Kalça protezi nedir?
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Ata Can, kalça protezi hakkında bilinmesi gerekenleri sizler için anlattı.
Kalça protezi, kalça ekleminizi oluşturan pelvis ve femur (uyluk kemiği) bölümlerinin çıkarılması ve değiştirilmesidir. Öncelikle kalça artritinin neden olduğu kalça ağrısını ve sertliğini gidermek için yapılır. Bu prosedür bazen kırık veya yanlış büyüyen kalça gibi yaralanmaları tedavi etmek için ve diğer durumlar için de kullanılır.
Kalça bir top ve yuva eklemidir. Uyluk kemiğinizin tepesindeki top, femur başı olarak adlandırılır. Asetabulum adı verilen yuva, pelvisinizin bir parçasıdır. Top yuvada hareket ederek bacağınızın dönmesine ve ileri, geri ve yana doğru hareket etmesine izin verir.
Sağlıklı bir kalçada, kıkırdak adı verilen yumuşak doku, yumuşak bir şekilde birlikte kaymalarına yardımcı olmak için topu ve yuvayı kaplar. Bu kıkırdak aşınır veya hasar görürse kemikler birbirine sürtünerek sertleşir. Bu durum, osteoartrit, ağrıya neden olur ve hareketi kısıtlar. Artritli bir kalça, yürümeyi, hatta bir sandalyeye girip çıkmayı bile ağrılı hale getirebilir. Kalça artriti teşhisi konduysa, ameliyata ihtiyacınız olmayabilir. Steroid olmayan antienflamatuar ilaçlar (NSAID'ler) ve/veya fizik tedavi rahatlama sağlayabilir. Ancak bu çabalar semptomları hafifletmezse, bir ortopedi cerrahına danışmalısınız.
Kalça protezi ameliyatının farklı türleri nelerdir?
Üç ana türde kalça protezi vardır: total kalça protezi (en yaygın), kısmi kalça protezi ve kalça yenilemedir.
En yaygın kalça protezi ameliyatı tipine total kalça protezi (ayrıca total kalça artroplastisi de denir) denir. Bu ameliyatta kalçanızın aşınmış veya hasar görmüş kısımları yapay implantlarla değiştirilir. Soket, titanyum metal bir kabuk içerebilen veya içermeyen dayanıklı bir plastik kap ile değiştirilir. Femur başınız çıkarılacak ve seramik veya metal alaşımdan yapılmış bir top ile değiştirilecektir. Yeni top, uyluk kemiğinizin üstüne yerleştirilen metal bir sapa takılır.
Diğer iki tip kalça protezi ameliyatının her biri genellikle belirli yaş gruplarına ve aktivite seviyelerine sahip hastalar için uygundur:
Kısmi kalça protezi (aynı zamanda hemiartroplasti olarak da adlandırılır), total kalça protezinde olduğu gibi her iki taraf yerine kalça ekleminin sadece bir tarafının (femur başı) değiştirilmesini içerir. Bu prosedür en sık kalça kırığı olan yaşlı hastalarda yapılır. Femur başı ve soketinin kalça yüzey yenilemesi en sık genç, aktif hastalarda yapılır.
Kalça protezi cerrahi yöntemleri
Total kalça protezi yapmak için iki ana cerrahi yaklaşım yöntemi vardır: posterior yaklaşım (daha yaygın) ve anterior yaklaşım (bazen "mini-anterior yaklaşım" veya "kas koruyucu kalça replasmanı" olarak adlandırılır).
Ameliyata başlamak için kalça protezi cerrahı kalçanın arka veya ön kısmında kesiler yapacaktır. Her iki yaklaşım da ameliyattan sonraki haftalarda ağrı kesici ve yürüme ve harekette iyileşme sağlar.
Total kalça protezi ameliyatı yaklaşık bir buçuk saat sürer. Hastaların çoğu ayrıca işlemden sonra bir veya iki gün hastanede kalır. Çoğu hasta ameliyattan sonra bir veya iki gece hastanede kalır.