Yüksek yargıya 12 yıl sınırı
Yargıtay ve Danıştay’ın daire sayılarını büyük oranda azaltan ve görev sürelerini 12 yılla sınırlayan tasarı TBMM’ye sunuldu. Gerekçe, kurulacak olan istinaf mahkemeleri, ilk derece mahkemelerinin iş yükünü azaltacak
Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan Danıştay Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı TBMM Başkanlığı’na sunuldu. Tasarıyla ayrıca hakim ve savcı adaylarına meslek öncesi eğitim sonunda yapılan yazılı sınava ilave olarak sözlü sınav getiriliyor.
Tasarı ile getirilen düzenlemeler özetle şöyle:
- Yargıtay’ın daire sayısı 46’dan 24’e düşürülüyor. Yargıtay’ın 516 olan üye kadrosu kanunun yürürlüğe girmesiyle 300’e, boşalan her iki üyelik için bir üye seçilmek suretiyle kademeli şekilde nihai olarak 200’e düşürülüyor.
- Yargıtay üyelerine Anayasa Mahkemesi’nde olduğu gibi 12 yıl görev süresi getiriliyor.
- Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren beş gün içinde görevi sona eren üyeler arasından Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca Yargıtay üyesi seçimi yapılaca. Yeniden seçilen üyeler 12 yıl daha görev yapacak. Yargıtay üyeliğine seçilmeyenler, bölge adliye veya ilk derece mahkemelerine atanacak.
- Yargıtay Birinci Başkanı seçilebilmek için aranan 10 yıl kıdem şartı 6 yıla indirilecek.
- İstinaf mahkemelerinin faaliyete geçmesiyle vakıa denetimi istinaf mercilerince yapılacağından, Yargıtay’ın içtihat mahkemesi olarak sadece hukukilik denetimi yapacağı vurgulandı.
Danıştay’da 90 üye
- Danıştay’ın daire sayısı 17’den 10’a düşecek. 195 olan üye sayısı kanunun yürürlüğe girmesiyle 116’ya, boşalan her iki üyelik için bir üye seçilmek suretiyle kademeli şekilde nihai olarak 90’a düşürülecek.-
- Danıştay üyeliğine 12 yıllık görev süresi getirilecek ve bir kişiye bir defa seçilme imkanı getirilecek. Kanunun yürürlüğe girmesiyle Danıştay üyelikleri sona eren üyeler arasından HSYK ve Cumhurbaşkanı tarafından yeniden Danıştay üyeliği seçimi yapılacak.
İstinafla iş yükü azalacak
Tasarının gerekçesinde bölge adliye ve idare mahkemelerinin 20 Temmuz tarihinde faaliyete geçeceğine dikkat çekilerek “İlk derece mahkemelerinin verdiği kararların adli yargıda yaklaşık yüzde doksanının, idari yargıda ise yaklaşık yüzde sekseninin istinaf kanun yolunda kesinleşeceği tahmin edilmektedir. Bunun doğal sonucu olarak, Yargıtay ve Danıştayın iş yükü de aynı oranda azalacaktır” denildi.
CHP: Adaleti geciktirecek
CHP Grup Başkanvekili Engin Altay: Yargıtayın, Danıştayın yapısını küçültmeye yönelik hamle, adaleti geciktirmeden başka bir şeye yaramaz. Tasarının amacı kendilerinin yargının her kademesine yerleştirdikleri, taşeron örgüt olarak kullandıkları, onların tabiriyle Fethullah Gülen’e bağlı hukukçuları Yargıtay ve Danıştaydan temizlemek. Bunlar şimdi kendi ürettikleri canavarla mücadele ediyorlar.
MHP: Siyasi amaç güdüldü
MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural: Hükümet, yargı üzerinde üye sayısı arttırırken de siyasi bir amaç gütmüştü. Bundan önce Yargıtay’ın iş yükü fazla diye sayıyı artıranlar şimdi indiriyorlar. Türkiye’nin yerleşmiş bir yargı yapısı olması gerekir. Yürütme, yargı üzerinde daha önceden belirlenmiş kurallarla değil, istediği zaman değiştireceği kurallarla bir baskı alanı oluşturmak istiyor.
