Günde 1 sigara bile bağımlılığa işaret
YAPILAN araştırmalarda, Türkiye’de sigaraya başlama yaşının 11-12’lerde olduğunu gösterdiği, özellikle de erkek nüfusta sigara bağımlılık oranının çok yüksek olduğuna dikkat çekildi. Her yıl 31 Mayıs tarihinde Dünya Sağlık Örgütü (WHO) üye devletlerince 1987 yılından bu yana tüm dünyada kutlanan Dünya Sigarasız Günü’nde, sigara kullanıcılarının 24 saat süreyle sigarayı bırakmaları teşvik ediliyor. Anadolu Sağlık Merkezi Sigara Bırakma Polikliniği’nden Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Esra Sönmez, "Günde bir sigara bile bağımlılığa işaret’ diyerek konunun ciddiyetine dikkat çekiyor.
Sigara bağımlılığının madde bağımlılığı ve psikolojik bağımlılık olmak üzere iki ana öğesi olduğunu belirten Dr. Esra Sönmez, "Sigaranın içerdiği nikotin, tıpkı amfetamin, kokain, eroin gibi, zihni ve ruh halini değişikliğe uğratan, bağımlılık yapan bir maddedir. Beynin haz yollarını etkileyerek ’dopamin’ salgılatır. Dopamin kişiye yalancı bir keyif verir. Kişi bu keyfi tekrar yaşamak için giderek artan miktarlarda sigara içer. Kısa bir süre sonra da beyin nikotine bağımlılık kazanır. Bu nedenle her gün bir adet sigara tüketen kişiyi sigara bağımlısı kabul etmek gerekir. Sigara bırakma sürecinde yaşanan yoksunluk etkileri, sigaraya geri dönüşlerdeki baş edilmesi gereken önemli bir sorundur. Sigara bırakıldıktan sonraki ilk 2 haftada hastalarda nikotin yoksunluk etkileri belirgindir: Sıkıntı hissi, sinir bozukluğu, kızgınlık, hassasiyet, uyuma güçlüğü, konsantrasyon bozukluğu, baş ağrısı, yorgunluk, iştah artışı sıkça görülen şikayetlerdir. Tıbbi yardım alanlarda sigara bırakmayı deneyenlerde yakınmalar daha hafif seyreder ve başarı şansı artar" dedi.
TEDAVİ HASTANIN İHTİYACINA UYGUN OLMALI
Hastaya özel, farmakolojik ve psikolojik destek programı planladıklarını da aktaran Dr. Esra Sönmez, "Farmakolojik tedavi nikotin yerine koyma tedavisi ve santral sinir sistemi üzerine etkili ilaçlardan oluşuyor. Nikotin yerine koyma tedavisi ile vücudun ihtiyaç duyduğu günlük nikotin dozunu 24 saatte sabit şekilde salacak yama tarzında nikotin bantlar veya sakızlar kullanılarak yoksunluk etkilerinin azaltılması hedefleniyor. Santral sinir sistemi üzerine etkili ilaçlar ise beyindeki değişik tipteki reseptörlere bağlanarak sigara içme ihtiyacı azaltılıyor. Tek tek veya kombine şekilde hastanın ihtiyacına uygun dozlardan tedavi başlanarak, yakın takiple (yüz yüze görüşme, telefonla görüşme) desteklenerek hastanın 6-8 haftalık zorlu süreci atlatması hedefleniyor" dedi. Sigarayı bıraktım demek için 1 yıl boyunca 1 adet bile tüketmemiş olmak gerekiyor" dedi.
Bir kişiye ’sigarayı bıraktı’ diyebilmek için kişinin 1 yıl boyunca bir adet bile sigara tüketmemiş olmasının kural olduğunu vurgulayan Dr. Esra Sönmez, "Başvuran hastalarımızın büyük çoğunluğu 35-50 yaş diliminde, üniversite mezunu erkek hastalardan oluşuyor. Hemen her meslek grubundan hastamız mevcut. Kadın hastalarımızın sayısı daha az olmakla birlikte yaş aralığı ve eğitim düzeyi benzer özellikler gösteriyor. Sigara Bırakma Polikliniği başarısı, hastalarının ne kadarının 1 yılın sonunda tütünden uzak kalabildiği ile belirlenir. Sigara Bırakma Polikliniği’nde hastalarımız öncelikli göğüs hastalıkları uzmanı ile görüşerek sigaranın zararları konusunda eğitim alıyor. Nikotin bağımlılığı değerlendirilerek madde bağımlılığına yönelik tedavi planlanıyor. Hasta daha sonra sigara bırakma konusunda uzman psikoloğumuzca değerlendirilerek psikolojik bağımlılık düzeyi belirleniyor. Akciğer grafisi, solunum fonksiyon testi ve EKG yapılarak hastanın akciğer ve kalp sağlığı değerlendirilerek kişiye özel en uygun tedavi seçiliyor. Program 6-8 hafta sürerken, kontroller ve telefon görüşmeleri ile hastalar yakından izlenerek gerekli destek veriliyor" dedi.
