Dikkat! Karaciğerdeki yağlanma önlenemezse...
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi İlhami Gültepe, “Son yıllarda çocuklarda görülen teknoloji bağımlılığı ve fast food beslenme alışkanlığının artmasının yanı sıra, pandemi sürecindeki hareketsizlik de karaciğer yağlanmasını artırdı. Hastalığın genç nüfusta görülme sıklığı arttı” dedi.
Karaciğer yağlanmasının tıpta ‘hepatik steatoz’ olarak da adlandırılan karaciğerde yağ birikmesi durumu olduğuna dikkat çeken Medical Park Bahçelievler Hastanesi İç Hastalıkları Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi İlhami Gültepe, “Karaciğerde az miktarda yağ birikmesi sorun oluşturmaz ancak karaciğerdeki yağ miktarının gereğinden fazla olması ciddi bir sağlık problemidir. Karaciğerin görevi yiyecek ve içeceklerle alınan ve kana karışan zararlı maddeleri temizlemektir. Karaciğerde fazla miktarda yağ birikmesi karaciğer hasarına neden olan inflamasyona yol açacaktır. Bu da zamanla karaciğer yetmezliği ile sonuçlanabilir” diye konuştu.
YAĞLANMA ÖNLENMEZSE SİROZA DÖNEBİLİR
Karaciğer yağlanmasının dört aşaması olduğunu belirten Dr. Öğr. Üyesi İlhami Gültepe, şu ifadeleri kullandı:
“Basit karaciğer yağlanması, steatohepatit (aşırı yağ birikimi), fibrozis (skarlaşma) ve siroz. Karaciğer yağlanması, belirtileri çoğu zaman sessiz seyreden bir hastalıktır fakat hastalarda; yorgunluk, karnın sağ üst tarafında ve sağ yanında ağrı gibi şikâyetler görülebilir. Bazı kişilerde karaciğerde oluşan fibroz miktarı artar ve karaciğer sirozuna sebep olur. Siroz; iştah kaybı, kilo kaybı, güçsüzlük, yorgunluk, burun kanamaları, kaşıntı, ciltte sararma, karında şişme, ayaklarda şişme, erkeklerde meme büyümesi ve bilinç bulanıklığı gibi semptomlarla kendini gösterir.”
SAĞLIKSIZ BESLENME VE ALKOLDEN UZAK DURULMALI
Alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanmasının en önemli sebeplerinin başında obezite, diyabet, insülin direnci ve aşırı yağlı beslenme geldiğinin altını çizen Dr. Öğr. Üyesi İlhami Gültepe, “Hızlı kilo vermek, gebelik, polikistik over sendromu ve hipotiroidi de karaciğer yağlanmasına sebep olan diğer etkenlerdendir. Alkol tüketenlerde, aşırı karbonhidratlı ve yağlı beslenenlerde, hareketsiz bireylerde, insülin direnci olanlarda ve kan yağları yüksek olanlarda karaciğer yağlanması daha sık görülür” dedi.
KARACİĞER YAĞLANMASI GÖRÜLME YAŞI DÜŞTÜ
Fast-food tarzı beslenme alışkanlığı, çocukların hareketli oyunlar yerine bilgisayar oyunlarını tercih etmesi, rafine gıdaların fazla tüketilmesi, obezitenin daha erken yaşlarda ortaya çıkması ve alkol tüketme yaşının düşmesi ve son olarak pandemideki hareketsizlik sebebiyle karaciğer yağlanmasının çok daha erken yaşlarda görüldüğünü belirten Dr. Öğr. Üyesi İlhami Gültepe, “Pandemi ile hareket azaldı, yeme içme arttı. Ayrıca paketli ve rafine gıdaların tüketimi de arttı. Buna bağlı olarak toplumun ortalama kilosunda artış oldu ve bütün bunlar karaciğer yağlanmasının artışına neden oldu” ifadelerini kullandı.
KARACİĞER YAĞLANMASI NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Dr. Öğr. Üyesi İlhami Gültepe, karaciğer yağlanmasının nasıl teşhis edildiği hakkında ise şu bilgileri paylaştı:
“Muayene sırasında büyümüş karaciğer doktorun eline gelebilir. Karaciğer enzimlerindeki artış karaciğerdeki inflamasyonun bir belirtisidir. Ultrasonla yağlanmanın derecesi tespit edilebilir ama hekim gerekli gördüğünde karaciğer biyopsisi de isteyebilir. Biyopsi, yağlanmanın şiddetini tespit etmeye yarayan en iyi yöntemdir.”
KAHVE İÇMEK VE GÜNDE YARIM SAAT YÜRÜYÜŞ FAYDALI
Karaciğer yağlanması hastalarına birtakım tavsiyelerde bulunan Dr. Öğr. Üyesi İlhami Gültepe, “En önemlisi alkolden uzak durulması gerekiyor. Rafine gıdalar yerine taze ve doğal besinler tercih edilmelidir. Şekerli gıdalar, unlu mamuller ve kırmızı et kısıtlanmalı, başta enginar olmak üzere sebzeden zengin beslenmeye özen gösterilmelidir.
Hayvansal yağlar yerine zeytinyağı tüketilmelidir. Et olarak balık ve tavuk tercih edilmeli, kırmızı et yenecekse yağsız dana eti az miktarda tüketilmelidir. Kahvenin karaciğer yağlanması olanlara faydası olduğu bilinmektedir. Hareketi artırmak ve günlük en az yarım saat yürümek gerekir.”
TAM TAHILLI GIDALAR TÜKETİN, TATLIYI AZALTIN
Karaciğer yağlanmasını tedavi etmek için henüz onaylanmış bir ilaç olmadığına da dikkat çeken Dr. Öğr. Üyesi İlhami Gültepe, “Alkol alımı kısıtlanıp, uzman kontrolünde kilo verilerek veya doğru beslenme ile yağlanmayı durdurmak ve hatta geri döndürmek mümkündür. Diyette sebze ve meyveleri artırmak, tam tahıllı gıdalar tüketmek, tatlıları azaltmak, pirinç beyaz ekmek ve diğer rafine tahılları diyetten çıkarmak, günlük en az yarım saat egzersiz yapmak karaciğer yağlanmasına karşı yapılması gerekenlerdir” diyerek sözlerini noktaladı.
