Kiralanan araç sayısı düşüşte!

Tüm Oto Kiralama Kuruluşları Derneği (TOKKDER) 2021’nin ilk 6 ay sonuçlarını açıkladı. Operasyonel kiralama sektörünün toplam araç parkı geçen senenin ilk yarısı sonunda 255 bin 900 adetken, bu senenin aynı döneminde 244 bin 400 seviyesinde gerçekleşti. Geçen yılın ilk altı ayında sektörün aldığı araç sayısı 14 bin 900 adetti. Bu sene ise sektör ilk altı ayda 33 bin 400 adet araç satın aldı. Satılan araç sayısı da aynı dönemler karşılaştırıldığında 37 bin 800 adetten 52 bin adede çıktı. Operasyonel kiralama sektörünün yatırım tutarı geçtiğimiz yılın Ocak-Haziran döneminde 2,6 milyar TL’ydi. Bu senenin altı aylık döneminde ise sektör 8,7 milyar TL’lik bir yatırım yaptı. Bu artışta ÖTV oranlarındaki yükselme, kurlara bağlı fiyat artışları ve pandemi etkisi de rol oynadı. Araç alım bedellerine paralel olarak da ödenen vergiler aynı dönemlerde 1,4 milyar TL’den 4,5 milyar TL’ye çıktı. Geçtiğimiz yılın ilk yarısı sonunda 30 milyar TL olan aktif büyüklüğü bu yılın ilk yarısında 46 milyar TL’ye yükseldi.

Gelişme hafif ticariden gelecek

Operasyonel kiralama sektörünün en çok büyüdüğü 2017 yılında araç parkı 366 bin adetlerde, müşterideki araç sayısı 334 bin adetti. 2021 ilk 6 ayda müşterideki araç sayısı yaklaşık 223 bin adet oldu. Bu kapsamda, yılın 2. çeyreğinde 1. çeyreğe göre kiralamadaki aktif araç sayısı bakımından sadece 2 bin adetlik bir daralma yaşandı. Bu da yüzde 0,9’luk bir daralmaya denk geldi. TOKKDER Yönetim Kurulu Başkanı İnan Ekici SUV segmentinde bir miktar büyüme gözlemlediklerini belirterek şunları kaydetti:

“Ancak, LCV tarafında yani hafif ticari araçlara ayrı bir parantez açmakta fayda var. Bu alanda kayda değer bir artış var. 2018 sonunda yüzde 2,9 olan hafif ticari payı bu yılın ilk altı ayı sonunda yüzde 4,6’ya geldi. Yeni düzenleme ile artık birçok şirket filosunda 1 tane dahi ticari araç bulundurmaksızın kiralama yapabiliyor. Şu anda ticari araca ilgi çok yüksek, daha da artacak. Bu durum satışlara da yansıdı. Ticari araç satışları 150 bin adetlerin üzerine hatta 200 bine yaklaşacak şekilde ilerliyor. Biz de payımızı artırıyoruz. KOBİ’lerde sermayeyi asıl işinde kullanabilme kabiliyeti çok önemli, araç asıl işinin önemli bir parçası değil. Araçlarını ellerindeki kaynağı araca ayırmadan operasyonel kiralama yöntemiyle edinebiliyorlar. Bu alandaki ciddi artış sürecek.”

Elektriklide 5, hibritte 3,5 kat büyüme

Ekici geçen senenin aynı dönemine göre elektriklide 5 kat, hibrit araç kiralamada ise 3,5 kat büyüme bulunduğuna dikkat çekerek, “ Gelecekte kiralama içerisindeki elektrikli ve hibrit araç payının hızla artacağını söyleyebiliriz. Dizelin payı azalıyor, benzinli payı artıyor. Bunun nedeni müşteri tercihi midir? Bana göre, ÖTV matrahlarından dolayı düşük baremlerde ağırlıklı olarak benzinli araçların kalması ve çip krizinin etkileri bu anlamda daha etkili. Dünyadaki trendin dizel dışına kayması da tabii ki etkili. Şanzıman tipinde ise otomatik vitesin lehine büyüme devam ediyor. Yüzde 70’lere kadar geldi. Gövde tipinde de SUV araçların büyüdüğünü görmek mümkün, oranı yüzde 6,7’ye kadar ulaştı.” Diye konuştu. Ekici şöyle devam etti:

“Araç alım tutarlarına baktığımızda, operasyonel kiralama sektörü olarak 2020 yılında 12,7 milyar TL’lik yatırım yapmıştık. 2021’in ilk altı ayında yaptığımız yatırım tutarı 8,7 milyar TL oldu. 2021 yılı bütününde geçen senenin üzerinde bir yatırım yapacağımızı ön görebiliyoruz. Eğer çip krizine bağlı bulunurluk sorunu ve pandemiye bağlı olumsuzluklar azalırsa yatırım tutarımız rahatlıkla 20 milyar TL’yi bulabilir. Bugünden bu iki negatif etkiyi tahmin etmek ise güç olur. Dolayısıyla yatırım tutarı 15 milyar TL ile 20 milyar TL arasında yaşanacak gelişmelere göre değişecektir. Diğer taraftan, sektör ilk altı ayda 33 bin 400 adet araç satın aldı. Eğer 20 milyar TL’lik alıma gittiğimizde bu rakamın 75 bin adetlere çıkması muhtemel. 15 milyar TL’yi dikkate aldığımızda ise 60 bin adet seviyelerinde kalabilir. Ancak ben 70 bin adetlik bir potansiyelimiz olduğunu yani yılı 70 bin adetlerde kapatacağımızı öngörebiliyorum.”

Kira gider tavanı yükselmeli

5 bin 5o0 TL’lik araç kira gider tavanı uygulamasına ilişkin düzenlemenin 2019 ı sonlarında yapıldığını hatırlatan Ekici şunları kaydetti:

“Eş zamanlı olarak binek otomobillerini satın alma yoluyla edinen işletmelerin bu binek otomobillerinin giderleştirilebilecek amortisman tutarlarına da sınır getirilmişti. 2020’deki pandemiye bağlı kur hareketleri sebebiyle araç maliyetleri artmış ve buna bağlı olarak 5.500 TL’lik bu limit düşük kalmıştı. Bu konuda ilgili bakanlık nezdinde girişimler yaptık ve bu limit 2020 yılı sonunda yayınlanan düzenleme ile 2021 yılı için 6.000 TL olarak belirlendi. Ancak bu tutar da beklentimiz seviyesinde değildi. Bu nedenle o günden bugüne bu limiti artırmak üzere bakanlıkla temaslarımız devam ediyor. Sonuç olarak bizim sektör olarak beklentimiz araç kirası gider tavanı olarak belirlenecek tutarın en azından D segment giriş seviyesindeki bir otomobilin kira tutarını kapsayacak seviyede olmasıdır ki bu da yaklaşık 9.000 TL seviyesidir. Güncel koşullarda artan faiz ve kurdan kaynaklı araç maliyet artışlarından ötürü 6.000 TL’lik araç kira gider tavanı C segment araçlar için dahi yetersiz kalabilmektedir. “