Zayıf binaya izolatör ve karbon fiber çare mi? Binaların yükü yöntemi belirliyor
Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremler tüm Türkiye'yi derinden etkiledi. Uluslararası müteahhitlik firması sahibi ve metalurji-malzeme mühendisi Erhan Mataracı, depremde binaların neden yıkıldığı ve alınabilecek tedbirlerle ile ilgili açıklamalarda bulundu. Mataracı, izolatör ve karbon fiber yöntemiyle ilgili önemli uyarılarda bulunurken, deprem uzmanı Prof. Dr. Şükrü Ersoy ise İstanbul'da deprem sonrası gerçekleştirilecek olan tahliye planı ile ilgili bilgi verdi.
ALİCAN YILDIRIM / alican.yildirim@gazetevatan.com
Deprem bölgesinde yıkılan binalarla ilgili açıklamalarda bulunan Mühendis Erhan Mataracı, deprem ile ilgili gerekli hesaplamaların yapılıp binaların ona göre yapılması durumunda can kaybının çok düşük olacağının altını çizerek, "Yapılacak hesaplamalarda hangi tür yapı yapıyorsanız bölgenin geçireceği veya geçirmiş olduğu depremlerle ilgili deprem yükü hesaplamaları yapılır. Bu hesaplamalar daha projeler yapılırken hesaba eklenir. Buradan çıkan sonuçlara göre binanın minimum gereksinimleri ortaya çıkartılır. Örneğin bu bölgede 7,5 büyüklüğünde deprem olma ihtimali var denilmiş olsaydı. Binalar bu değerlendirmelere göre yapılmış olsaydı. Bu binalar depreme dayanırdı. Bu binaların yıkılmasındaki sebep bölgeye uygun konutların yapılmamasıdır" diye konuştu.
Depreme dayanıksız olan her binanın yıkılmasına gerek olmadığını dile getiren Mataracı, "İnşaat yapım metodolojisinde binaların güçlendirilmesi için gerekli yollar var ama her bina için bunu söyleyemeyiz. Kontrol ve testler sonucu bina güçlendirilmeye uygunsa güçlendirilme işlemi yapılabilir. Testlerden sonrası bu binalar için kurtarılamaz sonucu da çıkarılabilir. Yine bu konuda bilirkişilerin binaların belli şartlara uyup uymaması ile ilgili şartname sunması gerekiyor. Bu şartlara uyan binalarda güçlendirme çalışması yapılabilir, eğer şartlara uymuyorsa binanın yıkılıp yeniden yapılması gerekebilir" dedi.
"KARBON FİBER METODU TEK BAŞINA YETERLİ OLMAYABİLİR"
Son günlerde gündeme gelen binaların karbon fiber metoduyla güçlendirilmesiyle ilgili de konuşan Mataracı, "Depreme karşı binaların ayakta durmasını sağlayan tek bir kriter yok. Depremde binanın yıkılmaması için birçok kriter gözden geçirilmesi gerekiyor. Karbon fiber yöntemi binaların bir tanesinde işe yaramış olabilir ama başka sorunları olan bir binada işe yaramayabilir. Bu yüzden depreme karşı yapılması gerekenlerle ilgili bilirkişiler belli başlı kurallar getirip binaların bu şartları sağlayıp sağlamadığına bakmalı ve sadece binanın kolonuna değil, binanın zeminine de bakılması gerekiyor. Tek başına bir sistem binaların güçlendirilmesi için yeterli olmayabilir. Bina tüm yönlerden değerlendirilip o şekilde bir müdahale gerçekleştirilmeli" açıklamasını yaptı.
"İZOLATÖR SİSTEMİ HER BİNAYA UYGULANMAZ"
Merak konusu olan izolatör sistemiyle ilgili de konuşan Mataracı, "İzolatör sisteminin uygulanması için binanın elverişli olması gerekiyor. Belli bir yükün altındaki binalarda izolatör daha tehlikeli bile olabiliyor. 3 katlı bir bina yapıyorsanız burada izolatör kullanımına gerek yok. Hatta bu sistem zararlı bile olabilir. Fakat büyük binalarda izolatörün kullanılması faydalı olacaktır. İzolatörün maliyeti de çok büyük bir rakam değil" dedi.
"TAHLİYE İŞLEMİ DÜZENLİ ŞEKİLDE YAPILMALI"
Öte yandan Deprem uzmanı Prof. Dr. Şükrü Ersoy, İstanbul'u etkilemesi beklenen deprem sonrası tahliye planı ile ilgili önemli bilgiler verdi. Prof. Dr. Ersoy, deprem sonrası tahliye çalışmasında nelere dikkat edileceğini anlatarak, "İstanbul'un tahliyesinde hem deniz hem hava hem de kara yolları kullanılacak. İstanbul depremi sonrası insanlar deprem bölgesi dışına çıkmak isteyebilir. Bu deprem sonrası tahliye işleminin düzenli şekilde yapılması gerekiyor" ifadelerini kullandı.
"AFAD'IN TAHLİYE PLANI HAZIR"
Deprem sonrası vatandaşların devlet eliyle tahliye noktalarına yönlendirileceğine dikkat çeken Ersoy, "Deprem sonrası insanlar ya başka şehirlerdeki akrabalarına gidecekler ya da AFAD'ın belirlediği toplanma ve barınma merkezlerine yönlendirilecekler. Bu şekilde işleyecek olan bir plan var. İstanbul depremi sonrası AFAD'ın planı hazır" şeklinde konuştu.
İSTANBUL'DA 23 TAHLİYE NOKTASI BULUNUYOR
Öte yandan AFAD tarafından yapılan açıklamalarda İstanbul için tahliye planının detayları aktarılmıştı. Buna göre İstanbul'un tahliye planı şu şekilde gerçekleşecek: İstanbul’da toplam 23 adet tahliye alanı bulunuyor. Denizden yapılacak tahliyeler için 6 nokta belirlendi. Vatandaşlar araçlarla bu noktalara taşınacak, ardından gemilerle İstanbul dışına çıkarılacak. Adalar için de iskele ve 5 kapak atma alanı belirlendi. Bunlar, Sirkeci Feribot İskelesi, Yenikapı Deniz Otobüs Terminali, Pendik Hızlı Feribot İskelesi, İstinye İskelesi, Harem Feribot İskelesi ve Zeytinburnu Zeyport Liman İşletmeleri olarak sıralanıyor.
DEMİR YOLU İLE DE TAHLİYE GERÇEKLEŞECEK
Ancak tahliye sadece denizden olmayacak. İstanbulluları kent dışına demiryoluyla çıkarmak için de 3 tahliye noktası belirlendi. Bunlar, Yeşilköy, Halkalı ve Tuzla Tren İstasyonları olacak.
OTOGARLAR BÜYÜK ROL OYNAYACAK
Tahliye sürecinde karayolları da önemli bir rol oynayacak. Esenler, Alibeyköy, Samandıra ve Harem Otogarları deprem sonrası için acil çıkış terminalleri olacak. Tüm ayrıntıların düşünüldüğü deprem eylem planında, hava yolu da tahliye için kullanılacak. Bunlar, İstanbul Havalimanı, Atatürk Havalimanı ve Sabiha Gökçen Havalimanı olacak.
TAHLİYE'DE ÖNCELİK ENGELLİ, ÇOCUK, YAŞLI VE KADINLARDA
Tahliyede öncelik sıralamasının başında ise engelli vatandaşlar bulunuyor. Onları çocuklar, yaşlılar ve kadınlar takip ediyor. İlk etapta depremzedeler, Balıkesir, Eskişehir, Ankara, Manisa, İzmir, Afyonkarahisar, Konya, Antalya, Denizli, Samsun ve Kayseri’ye tahliye edilecek. İsteyenler de memleketlerine gönderilecek.
