Evlilikte son trend: Eşinin soyadını alan erkekler
Evlendikten sonra erkeğin eşinin soyadını alması, çok sık olmasa da rastlanan bir durum. Türkiye'de bunun en meşhur örneğini, eski Başbakanlardan Tansu Çiller'in eşi Özer Çiller vermişti.
BBC muhabiri Rajini Vaidyanathan dünyadaki örneklere bakarak, eşinin soyadını alan erkekleri araştırdı.
Amerikalı oyuncu Zoe Saldana'nın eşi Marco da, evlenince eşinin soyadını alanlardan. Saldana bu nedenle sosyal medyada bir sürü tepkiyle karşılaşınca, Zoe Saldana, Facebook sayfasından yanıt verdi: "Bir erkeğin eşinin soyadını alması neden bu kadar şaşırtıcı, şok edici, olay yaratan birşey?" Zoe Saldana "Erkekler, eşinizin soyadını aldığınızda yok olmayacaksınız. Aksine değişimden yana olan bir erkek olarak anılacaksınız" dedi.
Giderek daha çok kadın evlenince kendi soyadını kullanmaya devam ediyor ya da kendi soyadını eşininkiyle beraber kullanıyor ancak erkeğin soyadını almayı öngören patriyarkal kural hala devam ediyor.
Ama hem zaman, hem isimler yavaş yavaş değişiyor.
'Adının tınısını seviyorum'
Ben Martin, eşinin soyadını almayı seçen erkeklerden biri.
İskoçya Glasgow'dan 32 yaşındaki müzik menajeri Ben, üzerinde çok ciddi düşünmediğini söylüyor.
"Eşimin adının tınısını gerçekten çok seviyorum: Rowan Martin. Ve soyadını değiştirerek bunu bozmasını istemedim." Başlangıçta Ben'in kızkardeşinin 'Ailenin soyadının sonu mu olacak?' diye endişeleri varmış ama daha sonra bunlar geçmiş. "Ona 'Bir isimde ne var ki' diye açıkladım. Gerçekten fark etmiyor." diyor ve ekliyor: "Bu patriyarka fikrine kanmadığımı gösteriyor ve benim kim olduğumla barış içinde olduğumu ve bunda bir sakınca görmediğimi." Ben ve Marco Saldana gibi yapan kaç kişi var bilmek zor, çünkü bu konudaki araştırmaların hepsi kadının yaptığı seçime odaklanıyor.
Eşinin soyadını seçen kadınlar azalıyor
topknot.com isimli evlilik sitesi için 2013 ylında 13 bin gelin arasında yapılan bir araştırmaya göre kadınların yüzde 80'i halen eşlerinin soyadını seçiyor. Ancak yine de bu sayı azalma eğiliminde.
2004 yılında aynı konuda yapılan başka bir araştırmanın yazarlarından, Harvard'tan bir ekonomist olan Claudia Goldin 1970'lerden bu yana üniversite mezunu kadınlar arasında kendi soyisimlerini tutmak konusunda bir artış olduğunu söylüyor.
Goldin bu artışın feminizmin yükselişiyle ve kadınların kendi isimleriyle profesyonel bir hayat kurmaya başlamasıyla paralel olduğunu söylüyor.
1990'larda bu değişim kadınların geleneğe daha bağlı hale gelmesiyle biraz yavaşlıyor.
Goldin'in araştırması bu yavaşlamanın nedeninin net olmadığını söyleyerek şöyle devam ediyor: "Kendi soyisimlerini kullanmak konusundaki düşüşün sosyal nedenlerine dair ancak spekülasyon yapabiliriz...Belki de kendi soy ismini kullanmak kadınlar için eşitliği açık şekilde savunmak konusunda 1970 ve 1980lerde olduğundan daha az elzem göründü." Kendi soy isimlerini kullanmak isteyen kadınlar için bu genelde pratik nedenlerden kaynaklanıyor. Silikon Vadisi'nde çalışan bir psikolog olan Kathryn Welds daha çok kadın çalışmaya başladıkça, "şahsi bir markayı" ellerinde tutmak isteği arttı.
Peki tüm bunların içinde değişen erkekleri nereye koyacağız? Welds, eşinin soyadını alan sadece iki erkek tanıdığını söylüyor: "Her iki durumda da bu erkeklerin babalarıyla uzak bir ilişkisi vardı ve onlar için olumlu duygular beslemiyorlardı." Ve evlilikteki pek çok şey gibi karşılıklı taviz seçeneği de var. Welds giderek daha çok sayıda çiftin soy isimlerini birleştirdiğini gördüğünü söylüyor.
Soyadlarını birleştiren çift
BBC yapımcısı Andy Brown, Helen Stone ile evlendiğinde, çift Brownstone oldu.
"Helen iki kız kardeşten biriydi. Kız kardeşi zaten evliydi ve eşinin soyadını almıştı" diyor Andy.
"Helen Stone'un kaybolmasını istemedi ve Brownstone'un işe yaradığını hissettik." diye konuşuyor ve ekliyor: "Ayrıca ben ve Helen yeni bir kabile yaratma fikrini de sevdik." (BBC Türkçe)
