Çocuğunuz sürekli onay almaya çalışıyorsa dikkat! Bir uzman desteği gerekebilir
Sağlıklı, başarılı, kendine güvenen, sorumluluk sahibi ve saygılı bir çocuk yetiştirmek her ebeveynin çocuk yapmaya karar verdiğinde temel hedefleri arasında yer alır. Çocuk dünyaya gelir ama bazen işler yolunda gitmeyebilir, siz özgüveni yüksek bir çocuk yetiştirmeye çalışırken çocuğunuz “sürekli onay bekleyen biri” haline gelebilir. Bu durum fark edilmezse ve zamanında anlaşılmazsa çocuğun sürekli olarak başkalarının onayını arayarak davrandığı durumlar, gelecekte hem iş hayatına hem de özel hayatına yansıyabilir. Uzman Pedagog ve Ebeveyn Danışmanı Zeynep Şimşek de bunun önüne geçebilmek için çocuğun başkaları tarafından takdir edilmediği durumlarda üzüldüğünü ve değersiz hissettiğini gözlemleyen ebevenylerin öncelikle çocuğun neden sürekli onay aradığını anlamaya çalışmaları gerektiğini belirtti ve durumun ciddi bir sorun haline gelmesi durumunda uzman desteği alınmasını önerdi.
Duygu Yeşilgöz / gazetevatan.com
Çocuklarda onay alma temel reflekslerden biridir. Kendilerini tehlikeye atmamak, anne babalarını kızdırmamak ya da neyi doğru neyi yanlış yaptıklarını anlamak için otomatik olarak onay beklerler. Bu durum aslında normal olarak görülse de sürekli olarak başkalarının onayını alma ya da fikrini öğrenme ihtiyacı çocuklar için bir problemin başlangıcı olabilir. Sosyal ortamında sürekli olarak başkalarının onayını alma ihtiyacını ortadan kaldırmanın temel yolu ise çocuğa özgüven kazandırmakla sağlanır.
Sürekli onay bekleyen çocuğun davranışlarının özellikle özgüven eksikliği veya dikkat ihtiyacı durumlarından kaynaklanabileceğine dikkat çeken Şimşek, durumun nedenlerini ebeveynlerin aşırı övgü veya onay verme alışkanlığının olmasına, arkadaş ilişkilerinde kabul edilme ihtiyacına, aile içi dinamikler veya baskılar ile duygusal ihtiyaçların karşılanmamasına bağlarken onay bekleyen çocuğun nasıl davrandığına dair detayları da aktardı:
Olumsuz geri bildirimlere karşı aşırı duyarlılık
Onay bekleyen çocukta görülen en temel belirtinin “Çocuk sürekli olarak başkalarının beğenisini kazanmak için çabalar veya sürekli övgü bekler” sözleriyle ifade eden Şimşek, başkalarının görüşleri ve beklentileri üzerinde çocuğun fazla endişelenip, başkaları tarafından takdir edilmediklerinde üzülüp, kendilerini değersiz hissedebileceklerini vurguladı. Şimşek ayrıca bu çocukların başkalarının onayını almak için gerçek kişiliklerini gizleyip, değiştirebildiklerini, eleştiri veya olumsuz geri bildirimlere karşı aşırı duyarlılık gösterebileceklerine de dikkat çekti.
"Çocuğun kendini ifade etmesine yardımcı olun"
Aileleri bu belirtilere karşı uyaran Şimşek, bu çocuklara nasıl davranılması gerektiğine dair de bilgiler verdi.
Çocuğun neden sürekli onay aradığını anlamaya çalışmanın temel kural olduğunu vurgulayan Şimşek, “Empati göstermek ve duygularını anlamak, çocuğun kendini ifade etmesine yardımcı olabilir.” dedi.
Çocuğun olumlu yönlerini ve yeteneklerini vurgulayarak sağlam bir özsaygı ve kendilik algısı geliştirmesine yardımcı olmanın da önemine dikkat çeken Şimşek, “çocuğunuzdan mükemmel olmasını değil, çabalarını takdir etmesini ve hatalardan öğrenmesini bekleyin. Başarısızlıkların da normal olduğunu anlatın.” önerinde bulundu.
"Kendini ifade etmesini destekleyin"
Çocuklara olumsuz geri bildirimlere nasıl tepki vermelerinin de öğretilmesi gerektiğinin altını çizen Şimşek, eleştiriyi olumlu bir şekilde değerlendirmesi ve bu deneyimlerden öğrenmesi teşvik edilmeli dedi ve çocuğa kendi fikirleri ve kararlarını verebilmesi için destek olunmasına vurgu yaptı.
Şimşek son olarak “Sağlıklı arkadaş ve aile ilişkilerini öğretin. Başkalarının onayına ihtiyaç duymadan, kendini ifade etmeyi ve değerli hissetmeyi öğrenmelerine yardımcı olun.” Derken ebeveynlere de “kendiniz de başkalarının onayına fazla ihtiyaç duymadan özgüvenli davranmaya özen gösterin. Çocuğunuz, sizden özgüven ve kendini ifade etme becerileri kazanabilir.” şeklinde seslendi.
"Her çocuk farklıdır"
Çocuğun sürekli onay alma davranışının ciddi bir sorun haline gelmesi durumunda ise mutlaka bir uzman yardımı alınmasına yönelik de çağrı yapan Şimşek, “Unutmayın, her çocuk farklıdır ve bireysel ihtiyaçlara uygun bir yaklaşım benimsemek önemlidir. Sürekli onay alma davranışının kökenini anlamak ve çocuğunuza sağlıklı özsaygı ve özgüven kazandırmak için ona rehberlik etmek önemlidir.” Dedi.
