Ahmet Yesevi Eserleri Nelerdir? Ahmet Yesevi Eserleri'nin Özellikleri
Türkiye'de ve diÄŸer Ä°slam ülkelerinde Pir-i Türkistan adıyla bilinen Ahmet Yesevi 1083 yılında Kazakistan'ın Sayram kentinde doÄŸdu. Henüz 32 yaşındayken büyük mutasavvıflar için kullanılan "Baba" unvanı ile anılan Ahmet Yesevi, 61 yaşındayken evinin altına kazdırdığı bir dehlizde yaÅŸamaya karar verdi. Bunun nedeni Hz. Muhammed'in 61 yaşında vefat etmesidir. Son yıllarını halvette ve inzivada geçiren Ahmet Yesevi tasavvufun Anadolu'da yayılmasında etkili oldu. BaÅŸta Mevlana, Kaygısuz Abdal ve Yunus Emre olmak üzere birçok tekke ÅŸairi Ahmet Yesevi'den etkilenmiÅŸtir.Â
Ahmet Yesevi Eserleri Nelerdir?
1- FakrnameÂ
Ahmet Yesevi'nin genç yaÅŸta kaleme aldığı Fakrname'de insanın özündeki iyilik ve kötülük kavramları kıssalarla anlatılmıştır. Kötülüğün ÅŸeytani, iyiliÄŸin ise rahmani olarak tanımlandığı Fakrname'de insanın irade ve akıl ile ödüllendirildiÄŸi, bu nedenle seçimlerinde tamamen özgür olduÄŸu belirtilmektedir.Â
2- Divan-ı HikmetÂ
Ahmet Yesevi'nin en hacimli eseridir. Kitaptaki birçok ÅŸiirde Vahdet*i Vücut inancını Ene'l Hak ÅŸeklinde özetleyen Hallac-ı Mansur'a bahsedilmektedir. Bunun dışında gazel ve ilahi türündeki ÅŸiirlerde fenafillah, bekabillah, galu-bela, ilahi aÅŸk, nefsin mertebeleri, Allah'ın celal ve cemal sıfatları gibi tasavvufi konulara ağırlık verilmiÅŸtir.Â
Divan-ı Hikmet 11. yüzyılda kaleme alındığı için sade bir dille kaleme alınmıştır. Bu sayede Anadolu'da divan edebiyatı ve tasavvuf geniÅŸ kitlelere ulaÅŸmıştır.Â
Ahmet Yesevi Eserlerinin Özellikleri
1- Ahmet Yesevi'nin tüm eserlerinde dünya hayatı, geçici olduğundan kötülenir. Yesevi'ye göre,
insan dünyada kaldığı süre boyunca ahirete hazırlanmalı, burayı bir geçiÅŸ yeri olarak görmelidir. Dünyaya baÄŸlanıp kalmak kiÅŸinin sık sık günah iÅŸlemesine neden olur. Bundan kaçınmak için riyazet (az yiyip az uyumak) ve takva (günahlardan sakınmak) gerekir.Â
2- Ãœnlü mutasavvıfın eserlerinde Leyla ile Mecnun ve Azra ile Vamık gibi geleneksel hikayelere yer verilir. Bu hikayelerdeki karakterler ilahi aÅŸkın bir sembolüdür.Â
3- Ahmet Yesevi ÅŸiirlerini didaktik bir üslupla kaleme almıştır. Åžair Allah'ın rızasını kazanmak için nelere dikkat edilmesi ve nelerden uzak durulması gerektiÄŸini anlatır. ÖrneÄŸin: "Cahile pul satma" dizesinde ruhların ve kainatın sırrını herkesle paylaÅŸma demek ister.Â
4- Mutasavvıf eserlerinde marifet ve muhabbet gibi temalara yer vermiştir.
Â