Alerjen madde ve stres egzamayı tetikliyor! Farklı belirtilerle ortaya çıkıyor

Egzamanın farklı türleri olduğunu belirten Dermatoloji Uzmanı Dr. Ayşegül Alpay, “Egzama; deride kızarıklık, şişme, veziküller, kaşıntı, kepeklenme, çatlaklar gibi belirtilerle görülen daha çok psikosomatik nedenli fakat mevsimsel değişimlerden de etkilenen bir deri hastalığıdır. Egzamanın belirtileri, türüne göre değişiklikler gösterebilir” dedi. 

EGZAMA TÜRLERİ 

Egzamanın birden fazla çeşidi olduğunu, farklı belirtilerle ortaya çıktığını söyleyen Dr. Ayşegül Alpay şu bilgileri verdi: 

“Atopik Egzama: Daha çok çocukluk yaşlarda ortaya çıkan ve zaman içinde tekrarlamalar gösteren atopi denilen alerjik bir yapıya sahip olmakla ilgili egzama çeşididir. Yaş ile birlikte yüksek oranda azalma ve geçme gösterir. Genelde 7 yaş, 12 yaşta geçmekle birlikte daha uzun süre devam eden kişilerde hafifleyerek ömür boyu tekrarlamalar gösterebilir. 

“Kontakt Egzama: Egzamanın bu çeşidi irritan ya da alerjik olabilir. Alerjik kontakt dermatitte genellikle sadece alerjen maddenin temas ettiği bölge etkilense de yayılım gösterip tüm vücudu da etkileyen egzema lezyonları gözlenebilmektedir. Alerjen maddelere örnek olarak kozmetik ürünleri, boyalar, temizlik maddeleri verilebilir. Bu tip egzamayı önlemek için alerjen maddenin tespit edilmesi ve bununla temasın kesilmesi gerekmektedir. Diğer tip olan irritan kontakt dermatit sabun, kolonya, dezenfektan ve deterjan vb. irritan maddelerin özellikle soğuk ve nemi azalmış hava nedeniyle bütünlüğü bozulmuş deriyi daha fazla tahriş etmesi sonucunda ortaya çıkar. Bu nedenle daha çok eller, yüz gibi dış havaya ve irritan maddelere daha çok maruz kalan bölgelerde gözlenir. Bu alanlarda kızarıklık, kepeklenme, çatlak ve yara oluşumları ile kendini gösterir. Kontakt egzama, kısa süreli ve geçici olabileceği gibi uzun süreli ve tekrarlayan şekilde de görülebilir. 

“Seboreik Egzama (Yağlı Egzama): Temel nedeni cildin yağlı olmasından kaynaklı olan fakat mevsim değişimleri, stresin de etken olduğu kulak, saç derisi, göğüs bölgesi, burun kenarları gibi bölgeleri tutan tekrarlayıcı bir egzama çeşididir. 

“Asteotatik Egzama: Cildin çok kuru olması nedeniyle oluşan, genellikle yaşlı hastalarda ciltteki yağ oranının azalması ile kış aylarında da havadaki kuruluğun artmasına bağlı olarak ciltteki egzamaların artışının gözlendiği bir egzama çeşididir. Yağ tabakasının azalmasıyla ciltte kuruluk, pullanma gözlemlenir ve ciltte çatlaklar oluşabilir. 

“Staz Egzaması: Özellikle bacaklarda gözlenen varislere bağlı gelişen bir egzama çeşididir. 

“Numuler Egzama: Genelde el, kol ve bacaklarda gözlenen para şeklinde olan tiptir.” 

EGZAMA TEŞHİS VE TEDAVİSİ  

“Öncelikle tüm deri hastalıklarında olduğu gibi hastanın öyküsünün dinlenmesi ve muayene gereklidir” diyen Alpay, “Egzamanın çeşidi belirlendikten sonra etken olabilecek faktörlere bağlı olarak yama testi ve prick test planlanabilmektedir” açıklamasında bulundu. 

Uzm. Dr. Alpay egzamadan korunmak veya hastalık dönemlerini daha hafif geçirmeyi sağlayan önlemleri şöyle aktardı: 

“Egzamalı noktayı kaşımamaya ve tahriş etmemeye dikkat edilmelidir. Bulunulan ortam sık sık havalandırılmalıdır, ortamın nem ve sıcaklık derecesi ayarlanmalıdır. En fazla günaşırı banyo yapılmalı ve ılık su kullanılmalıdır. Nötr sabun kullanımı tercih edilmelidir. Banyonun ardından ya da mevsime göre sıklıkla nemlendirici kullanılmalıdır. Eller ılık su ile yıkanmalı ve mutlaka kurulanmalıdır ve özellikle kış mevsiminde düzenli nemlendiriciler kullanılmalıdır. Deterjan vb. kimyasal maddeler ile temas ederken sürekli eldiven kullanılmalıdır. Kış aylarında yünlü kıyafetler deriye direkt temas ettirilmemeli, daha çok pamuklu içerikli sentetik de olmayan kıyafetler tercih edilmelidir. Stresten mümkün olduğunca kaçınılmalıdır. Gün içerisinde yeteri miktarda su içilmelidir.” 

Alpay, “Egzama şikâyetleri ortaya çıktığında muhakkak bir cildiye ya da dermatoloji uzmanına başvurulmalıdır. Egzamayı ortaya çıkaran alerjen madde, stres gibi net bir sorun varsa öncelikle bunlar ortadan kaldırılmalıdır. Günlük hayatta kullanılacak ürünlerin egzama için uygun olmasına dikkat edilmelidir. Çeşitli kremlerle ve ilaçlarla lezyonların yok edilmesi ve şikayetin giderilmesine yönelik tedaviler uygulanarak hastanın yaşam kalitesi arttırılabilir ve enfeksiyon gibi durumların önüne geçilebilir. Cildin kuruyup çatlamasını önlemek ve hasar görmesini engellemek için cilt nemlendirici kremler ya da cildi güçlendirecek krem ve losyonlar uygulanabilir. Cilt yüzeyindeki kaşıntı ve kızarıklığa yönelik olarak steroid içeren bazı kremler kullanılabilir” ifadelerini kullandı.