Konutlarda kısa dönem kiramalar bir dönem taşıdığı risk nedeniyle tartışıldı. Günlük kiralık dairelerin yasa dışı işler ve kişilerce kullanılması gündeme geldi ve bir takım önlemler alındı. 2016 sonunda OHAL kapsamında yayınlanan son KHK ile, günübirlik kiralanan evlerde de kimlik bildirimi zorunlu hale getirildi. Ne var ki bu düzenlemeler sahada tam anlamıyla istenen sonucu vermedi. Kayıt dışı kiralamalar sürerken bir de 'saatlik kiralama' pazarı yaygınlaşmaya başladı. Emlak sitelerindeki yüzlerce ilanda artık günlük kiralık değil, 'günlük ya da saatlik kiralık' tanımı yapılıyor.
SAATLİK, YARIM GÜN, TAM GÜN
Saatlik kirama ilanları İstanbulla sınırlı değil. İzmir, Tekirdağ, Kocaeli, Ankara, Diyarbakır, Kütahya... gibi birçok il için bu tip ilanlar var. Bir ya da birkaç saatlik kullanım için günlük kiralama bedelinin yarısı talep ediliyor. İstanbul'da Beylikdüzü'nde 2 saat için 50 lira, günlük daire için 100-120 lira talep edilirken, Fatih'te saatlik daire 80-100 lira, günlük 130-200 arasında değişiyor. Ataşehir'de lüks sitelerde ise saatlik 50 lira, günlük 200 lira talep ediliyor. İzmir'de saatlik 49 lira, günlük ise 100 lira isteniyor. Ankara'da ise saatlik 40, yarım gün 80, tüm gün 120-150 deniyor. Kütahya ve Elazığ'da 40, Kocaeli ve Tekirdağ'da 50, Diyarbakır'da 60 liraya saatlik kirama yapılıyor.
KİMLİK BİLGİSİ ALMAYAN DA VAR
İlanlarda yazan iletişim numaralarını aradığımızda fiyatlarda haftaiçi ve haftasonu olarak iki farklı tarife olduğu, haftasonu yüzde 30-40 daha pahalı olduğunu belirtiyorlar. Firmaların kimi kimlik bilgisinin zorunlu olduğunu belirtiyor. Kimileri ise 'yaş kontrolü yeterli kimlik bilgisi istemiyoruz' diyor. Verilen bilgilere göre bir kişinin kimlik bilgisiyle birçok kişinin aynı evde kalmasına izin verenler de var.
'RUHSATLARI YOK'
Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (TUROB) Yönetim Kurulu Üyesi Levent Erdoğan bu işi yapanların ticari yükümlülüklerini yerine getirmediğine dikkat çekiyor. 2 yıl önce yapılan bu düzenleme ile bu tip yerlere kimlik bilgisi bildirme zorunluluğu geldiğini belirten Erdoğan, "Caydırıcı olması için bu düzenleme geldi. Kimlik bildirimi olmazsa öne para eczası sonra ruhsat iptali yapılır deniliyor. İyi de bunların ruhsatı zaten yok. Yasal olarak kimlik bilgisi vermesi bu işi yapması için yeterli" dedi. Tüm dünyada kısa dönem kiralama yapıldığı, otelcilerin buna karşı olmadığını belirten Erdoğan, "Ancak bu iş net bir tanımla kontrol altında yapılmalı. Mesela 30 gün 60 gün gibi bir kriter konulabilir. Kısa dönem kiralama yapanlar da ticari faaliyet yapıyorsa ticari faaliyet gerekliliklerini yerine getirmeli. Ruhsatlı olup, vergi öderse elbette bu iş yapılabilir" dedi.
KOMŞULUK HAKKI
EV sahiplerinden apartmanlarında bu tip kiralama yapıldığı yönünde çokça şikayet aldıklarını belirten Levent Erdoğan, kısa dönem kiralamaların 1000, 2000 konutluk büyük sitelerde daha yaygın olduğunu ifade etti. Erdoğan, "Avrupa'da kimi ülkeler komşuluk hakkını esas alıyor. Bir apartmanda birkaç dairenin bunu yapmasına izin verilmiyor. Biz de ise bu yok. Bir aile büyük fedakarlıklarla bir ev alıyor sonra aynı apartmanda bu durumla karşılaşıyor. Oysa tamamen bağımsız binalarda bu işler olmalı. Apartmanlarda olmasına tamamen karşıyız. Tek bir bina satın alarak ya da kiralayarak bu işe girenler de ruhsat aşamasında takılıyor. Belediye yangın merdivenine kadar bakıyor. Onlar da bu maliyete girmeyip kolayını seçiyor ve ruhsatsız yoluna devam ediyor. Hem pazarda haksız rekabet doğuyor hem de can ve mal güvenliği riske giriyor" dedi. Saatlik kiralamaların birkaç yıldır yapıldığını, son dönemde ise daha yaygın hale geldiğini belirten Erdoğan, emlak sitelerinde yer alan ilanlarda verilen bilgilerin ve kullanılan fotoğrafların ne amaçlı kullanım yapıldığını da gösterdiğini ekliyor.
EN FAZLA YÜZDE 10'U YASAL ÇALIŞIYOR
İSTANBUL Emlakçılar Odası Başkanı Nizamettin Aşa, günlük kiralama konusunun 5-6 yıldır gündemde olduğunu, kimi önlemler alınsa da hala tam anlamda denetim altına alınamadığını söyledi. Özellikle çok fazla konut olan büyük sitelerde günlük, saatlik kiralamalar yapıldığını belirten Aşa, "Bu tip yerler zaten belediyeden ruhsat alamaz. Belediye konut alanında ve bağımsız birim olan yerlere pansiyon ruhsatı vermez.. Bu işi yapanları içinde emlakçıların oranı yüzde 1 bile değil. Vatandaşın biri gidip uygun fiyatla eşyalı 10-20 daire kiralayarak bu işe giriyor. Büyük sitelerde, girişler kartla, şifreyle. Komşu da komşuyu tanımıyor. Tespiti daha da zor" dedi. Piyasada kısa dönem kiralama yapanların en fazla yüzde 10'unun yasal olduğunu belirten Aşa, bu alanda köklü bir düzenlemeye ihtiyaç olduğuna dikkat çekti. Aşa, "Alternatif konaklama sektörü tüm dünyada yaygın. Bizde de olmalı ama bu şekilde değil. İnternet siteleri, yollar, köprüler, elektrik direkleri ilanlarla dolu. Artık saatlik bile veriyorlar. İlk akla fuhuş geliyor ama bu en masumu. Kimlik kaydı alınmayan yerlerde kumar oynatılıyor, uyuşturucu kullanılıyor ve kanun kaçakları saklanıyor" dedi.
