Fibromiyalji nedir? Belirtileri nelerdir? Tedavisi nasıldır?
Modern çağın giderek artan en önemli sorunlarından bir tanesi de fibromiyalji sendromudur. Kadınlarda ve mükemmeliyetçi kişilerde daha sık görülen fibromiyalji yaşam kalitesini bozan çok önemli semptomlar oluşturuyor. Fibromiyalji halk arasında kas romatizması veya yumuşak doku romatizması şeklinde de geçen ve vücudun belli noktalarında geçmeyen ağrılarla karakterize bir rahatsızlıktır.
Fibromiyali teşhisini kesin olarak doğrulayacak bir tetkik yoktur. Teşhis safhasında hekim gerekli tüm tetkikleri inceler, hasta hikayesini dinler ve hastanın tıbbi-fiziksel muayenesi yapar. Vücutta18 hassas nokta incelenir. 3 aydan uzun süren kronik ağrıları açıklayacak tanımlanabilir tıbbi bir durum olmadığında eldeki veriler dikkate alınarak fibromiyalji teşhisi konulmaktadır. Bu açıdan fibromiyalji sendromu için hayalet hastalık tabiri de kullanılmaktadır.
Fibromiyalji sendromunda yoğun ağrılar en belirgin semptomdur. Hassas nokta muayenesinde genellikle 18 noktanın en az 11 ‘inde ağrı vardır. Hastalar kendini ifade ederken ‘Her yerim ağrıyor’ cümlesini sık kullanır. Vücutta boyunda, sırtta, omuzda, belde, kalçada ,dirseklerde ve dizlerde hassas ve ağrılı bölgeler vardır. Tüm fibromiyalji hastalarının ağrılı noktaları ve ağrı şiddetleri birebir aynı değildir. Semptomların birçoğu veya bir kısmı kişide görülebilir.
Fibromiyalji sendromunda ayrıca;
-Baş ağrıları,
-Göğüs ağrısı,
-Diş sıkma problemi,
-Uyku sorunları,
-Bağırsak ve mide problemleri,
-Bitkinlik,
-Çabuk yorulma,
-Sürekli halsizlik,
-Nefes sorunları,
-Hormon sorunları,
-Konsantrasyon ve dikkat sorunları,
-Hareket sorunları,
-Unutkanlık,
-Kulaklarda çınlama,
-Mutsuzluk ve umutsuzluk,
-Kaygı bozukluğu ve depresyon gibi ciddi belirtiler de oluşmaktadır.
Fibromiyalji kimlerde daha fazla görülür?
-Kadınlarda daha fazla görülür,
-Mükemmeliyetçi ve işkolik kişiler,
-Ailesinde fibromiyalji öyküsü olanlar,
-Kronik depresyon ve kaygı bozukluğu olanlar,
-Bağırsak ve mide sorunları yaşayanlar,
-Sürekli stres ve diş sıkması olan kişiler,
-Uyku ve beslenme bozukluğu olan kişiler,
-Bağırsak bakteri florası bozuk kişiler,
-Evde,okulda veya işyerinde sürekli baskı altında olanlar,
-Sporsuz yaşam süren ve mutsuz kişiler,
-Gluten ve histamin alerjisi olanlar.
Fibromiyalji bir sendrom olduğu için tedavi ayağı multidisiplinerdir. İlgili branşın uzman hekiminden teşhis alındıktan sonra hastanın egzersiz programı düzenlenmeli, diyet programları oluşturulmalı ve psikolojik destek sağlanmalıdır. Kişide eksiklik varsa vitamin ve mineral takviyeleri yapılmalıdır. Bağırsaktaki sorunlar elemine edilmeli ve hasta alerjisi-intoleransı olduğu gıdalardan uzak durmalıdır.
Kişide diş sıkması ,diş-diş etinde enfeksiyon veya farklı bir sorun varsa mutlaka diş hekiminden destek almalıdır. Fibromiyalji hastalarının kas-iskelet sorunları için manuel terapi, eklem mobilizasyonları, klinik egzersizler ve tıbbi masaj da çok önemlidir. Fibromiyalji hastalarının kendilerine uygun şekilde ve sürede egzersiz yapması gerekir. Yapılacak ağır-yanlış antrenman ve sporlar mevcut ağrıları daha da arttırabilmektedir. Bu yüzden çalışmaların fizyoterapist gözetiminde olması gerekir. Kişinin uykusu da düzenli ve kaliteli olmalıdır.
Fibromiyaljinin tek bir tedavisi yoktur. Hastalar sürekli tek bir tedaviden kesin sonuç beklediğinde ve tedaviden sonuç alamadığında veya tedaviyle sağlanan rahatlık çok kısa sürdüğünde karamsarlığa sürüklenmekte ve ağrılar daha da artabilmektedir. Tam tedavi için uzmanlardan gerekli destek alındığında sorunlar tamamen veya çok büyük ölçüde kontrol altına alınıp tedavide büyük başarı sağlanmaktadır .Fibromiyalji tedavisinde ailenin hastayı anlaması ,hastalık hakkında bilgi sahibi olması ve hastaya psikolojik destek vermesi de tedavi başarısını arttıran en önemli faktörlerdendir.
