Kemik erimesi yaşlılarda kırıkların en önemli sebebi!
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Ufuk Özkaya, ileri yaşlı kişilerde kemik kırılması sebeplerini ve tedavisini sizler için anlattı.
Osteoporoz, kemik mineral yoğunluğu veya kemik kütlesi azaldığında ve kemiğin kalitesi bozulduğunda yavaş yavaş gelişen bir kemik hastalığıdır. Kemik erimesi olarak da bilinen osteoporoz, kemik gücünde bir azalmaya yol açabilir ve potansiyel kırık riskini artırabilir. Osteoporoz, kemiklerin zayıf ve kırılgan hale gelmesine neden olur, bu nedenle küçük travmalar veya hafif stres bile kırıklara neden olabilir. Ayrıca, omurgadaki osteoporoz sıklıkla zamanla boy kaybına yol açar.
Kemik erimesinden en sık etkilenen bölgeler
Osteoporoza bağlı kırıklar en sık omurga, kalça ve bileklerdir. Osteoporozun erken evrelerinde genel olarak hiçbir belirti görülmez. Hastalar, kaza veya diğer travmatik yaralanmalar nedeniyle kemik kırılması yaşadıklarında kemik erimesinin farkına varırlar.
Bununla birlikte, osteoporoz nedeniyle kemik erimesi başladığında, tıbbi müdahale gerektiren ilgili belirtiler şunları içerir:
- Omurga zayıflamasının neden olduğu sırt ağrısı
- Duruş bozukluğu
- Boy kısalması
Kemik erimesinin nedenleri
Osteoporoz, hücresel düzeyde, kemik oluşumu ve kemik erimesinin dengesizliğinden kaynaklanan ve daha fazla kemik yıkımına neden olan metabolik bir kemik hastalığıdır. Sonuç olarak, kemikler zayıflar ve kırılgan hale gelir, bu da kırık riskini artırır. Kemik hemodinamiğindeki dengesizliğin nedenleri genellikle kemik oluşumu ve anormal kemik hücreleri için gerekli olan yetersiz kalsiyum miktarını içerir.
Osteoporozun risk faktörleri
Aslında yaşa göre kemik kaynama süresi değişiklik göstermez. Bu halk arasında yanlış bilinen bir bilgidir. Genel sağlık durumu yerinde olduğu sürece erişkinlerde ve yaşlılarda kemik kaynama süresi hemen hemen aynıdır. Farklı olan ise çocuklardaki kemik kaynamasıdır. Çocukların muazzam bir iyileşme potansiyeli vardır ve çok daha erken sürede kemikler düzgün şekilde kaynar. İleri yaş grubunda kemik kaynamasını olumsuz şekilde etkileyen birtakım ilaç kullanımı ve organ yetmezliği durumu olduğu için yaşlılarda kemik kaynaması daha zor olabilir. Ancak sağlıklı bir yaşlı hastanın kemik kaynamasının sağlıklı bir erişkinden hiçbir farkı yoktur.
Kemik erimesi tedavisi
Çeşitli faktörler osteoporoza katkıda bulunabilir. Osteoporoz tedavisindeki amaç kemik kaybını yavaşlatmak ve kırıkları önlemektir. Bu nedenle tedaviler kemik oluşumunu iyileştirmeyi ve kemik erimesini azaltmayı amaçlar. Osteoporozu önlemek veya tedavi etmek için kullanılan birkaç ilaç vardır. Hastanın durumu ve genel sağlığının yanı sıra kemik kaybı miktarını ve tahmini kemik kırılma riski de göz önünde bulundurularak en uygun seçenek belirlenir. İlaç türü ne olursa olsun, egzersizle birlikte önerilen miktarlarda kalsiyum ve D vitaminini düzenli olarak tüketmek de önemlidir. Tedaviler genel olarak oral ilaçlar, enjeksiyonlar ve hormonal ilaçları içerir.
Kemik erimesi ilaçları ayrıca kemiklerdeki kalsiyum miktarını (kemik mineral yoğunluğu) artırarak kemiklerin daha güçlü olmasını ve kırılma olasılığının azalmasını sağlar.
Zoledronik asit intravenöz enjeksiyon kemik erime sürecini yavaşlatmaya ve kalsiyumun kan dolaşımına salınmasını engellemeye yardımcı olur, böylece yüksek kan kalsiyum seviyesini (hiperkalemi olarak bilinir) önler.
Östrojen gibi hormon tedavisi, menopoz sonrası kadınlarda veya rahim ve yumurtalık alınmış kadınlar gibi yeterli düzeyde östrojen üretemeyen kadınlarda osteoporoz ve kırıkları önlemek için onaylanmıştır.
Dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
İyi beslenme ve düzenli egzersiz, kemiği sağlıklı tutmak ve osteoporozu önlemek için gereklidir. Sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek şunları içerir:
- Kalsiyum ve D vitamini yüksek besinler tüketin,
- Sigarayı bırakın veya azaltın,
- Alkol, kafein içeren içecekler veya asitli içecekler içmekten kaçının,
- Düzenli egzersiz,
- Sağlıklı kiloyu koruyun,
- Bazı ilaçları almaktan kaçının.