Kış depresyonu deyip geçmeyin, belirtilere dikkat! Uzmanından 2 hafta uyarısı geldi
Mevsimsel değişiklikler, sadece hava koşullarını etkilemiyor; insanların duygu durumunu da derinden etkiliyor. Kış mevsimiyle güneş ışınları azalıyor, günler kısalıyor. Bu değişiklikler birçok insanın yaşam kalitesinin düşmesine, dolaylı olarak kış depresyonu olarak bilinen rahatsızlığa kapı aralıyor. Kış depresyonu çoğu zaman hafif semptomlarla kendini gösterse de bazı kişileri intihara sürükleyebiliyor. Klinik Psikolog Kübra Aytekin Al da mevsimsel depresyonun bir depresyon türü olduğunu hatırlatarak ağır geçiren vakaların çoğunlukla intihar düşüncesinde olduğuna dikkat çekti ve nasıl baş edileceğine dair önerilerde bulundu.
Duygu Yeşilgöz/ gazetevatan.com
Kış mevsiminin gelmesiyle, pek çok insanın ruh halinde düşüş gözlemleniyor. Havaların soğuması, güneş ışığının azalması, günlerin kısalması insan davranışlarını da etkiyor. Duygu durum bozukluğu olarak da ortaya çıkan kış depresyonu milyonlarca insanı mutsuzluğa sürüklerken ağır vakaların yaşanmasına da neden olabiliyor.
Klinik Psikolog Kübra Aytekin Al "Kış depresyonu olarak bilinen” depresyon türünün Mevsimsel Duygulanım Bozukluğu olarak adlandırıldığını, depresyonun bir alt tipi olduğunu belirtti ve bir kişinin kış depresyonunda olduğunu gösteren belirtileri ise “Bir kişinin kış depresyonunda olduğunu söyleyebilmemiz için, o kişinin birbirini izleyen iki kış mevsimi boyunca depresyon belirtileri göstermesi ve bu belirtilerin yaz döneminde ortadan kalkması gerekir” şeklinde ifade etti.
"Kış depresyonu her yaştan kişide görülebilir"
Kış depresyonunun aynı dönemde başlayıp ve son bulduğunun altını çizen Al, “Bu depresyon her yaştan kişide görülebilir. Güneşli günlerde çoğu kişi kendini daha enerjik ve neşeli hissederken, yağmurlu ve kapalı havalarda mutsuz, enerjisi düşük ve depresif hisseder” dedi.
Kış depresyonunun sonbahar ve kış aylarında görülen güneş ışığındaki azalmayla ilgili olduğuna da vurgu yapan Al, kış depresyonu yaşayan kişilerin, yaşamayan kişilere göre uyku hormonu olarak bilinen melatonin düzeyinde önemli değişiklikler olduğunu ve bu nedenle kış depresyonunun melatonin düzeyindeki değişiklikle bağlantılı olduğuna inanıldığını da aktardı.
Her mutsuzluk depresyon belirtisi değil
Al ayrıca yapılan çalışmaların da mevsimsel değişimlerin; ruhsal durumu, sosyal yaşantıyı, yeme düzenini, enerji alımı ve tüketimini, iştahı ve uykuda geçirilen süreyi etkilediğini hatırlattı.
Bu belirtilerin yaşanması durumunda bazı şeylerin ters gittiğini anlamayız diyen Al, bir kişinin depresyonda olduğunu gösteren emarelere de vurgu yaptı:
Depresyon; çöken duygu durumu ve kişinin her zaman yapmış olduğu etkinliklere karşı ilgisini kaybetmesi ve bu etkinleri yaparken aldığı zevkin azalması ile tanımlanan bir duygu durum bozukluğudur. Eğer çok fazla ya da çok az uyuyorsak, kilo vermeye çalışmıyorken kilo kaybı yaşıyor ya da çok kilo alıyorsak, iştahımızda belirgin bir azalma ya da artma varsa, enerjimiz düşükse, değersizlik ve aşırı suçluluk duygularına sahipsek, odaklanmakta, düşünmek ya da karar almakta zorluk yaşıyorsak, tekrarlayan ölüm ya da kendine zarar verme düşüncelerimiz varsa ve bu belirtiler iki hafta boyunca devam ediyorsa depresyondan söz etmek mümkündür.
Belirtilerin iki hafta süreyle görülmesi veya kişinin, aile, okul ve iş gibi alanlardaki görev ve sorumluluklarını yerine getirmesine engel teşkil etmesi durumunda bir ruh sağlığı uzmanından yardım alınması önerisinde bulunan Al, soğuk ve kapalı havalarda kendini mutsuz hisseden her kişinin kış depresyonu yaşamadığına da dikkat çekti ve “Depresyon bir duygu durum bozukluğudur, belirtileri bir bütündür. Mutsuzluk ise bir duygudur ve depresyonun pek çok belirtisinden sadece bir tanesidir” dedi.
Mutsuz olunan her an akla depresyonun gelmemesi gerektiğini ifade eden Al, depresyonun üzüntülü ruh hali dışında birçok belirtisi vardır ve kişinin sadece kendini mutsuz hissediyor olması depresyonda olduğu anlamına gelmez. İnsanların kendilerini mutsuz, üzüntülü hissettikleri yaşam deneyimlerinde bu duyguyu yaşamak için kendilerine izin vermeleri gerekir. Çünkü bastırılan, yok sayılan, geçiştirilen, konuşulmayan hiçbir duygu yok olmaz" diye konuştu.
Mevsimsel depresyon ağır da seyredebilir
Mevsimsel depresyon semptomları hafif, orta ve ağır olarak ele alındığına da dikkat çeken Al “Günlük yaşamları sürdürmede zorluk yaşayan bireyler hafif derecede atlatırken, ağır geçiren vakalarda çoğunlukla intihar düşüncesinde artış gözlemlenebilir” dedi.
Kış depresyonuna yakalanılması durumunda ne yapılması gerektiğini de anlatan Psikolog Al "Beslenme ve uyku düzenine dikkat etmek, düzenli egzersiz ve yürüyüş yapmak, gün ışığından mümkün olduğu kadar çok faydalanmak depresyon tedavisinde ve tekrarın önlenmesinde oldukça önemlidir" kelimelerini kullandı.
