Atriyal fibrilasyon nedir, tedavi yöntemleri nelerdir?

Ankara Üniversitesi Kardiyoloji ABD Öğretim üyesi Doç. Dr. Başar Candemir, atriyal fibrilasyon ve tedavisi hakkında bilgi verdi.

Atriyal ?brilasyon, kalp kulakçıklarının hızlı ve düzensiz atması sonucu kalbin aşırı düzensiz ve hızlı kan pompaladığı, özellikle yaşlılarda oldukça sık görülen bir kalp ritim bozukluğudur.

Atriyal ?brilasyon özellikle yaşlılarda bazen herhangi bir belirti vermeyebilir ve sadece düzensiz nabzın hissedilmesiyle ya da uzman tarafından yapılan ritim testi sonucunda fark edilebilir. Kalp güçlü ve düzenli bir şekilde kan pompalamadığında, kalp içinde kan pıhtıları oluşabilir. En çok korkulan bu durumda, bu pıhtılar koparak kan dolaşımıyla beyne gider ve felçlere neden olabilir ki atriyal fibrilasyonun yaşlılardaki inmelerin 4 veya 5’te birinden sorumlu olduğu bilinmektedir. Atriyal ?brilasyon atakları genellikle aralıklı, çoğunlukla tekrarlayan ve bir süre sonra sürekli hale gelebilen özelliktedir.

Genetik faktörler dışında kalp kapak hastalıkları, hipertansiyon, kalp yetmezliği, ileri yaş, diyabet ve atardamar hastalıkları atriyal ?brilasyona sık yol açabilen nedenlerdir. Bu durumlarla atriyal ?brilasyonun birlikte bulunması, felç riskini anlamlı olarak artırır.

Atriyal fibrilasyon nasıl tedavi edilir?

Atriyal ?brilasyon tedavisinde başlıca iki yol bulunmaktadır:Kalp ritminin kontrolü ve nabız sayısının kontrolü. Doktorunuz belirtilerinizi ve diğer özelliklerinizi göz önünde bulundurarak, sizin için hangi tedavinin daha uygun olduğuna karar verecektir.

Kalp ritminin kontrolündeki amaç, kalbin normal ve düzenli atmasını sağlayarak, düzensiz ve yüksek kalp atımını önlemektir. Ritmin kontrol edilmesinde ilk yaklaşım genellikle ilaç tedavisidir. Bazı hastalarda, zaman zaman kalbin normal ritmini sağlamak amacıyla kalbe kontrollü bir elektrik şoku gerekebilir. Bu işlem öncesinde eğer ritm bozukluğu uzun süre devam etmişse, yemek borusundan gönderilen ultrason cihazı ile kalbin içinde pıhtı olup olmadığı bakılmalıdır. Atriyal ?brilasyonun tedavisi, genellikle tedaviye verilen yanıtı takip edebilecek ve gerektiğinde tedavi değişikliği ile ilgili kararları verebilecek dahiliye, kardiyoloji veya özellikle ritimle ilgilenen elektrofizyoloji uzmanı doktorlar tarafından yürütülür.

Eğer seçilen tedavi kalp atım hızının kontrolü ise, ritim bozuk olsa da kalp hızının belli değerlerde olması hedeflenir. Atriyal ?brilasyonu olan hemen her hastaya, atriyal ?brilasyon sırasında kalp atım hızını yavaşlatacak bir ilaç tedavisi verilir. Hastaların çoğunda bu tür bir ilaç tedavisi belirtileri kontrol altına almak için yeterli olur. Olmaz ise ritim düzenleyici ilaç kombinasyonları veya pil tedavisi diğer seçeneklerdir. Hangi seçenek seçilirse seçilsin hastaların kan sulandırıcı ilaçları bazen hayat boyu alması gerekmektedir.

Yaşam tarzında değişiklikler yapılmalı

Bu tür ilaçları almanıza ek olarak, kalp sağlığınızı iyileştirmek için yapabileceğiniz bazı değişiklikler vardır. Eğer kalp ritminiz belirli bazı aktivitelerde daha sık oluyorsa, doktorunuza söyleyin. Bazen ilaçlarınızda ayarlama yapılması gerekebilir. Sigarayı bırakın. Alkol alımınızı azaltın veya alkolle ilgili özel kuralların olup olmadığını doktorunuza sorun. Kafein kullanımını sınırlayın. Bazı insanlar kafeine duyarlıdır ve kafeinli ürünler kullanırken daha fazla semptom olduğunu fark edebilirler (örneğin çay, kahve, kola ve reçetesiz satılan bazı nezle/grip ilaçları).

Atriyal fibrilasyonu düzeltmede veya kontrol etmede ilaçlar yetersiz kalır veya ilaçlar tolere edilemez ve hasta da istiyorsa girişimsel bazı prosedürler gerekebilir. Bunlar elektriksel kardiyoversiyon yani şok tedavisi, katater (radyofrekans (yakarak) veya kriyoablasyon(dondurarak)) ile pulmoner venlerin izolasyonu, ileri evrede AV düğüm ablasyonu ve ardından kalp pili yerleştirilmesi veya cerrahiye gidecek hastalarda cerrahi ablasyondur (maze prosedürü veya minimal invazif cerrahi tedavi). Bu seçenekler değişik komplikasyon oranlarına sahip olup hasta ve hastalığının durumu ve mevcut risk faktörlerine göre hasta onamı alınarak uygulanmaktadır.