Dikkat! En çok spor esnasında meydana geliyor!
Dizin sağlamlığından yüksek oranda tek başına sorumlu olan ön çapraz bağ, diz yaralanmalarında en sık hasar gören bağ olarak biliniyor. Ön çapraz bağların daha çok spor yaparken yaralandığını vurgulayan uzmanlar, ilk esnada hastalardan yırtılma ya da kütleme sesinin duyulabildiğini ifade ediyor. Uzmanlar, ameliyatlarda başarı oranının yüzde 90’larda olduğunu hatırlatarak ileriki zamanlarda kalıcı eklem hastalığı ya da kireçlenme oluşmaması için belirtilerin dikkate alınmasını tavsiye ediyor.
Ön çapraz bağların daha çok spor yaparken yaralandığını belirten Ortopedi Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Numan Duman, çapraz bağ yaralanmalarının oluşumu ve tedavisi hakkında değerlendirmelerini paylaştı.
YARALANMALAR DAHA ÇOK SPOR ESNASINDA OLUŞUYOR
Ön çapraz bağın diz içerisinde bulunan uyluk ve kaval kemiğini birbirine bağladığını belirten Yrd. Doç. Dr. Numan Duman, “Ön çapraz bağ, dizin sağlamlığından yüksek oranda tek başına sorumludur. Ön çapraz bağ için dizin emniyet kemeri diyebiliriz. Diz yaralanmalarında genellikle en sık yaralanan bağ olarak bilinir. Ön çapraz bağ daha çok spor yaparken yaralanıyor. Ön çapraz bağların yaralanması, kişinin ayağı sabit dururken vücudunun dizinin etrafında döndüğü anlarda gerçekleşiyor. Bu dönme sonucunda çapraz bağda sünme, uzama ya da yırtılma meydana geliyor. Kişi genellikle bu durumda dizinde ağrı şişlik ve ses gelmesi gibi bulgular hissediyor.” dedi.
MENİSKÜSÜ YIRTIĞINI ÖNLEMEK İÇİN AMELİYAT GEREKEBİLİYOR
Yrd. Doç. Dr. Duman, ön çapraz bağın kaybı sonucunda dizde boşa çıkma, dönme ve güvensizlik hissi gibi hislerin oluştuğunu söyledi ve sözlerine şöyle devam etti:
“İlk yaralanma esnasında hastalardan yırtılma ya da kütleme sesi gelebiliyor. Daha sonra ağrı ve dizde şişme, hassasiyet ve üzerine basamama gibi şikayetler ortaya çıkıyor. Kişinin doktora başvurması sonucu muayene, röntgen ve MR işlemleri gerçekleştirilerek tanı konuyor. Hasta gençse ve dizinde ek yaralanma yoksa ilerleyen zamanlarda meydana gelebilecek kıkırdak ve menüsküs yaralanmasını engellemek için çapraz bağ ameliyatı olması öneriliyor.”
YIRTILMA BELİRTİLERİNE ÖNEM VERİLMELİ
Bazı durumlarda hastaların ameliyat gerektiği halde çeşitli sebeplerle ameliyat yaptırmadığını ifade eden Duman, “Bunun sonucunda hasta günlük hayatında birçok alanda dizinin kaydığı, döndüğü ve yerinden çıkıyormuş gibi olduğu şikayetlerinde bulunuyorlar. Bu şikayetler çapraz bağ yırtılmaları sonrasında sıklıkla görülebilen şikayetlerdir. Birçok insan çapraz bağları olmadan yaşayabilse de dizin uzun dönem sağkalımı için menüsküs ve kıkırdağın bozulmaması için çapraz bağ tedavisi önem taşıyor.” diye konuştu.
ÇAPRAZ BAĞ KAYBI EKLEM HASARI OLUŞTURABİLİYOR
Bazen orta yaşlardaki hastaların dizlerinde kireçlenme şikayeti ile doktora başvurduklarını belirten Yrd. Doç. Dr. Numan Duman, “Yapılan muayeneler sonucunda hastanın çapraz bağlarının olmadığı görülüyor. Yani hastalarda çapraz bağ kaybına bağlı olarak dizlerinde kireçlenme gibi eklem hasarı oluşabiliyor. Bu yüzden hastalar çapraz bağları yırtıldığında kıkırdak ve menüsküs yaralanması yaşanmadan doktora başvurmalıdır ki ileriki zamanlarda kalıcı eklem hastalığına ya da kireçlenme yaşamasınlar.” dedi.
AMELİYATTA BAŞARI ORANI YÜZDE 90
Yrd. Doç. Dr. Duman, çapraz bağ ameliyatı sonrası başarı şansının dünya genelinde ve ülkemizde yüzde 90 ve üzerinde olduğuna dikkat çekti ve sözlerini şöyle tamamladı:
“Ameliyat sonrası genellikle hastalar 1-2 gün süreyle hastanede gözlem altında tutuluyorlar. Bu süre içerisinde düz bacak kaldırma egzersizleri ile diz kıvırma ve bükme hareketleri başlatılıyor. Amaç dizin ikinci haftada 90, dördüncü hafta da 120 derece hareket açıklığını sağlayabilmektir. Hastalar ortalama 2-3 ay içerisinde egzersiz programları ile kas gücünü kazanıyorlar. Bir kişi eğer dizinde dönme, boşa çıkma ve güvensizlik gibi belirtileri fark ederse bunları önemsemeli ve bir doktora başvurmalıdır. Bu belirtiler dikkate alınmadığı takdirde menüsküs ve kıkırdak yıpranması daha da ilerleyebiliyor.”
