Beyin kanaması belirtilerine dikkat!

Hayati fonksiyonların tümünden sorumlu olan beyin, darbe ve çarpmalara karşı kafatası tarafından korunsa da şiddetli çarpma, kazalar veya yüksek tansiyon gibi bir beyin damarlarındaki baloncuk yırtılması sonucu beyin kanamaları gerçekleşebilir. Her yaş grubunda görülebilen beyin kanamaları özellikle ileri yaşlarda ki bireylerde daha yaygındır. Yaşamı tehdit eden beyin kanamalarının genel belirtileri arasında; güçsüzlük, uyuşma, karıncalanma, bulanık görme, çift görme vb. yer almaktadır. Bu şikayetler artmaya başladığında bir uzmana başvurmak hastalığın erken yakalanmasına olanak sağlıyor.

Beyin ve Sinir Cerrahisi bölümünden, Doç. Dr. İdris Sertbaş ‘Beyin kanamaları belirtileri hakkında merak edilenleri’ cevapladı.

Herhangi bir nedene bağlı olarak beyin damarlarının örneğin yüksek tansiyon ya da bir anevrizmanın (beyin damarlarındaki baloncuk) yırtılması ya da hasar görmesi sonucu ortaya çıkan kanamalardır. Bu kanamalar beynin zarları arasında olabileceği gibi beyin dokusunun içine de olabilir.

BEYİN KANAMASININ NEDENLERİ NEDİR?

- Beyin kanaması pek çok nedene bağlı gelişebilir;

- Yüksek tansiyon ya da hipertansiyon (yaşlılarda daha sık) en sık nedendir.

- Damarlardaki baloncuk (Anevrizma) yırtılması

- Damar yumağı (Arteriovenöz malformasyon) yırtılması

- Travma (çocuk ve gençlerde daha sık) olur

- Tümörler

- Kan sulandırıcı ilaçlar

BEYİN KANAMASI NASIL ANLAŞILIR?

Baş ağrısı çok sık görülen bulgudur fakat her baş ağrısı tabi ki beyin kanaması bulgusu olmayabilir. Beyin kanamasına bağlı baş ağrıları şiddetlidir ve bu ağrılar uykudan uyandıracak kadar şiddetli olabilir. Fakat en ufak bir kuşku duyulduğunda hekime başvurmakta yarar vardır.

Beyin kanamalarında belirtiler kanamanın oluştuğu yere göre değişir. Örneğin kanama konuşmayla ilgili bir yerinde olmuşsa konuşma bozukluğu, görmeyle ilgili bir yerinde olmuşsa görme bozukluğu meydana gelebilir.

BELİRTİLER NELERDİR?

- Vücudun bir tarafında oluşan güçsüzlük, uyuşma, karıncalanma

- Konuşma ve görme bozukluğu (bulanık görme, çift görme vb.)

- Bilincin zayıflaması, çevrede oluşan olaylara, seslere karşı kayıtsız kalmak, uyku hali

- Denge bozuklukları

- Bayılma, kasılma ve titreme şeklinde nöbetler

- Mide bulantısı, kusma

- Ense sertliği (boynu öne doğru eğmekle ensede ağrı, harekete direnç)

- Gözün istemsiz kayması, göz kapağının düşmesi, ışığa karşı hassasiyet

- Yutkunma güçlüğü

- Elde titreme

- Tanı yöntemleri

Beyin tomografisi (BT), genellikle ilk yapılan tetkik budur. Çok hızlı sonuç alınır. Kanamanın yerini ve miktarını göstermekte çok yararlıdır. Tomografide beyin kanaması saptanması durumunda kanamanın altında yatan nedeni ortaya çıkarmaya yönelik olarak tomografili anjiyografi (BT anjiyografi), manyetik rezonans (MR) görüntüleme ve MR anjiyografi ve kasıktan girilerek yapılan anjiyografi (DSA) gibi ek tetkiklere ihtiyaç duyulabilir.

TEDAVİSİ İÇİN NELER YAPILMALIDIR?

Beyin kanamaları son derece acil ve ciddi tıbbi problemlerdir. Tedavi; kanamanın etkilerinin hafifletilmesi, olası komplikasyonların önlenmesi ve varsa kanamaya yol açan nedenin ortadan kaldırılmasına yöneliktir. Hastaların kanamanın şiddetine bağlı olarak genellikle yoğun bakım ünitesinde takip ve tedavi edilir.

Eğer kanama sonrası gelişen kan pıhtısı küçükse genellikle kan basıncının yakın takibi ve normal düzeylerde tutulması yeterlidir. Sık aralıklarla beyin tomografisi çekilerek kan pıhtısının büyüyüp büyümediği kontrol edilir. Bir süre sonra vücudun başka yerlerindeki morarmaların kaybolması gibi bu kan pıhtısı da buradan yok olur. Eğer oluşan kanama ve kan pıhtısı çok büyükse ve beynin önemli bir kısmını tahrip ettiyse, bu durumda ne yazık ki yapılabilecek çok şey yoktur. Acil cerrahi girişim hastayı bu durumdan kurtarmaya genellikle yetmez. Bazı durumlarda kan pıhtısı ve kanamaya neden olan bozukluk cerrahi yöntemle çıkartılır. Eğer kan pıhtısı giderek büyüyorsa veya hayati fonksiyonlarda bozulmaya yol açıyorsa cerrahi uygulanabilir.

Anevrizmaya bağlı subaraknoid kanamalarda, tekrar kanamaların önlenmesi için anevrizmanın kapatılması gereklidir. Bunun için cerrahi yolla klipleme ya da coilleme işlemi yapılmaktadır. Genel anlamda beyin kanamalarından korunma yolları arasında ise; yüksek tansiyondan korunmak, sigara kullanımından ve kan sulandırıcı ilaç kullanılıyorsa kafa travmalarından özellikle kaçınmak sayılabilir.