COVİD-19 ile mücadelede pastiller ek tedbir olabilir mi?

Koronavirüse karşı geliştirilen pastiller sıklıkla tartışılıyor. Özellikle Türkiye’de akredite bir kurum tarafından yapılan bir laboratuvar araştırmanın sonucuna göre, nar kabuğu özütü içeren pastilin COVID-19 virüsünü yok ettiği ortaya çıktı. Semptom veren hastalarda ise, öksürük ataklarını %50’ye varan oranlarda azaltıp, kan değerlerini iyileştirerek hastalığın seyrini düzelttiği kanıtlandı. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Dilek Arman nar kabuğu pastiller ile ilgili merak edilenleri anlattı.

Son zamanlarda Covid-19’a karşı alınan ek tedbirler arasında nar kabuğu özütlü pastiller çok konuşuldu. Haliyle de halkın kafasında birçok soru işareti oluştu. Bunlar ticari reklamlar mı? Yoksa pastiller gerçekten söylenildiği gibi işe yarıyor mu?

Bu soruya bir hekim olarak, sadece bilimsel veriler ile cevap verebilirim. Bu konuda hem ülkemizde hem de dünyada çeşitli bilimsel araştırmalar yürütülüyor. Türkiye’de akredite bir kurum tarafından yapılan bir laboratuvar araştırmanın sonucuna göre, nar kabuğu özütü içeren, COVID-19 virüsünü yok ettiğini biliyoruz. Öte yandan İtalya’da, Türkiye’de ve Hindistan’da yapılan klinik ve laboratuar çalışmalarına baktığımız zaman, semptom göstermeyen hastalarda, ağızdaki viral yükü 3. Günde %90’ın üzerinde azalttığı gösterildi. Semptom veren hastalarda ise, öksürük ataklarını %50’ye varan oranlarda azaltıp, kan değerlerini iyileştirerek hastalığın seyrini düzelttiği kanıtlandı. Tüm bu bilimsel veriler ışığında pastiller etkili değildir demek doğru değildir. Önemli olan klinik etkisi bilimsel çalışmalar ile ispatlanan doğru pastili ek tedbir olarak, günlük rutinimize eklemektir.

Peki bir Pastil virüsü nasıl yok eder?

Bunu anlatmadan önce virüsün kuluçka merkezinden bahsetmekte fayda var. Tükürük bezleri virüs için en önemli üretim merkezlerinden biridir. En son, Kars Kafkas Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmada, tükürüğümüzde PCR testinde çıkabilecek miktarda virüs bulunduğu ortaya konuldu. Bu yüzden, virüsü ağızda (kurutup) durdurup, olabilecek en erken dönemde müdahale etmeliyiz. Böylelikle hem hastalığı (şiddetini azaltmış) engellemede yardımcı oluruz, hem de bulaşıcılığı azaltmış oluruz.

Burada iki önemli konu var. Birincisi pastilin yapısı gereği gösterdiği lokal etki. Diğeri ise buna neden olan içerisinde bulunan bileşenler.

Daha evvel de söylediğim gibi, bu tarz ürünler ağız ve boğaz mukozasında lokal etki gösterir. İçerisindeki etken maddeler, Gum arabic dediğimiz özel bir kaplayıcı ile ağızın etrafını sarar. Formülün içerisinde bulunan özel bileşenler ise virüslerin hücre reseptörlerine tutunmasını engelleyerek mekanik bir bariyer etki ve lizozim enzimlerinin salınımını arttırarak biyolojik etki gösterirler.

Son zamanlarda, hekimler arasında bile aşı ya da alternatif yaklaşımlar gibi bir ayrım var. Sizin bu konuya bakışınız nasıl?

Bazı doğruların gerçekliğini tartışmadan önlemleri artırmaya odaklanmalıyız. Ve bu önlemler etkisi kanıtlanmış önlemler olmalıdır.

Birinin diğerine karşı üstünlüğünü tartışacak bilgi birikimine maalesef hiçbirimiz sahip değiliz.

Polemikler üzerinde durmaktansa, bilimsel açıdan etkinliği gösterilmiş bireysel önlemlerimizi artırarak korunmaya odaklanmalıyız.

Ancak tabii ki aşının etkinliği her aşı için araştırmalarla gösterildi; tartışma konusu bile olmamalı.

Peki Pastiller, ‘modern tıp’ yaklaşımı ile değerlendirilebilir mi? Son zamanlarda bu konuda uzmanlar arasında bir tartışma var.

Temelini ve dayanağını bilimsel çalışmalardan alan her türden bilgi, modern tıbbın konusudur. Bizler hekim olarak hastalıkların tedavisine moleküler düzeyde yaklaşırız. Ve bu moleküller çoğu zaman kaynağını bitkilerden alır.

Dolayısıyla, standartları karşılıyor ise fitoterapötik ürünlerde modern tıp konusudur, olmalıdır. Bugün Harvard Üniversites’nde dahi Fitoterapi Kürsüsü kurulmuştur.

Her pastil COVID virüsüne karşı etkili olabilir mi?

Bizim için önemli olan verilerin bilimsel çalışmalar ile desteklenmiş olmasıdır. Her pastil bu etkiyi yapamaz, çünkü bu etkiyi gösteren ürünün içerisinde bileşenlerdir. Bu bileşenler ise moleküler düzeyde incelenmelidir. Benim şimdiye kadar gördüğüm ve bildiğim pastilin antiviral etkinliği grip virüsü, uçuk virüsü ve Corona virüse karşı ispatlandı. Başka da ürünler var ise halkımız doktor ve eczacılarına danışarak bilgi alabilirler.

Pastil kullandıktan sonra nelere dikkat etmeliyiz? Etkisinin uzun sürmesi için uygulamamız gereken adımlar nelerdir?

Pastillerin etkili olabilmesi için eriyene kadar ağzınızda tutmalı, kesinlikle çiğnememeli ve yutmamalısınız. Bu ürünler, lokal etkili ürünlerdir. Pastil kullandıktan sonra da etkisini maksimum oranda gösterebilmesi için 30-60 dk boyunca sıvı katı tüketmemek yararlı olacak, etkinliğini arttıracaktır.