Çocukların ekran kullanımında içerikler kontrol edilmeli
Koronavirüs döneminde eğitimin uzaktan yapılması nedeniyle çocuklar günlerinin büyük bir çoğunluğunu ekran başında geçirmeye başladı. Uzmanlar özellikle tatil döneminde çocukların teknoloji kullanımı konusunda aileleri uyarıyor. Uzmanlar, 2 yaşından önce çocukların ekran kullamını önermiyor ve "Süre sınırlandırılmalı ve içerikler kontrol edilmeli" diyor.
İçerisinde bulunduğumuz ara tatilde teknoloji kullanımının öne çıktığını belirten uzmanlar, süre sınırlaması ve içerik denetiminin önemine işaret ediyor. 2 yaşından önce ekran kullanımı önermeyen uzmanlar, 2 yaşından sonra ise yaşına uygun şekilde içeriklerin sınırlı sürede izletilmesini ya da oynatılmasını tavsiye ediyor.
Çocuk Ergen Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Mine Elagöz Yüksel ve Uzman Klinik Psikolog Saadet Aybeniz Yıldırım, “ara tatilde teknoloji kullanımı” başlıklı bir söyleşi gerçekleştirdi.
SINIR KOYMAK İSTEDİĞİNİZDE TEPKİ GÖSTERİYORSA DİKKAT!
Yrd. Doç. Dr. Mine Elagöz Yüksel, çocuğun gün içerisinde zamanının önemli bir bölümünü ekran karşısında geçirmesi, sınır koymak istendiğinde bunu tepki ve öfkeyle karşılaması ve ekran kullanımının ailesiyle ilişkilerini kısıtlaması halinde ekran bağımlılığından söz edilebileceğini kaydetti.
DİKKAT EKSİKLİĞİ VE KONSANTRASYON SORUNU YAŞAYABİLİR
Çocukların teknoloji kullanımının beyin gelişimine etkileri üzerine çalışmaların henüz yeterli düzeyde olmadığını belirten Yüksel, gereğinden fazla teknoloji kullanımının kamburluk, bel ve boyun ağrıları, duruş bozuklukları, göz kuruluğu gibi olumsuz fiziksel etkilerinin yanı sıra ruhsal açıdan önemli sorunlara yol açabileceğini kaydetti.
ŞİDDET İÇEREN OYUNLAR ÖFKE KONTROL SORUNLARINA YOL AÇABİLİYOR
Mine Elagöz Yüksel, oyun oynama, sosyal medyada fazla zaman geçirme gibi fazla teknoloji kullanımının dikkat eksikliği, ders yapmak istememe, derse konsantre olamama, motivasyon eksikliği gibi sorunlara sebep olabileceğinin altını çizdi. Yüksel, “Ekrana fazla maruz kalma, öfke kontrol sorunlarına neden olabilir. Özellikle şiddet içeren oyun ya da çizgi film gibi sosyal medya içeriklerine maruz kalmanın öfke kontrolü sonuçları daha sık görülmektedir. Özellikle uyku bozuklukları, kabuslar, gece terörü gibi sorunlara yol açmaktadır. Oyun oynamak ya da sosyal medyada daha fazla zaman geçirmek için geç uyumak ya da gece uykusundan fedakarlık etmek de önemli sonuçlar arasında yer almaktadır. Özellikle büyüme çağındaki çocuklarda gece uykusu sırasında ortaya çıkan melatonin hormonu için erken yatmak çok önemlidir” uyarısında bulundu.
SÜRE SINIRLAMASI VE İÇERİKTE DENETİM YAPILMALI
2 yaş öncesinde ekran kullanımı kesinlikle önerilmediğini belirten Yrd. Doç. Dr. Yüksel, “2 yaş sonrası için eğitici aplikasyonlar, basit çizgi filmler çok kısa sürelerle izletilebilir. Daha sonraki dönemler için de yaşına uygun çizgi filmler izletilebilir ama burada da yine süre ve içerik denetimi şart” uyarısında bulundu.
AİLE ÇOCUĞUN NE YAPTIĞINI BİLMELİ
Çocuğun evde bir köşede, ebeveynin yanında ekran başında zaman geçirmesinin kimi zaman aileler tarafından güvenle karşılandığını belirten Yüksel, ebeveynin sınır koyması için gelişmeleri takip etmesinin önemine işaret etti.
Yüksel, “Çocuğun evde olması yanıltıcı olabiliyor. Orada çocuk ebeveynin kontrolü dışında bir dünyayla karşı karşıya olabilir. Akran zorbalığı, yaşına uygun olmayan içeriklerle karşılaşması gibi pek çok riskle karşılaşabilir. Bu nedenle ailenin kontrolü çok önemlidir. Çocuğun internette ne yaptığını, hangi oyunları oynadığını, ne izlediğini bilmek gerekiyor. Bunun için gelişmeleri takip önemli. Belki zaman zaman çocukla beraber oyun oynanabilir” dedi.
ERGENLERLE GÜÇLÜ VE DOĞRU İLETİŞİM SAĞLANMALI
“Belli bir yaşa kadar bu kontrol sağlanabilir ama ergenlik döneminde bunu kontrol etmek kolay değil” diyen Yüksel, “Burada da ergenle doğru bir iletişim kurmak büyük önem taşıyor. İletişimi sağlam tutmak gerekiyor. Onu sorgulamadan, iletişimi sağlam tutarak güçlü ve güvenli bir iletişim kurulmasına dikkat etmek lazım. Onunla sohbet ederken ipuçlarını yakalamak gerekiyor” diye konuştu.
ANNE-BABALAR DİJİTAL OKUR YAZARLIK BİLMELİ
Yrd. Doç. Dr. Mine Elagöz Yüksel, ebeveynlerin güvenli internet kullanımı ve dijital okur yazarlık konusunda bilgi sahibi olmalarının önemli olduğunu vurgulayarak “Anne ve babalar özellikle şifre ve kimlik bilgileri gibi kişisel bilgilerin yabancı kişilerle paylaşılmaması, internette tanımadığı kişilerle konuşmaması ve özel bilgilerini vermemesi konusunda gerekli bilgileri vermeli” diye konuştu.
“ÖZKONTROL BECERİSİ KÜÇÜK YAŞLARDAN İTİBAREN KAZANDIRILMALI”
Uzman Klinik Psikolog Saadet Aybeniz Yıldırım ise ailelere çocuklarına küçük yaşlardan itibaren sınır-seçenek ilkesine göre kurallar koymalarını tavsiye etti. Yıldırım, çocuğa belli noktaya kadar seçenek sunmak ve o noktaları sınırlayıp alternatif sağlamanın çocuğun özkontol becerisini geliştirdiğini belirterek ödül-ceza sisteminin çok etkili bir yöntem olmadığının altını çizdi.
Yıldırım, çocukların yüz yüze iletişimlerinin sınırlandırıldığı bugünlerde arkadaşlarıyla çevrimiçi ortamlarda bir araya gelerek sohbet etmelerinin de gelişimleri üzerinde olumlu etkileri olacağına dikkat çekti.
