Bebeklere yazın su vermek gerekli mi?
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları & Yenidoğan Yoğun Bakım Uzmanı Dr. Seçil Erçin, anne sütünün önemi ve bebeklere yazın su verilmesiyle ilgili bilinmesi gerekenleri sizler için anlattı.
Gebelik dönemi boyunca annenin memeleri, doğacak bebeği için en uygun sütü üretmeye hazırlanır. Doğum sırasında memeler bebek için ilk besin olacak ilk süt ya da ağız sütü olarak bildiğimiz sütü salgılamaya hazırdır.
Kan damarları, memede süt yapımı için gereken maddeleri süt hücrelerine taşır ve memelerde ısı artışı ve gerginlik olur. Bebek emme emdikçe memedeki gerginlik azalır, bebeğini rahatça besleyebildiğini gören anne rahatlar. Bu dönemde anne ile bebek adaptasyon için desteğe ihtiyaç duyabilir. Aylarca karnında taşıdığı bebeğini beslemeye ve gereksinimlerini karşılamaya odaklanmış anne için duygusal ve fiziksel destek önemlidir.
Doğumdan hemen sonra bebeğin annenin göğsüne yatırılması, ten tene teması sağlayarak sütün gelmesini kolaylaştırır.
İlk süt nedir ve neden önemlidir?
Bebeğin memeden alacağı ilk besine ilk süt, ağız sütü ya da kolostrum denir. İlk sütün görüntüsü anneden anneye değişir, ancak genellikle sarı renkte ve kıvamlıdır. Bu ilk sütün içeriği bağışıklık elemanlarını taşıması nedeniyle çok özeldir ve bebeği pek çok hastalıktan korur, bu nedenler bebeğinizin ilk aşısı olarak kabul edilir. İlk sütün miktarı az olmasına karşın, ilk günlerde bebeğin beslenmesi ve bağırsaklarının iyi çalışması için gerekli ve yeterlidir. Önemli olan annenin doğumdan sonra en kısa zamanda bebeğiyle ten teması kurması ve hemen emzirmeye başlamasıdır. Sık aralıklarla emzirerek bebeğin bu ilk sütü mümkün olduğunca çok almasına çalışılmalıdır.
Anne sütü bebeğimi hastalıklardan korur mu?
Anne sütü bebeğinizi orta kulak iltihabı, üst ve alt solunum yolu enfeksiyonları, soğuk algınlığı gibi enfeksiyonlardan, ileride oluşabilecek şeker hastalığı, obezite ve metabolik sendrom, alerji ve hatta bazı kanser türleri gibi her türlü hastalıklardan korur.
Anne sütü, bebeğin gereksinimi olan tüm besin ögelerini tek başına 6 ay sağlayabilen en iyi besindir. Sindirimi kolaydır. Anne sütü ile beslenen bebeklerin başka bir ek besine veya suya gereksinimleri yoktur.
Erken ek besin vermenin başta alerji olmak üzere (bebek için) bazı riskleri vardır. Anne sütü, bebeklerin büyüme, gelişme ve beslenmesi için ihtiyaç duyduğu her türlü besin ögesini içeren eşsiz bir besindir.
Bebeğin sıcak havalarda anne sütünün yanında suya ihtiyacı var mı?
Anne sütünün yüzde 88’i sudur. Bu nedenle annesini yeterince emen bebeğin su ihtiyacı da aldığı sütten karşılanacaktır. Yapılan çalışmalar, çok sıcak ülkelerde bile sadece anne sütü alan bebeklerin su ihtiyacının anne sütü ile karşılandığını göstermiştir. Eğer bebeğe 6 aydan önce su verilirse bu bebeğin mide hacminde anne sütünün yerini alarak, gereksiz tokluk hissiyle bebeğin daha az emmesine neden olacak, bebek az besin almış olduğu için besinsel ihtiyacını karşılayamayacaktır.
Süt yapımının devamlılığı nasıl sağlanır?
Her anne, sütünün bebeği için yeterli olduğundan emin olmak ister. Anneler, bebekleri çok ağlıyorsa, az uyuyorsa, huzursuzsa, sütlerinin yeterli olmadığını düşünür ve kaygılanırlar. Oysa bu belirtiler başka nedenlerden de kaynaklanabilir. Annenin süt miktarını ölçmeye gerek yoktur. Esas yapılması gerekli olan bebeklerin büyüme-gelişmelerinin izlenmesi ve anne sütü ile beslenmenin devamıdır.
Bebek günde 6-8 kez idrar yapıyorsa, her 2-3 emme sonrası yutkunuyorsa, anne emme sonrası gergin olan göğsünde rahatlama hissediyorsa, ilk 3 ay boyunca ağırlığı ayda en az 500-750 gram artıyorsa annenin sütü yeterlidir. Yenidoğan bebek ilk hafta kilo kaybeder, 7-10 günlük olduğunda ise doğum kilosuna ulaşması beklenir.
Sütün miktarını artıran en önemli faktör sık sık emzirmedir. Annenin sıvı ihtiyacını karşılamak için bol su içmesi ve bebeği uyurken dinlenmesi önemlidir. Sütü artırdığı söylenen, halk arasında sıkça denenen sarımsak, bulgur, taze soğan vb. besinler mevcuttur. Eğer anne bu besinlerden fayda gördüğüne inanıyorsa günlük ihtiyacı kadar bu besinleri dengeli şekilde tüketebilir ancak sütü artıran esas etmenin sık sık bebeği emzirmek olduğu unutulmamalıdır.