Nobel ödüllü Çinli yazar Mo Yan’dan Değişim
“He Zhiwu’nun üzerine vuran altın sarısı ışıkları görünce, başkaları ne düşüyordu hiç bilmiyorum ama işte tam da o an için bir kahraman oluvermişti gözümde. Yırttığı sayfanın parçaları elinden konfeti gibi süzüldükten sonra tozlu yola düştü. Başkasını bilmem, fakat ben öyle heyecanlanmıştım ki kalbim yerinden fırlayacak gibi çarpmaya başlamıştı. Ders kitaplarını yırtıyordu. Defterlerini parçalıyordu! Okulla yollarını tamamen ayırmıştı artık. Okulu aklının en gerisine itmiş, öğretmeni ayakları altına almıştı. Kafesinden çıkmış bir kuşu andırıyordu. Özgürdü artık. Okul disiplini ve kurallarını iplemiyordu hiç. Peki ya biz?”
Çin’in en ünlü ve Nobel ödüllü yazarı Mo Yan, Değişim adlı uzun öyküsünde ülkesindeki toplumsal ve siyasal değişimleri dile getiriyor.Otobiyografi tarzında öykü ya da öykü tarzında otobiyografi diyebileceğimiz bu yapıt, Çin edebiyatındaki çoğunlukla siyasal olaylara odaklanan tarihsel anlatıların tersine, “insanlar”ın tarihini ele alıyor. Değişim bu niteliğiyle değişme sürecindeki bir ülkenin görünümünde tavandan aşağıya değil, tabandan yukarıya bakan bir yaklaşımın temsilcisi oluyor.
Mo Yan, anlatımında zaman içinde ileriye ve geriye dönüşler yapıyor; önemsiz olaylar ile sıradan insanların yaşamına yöneliyor.Gündelik yaşamın boyutlarını aşan büyük olayların sokaktaki insan üzerindeki etkisini aktararak tarihe insan sıcağının soluğunu katıyor.
Zaman içinde yaptığı sıçralamalarla sıradan insanların yaşamına yönelen Mo Yan gündelik yaşamın sınırlarını aşan olaylarla tarihe yeni bir soluk katıyor.
MO YAN MO YAN,
1955’te Çin’de doğdu. Kültür Devrimi sırasında on bir yaşındayken okulu bırakıp çiftçi olarak çalışmaya başladı. Ardından bir pamuk fabrikasında çalıştı ve yazmaya başladı. İlk çalışmaları daha çok Mao dönemine özgü toplumcu gerçekçi tarzdaydı. 1976’da Kültür Devrimi hareketi sona erince Mo Yan, Halk Kurtuluş Ordusu’na katıldı ve bir yandan orduda görev yaparken öte yandan yazmayı sürdürdü. Asıl adı Guan Móyè olan yazar, 1984’ten itibaren Çince “sakın konuşma” anlamına gelen Mo Yan adını kullanmaya başladı. Time dergisinin “Çin’in en ünlü, en sık yasaklanan ve en çok korsan baskısı yapılan yazarlarından biri” olarak tanımladığı Mo Yan’ın başlıca romanları arasında, Kızıl Darı Tarlaları, İri Memeler ve Geniş Kalçalar “Sandalağacı Azabı”, Yaşam ve Ölüm Yorgunu, “Değişim”, “Kırk Bir Havan Topu”, “Sarmısak Baladı”, “İçki Cumhuriyeti” bulunuyor. Öte yandan “Usta Gittikçe Daha Komik Oluyor” adlı öykü derlemesi ve “Patlama” adlı öykü kitabı vardır. Mo Yan, 2012 Nobel Edebiyat Ödülü’nü alırken Çin’de doğan ve Çin’de yaşamayı sürdüren ilk Çinli Nobel ödüllü yazar oldu.
Mo Yan’ın Can Yayınları’ndaki diğer kitapları: Kızıl Darı Tarlaları, 2013 İri Memeler ve Geniş Kalçalar, 2014 Yaşam ve Ölüm Yorgunu, 2015
