Yapma Destan Ne Demek? Dünyada Yapma Destan Örnekleri Ve Özellikleri Nelerdir?
Toplumu etkileyen bir olayı şairin gerek destanlara benzetilerek söylemesi ile oluşan destan türü yapma destan olarak açıklanmaktadır. Destan türlerinden olan yapma destanın yazarı belli olmaktadır. Yapma destan türü yakın zamanı içermekte ve diğer destan türlerine göre olağanüstü durumlar daha az olmaktadır. Dünya edebiyatına bakıldığında pek çok yapma destan örneği görmek mümkündür.
Yapma Destan Ne Demek?
Türk Edebiyatında destan türleri yapma destan ve doğal destanlar pek çok kişi tarafından duyulmuş ve bilinmektedir. Destanlar nazım şekline göre hem Halk edebiyatında hem de Aşık edebiyatında bulunmaktadır.
Yazarı belli olan, yakın zamanda olmuş olayları işleyen, doğal destanlara benzetilen ve olağanüstü durumlara daha az yer verilen destan türüne yapma destan adı verilir. Yapma destanlar toplumu etkileyen olaylardan esinlenerek benzetme sonucunda üretilmektedir.
Dünya üzerinde yapma destanlara örnek olarak Milton isimli İngiliz Edebiyatına ait Kayıp cennet isimli destan örnek verilebilir. Kayıp Cennet yapay destanda insanın cennetten kovuluşunu ve Tanrı'nın şeytan ile yaptığı mücadelesi konusuna yer verilmiştir. Türklere ait yapay destan örneği ise Fazıl Hüsnü Dağlarca'nın Üç Şehitler destanı örnek verilebilir.
Dünyada Yapma Destan Örnekleri Nelerdir?
Yapma destan örnekleri hem dünya edebiyatında hem de Türk edebiyatında bulunmaktadır. Dünya edebiyatındaki yapma destan örneklerini şu şekilde sıralayabiliriz:
- Tasso isimli Kurtarılmış Kudüs isimli destan İtalyan Edebiyatına aittir.
- Dante isimli yazarın İlahi Komedya isimli destan İtalyan edebiyatına aittir.
- Ludovico Aristo isimli yazarın Çılgın Orlando isimli destanı İtalyan edebiyatına aittir.
Yapma Destanın Oluşum Aşamaları Nelerdir?
Destanlar yapma ve doğal destan olmak üzere iki türe ayrılmaktadır. Destanlar milletleri derinden etkileyen hem sosyal hem de tarihi olayları anlatan genellikle manzum şeklinde olan edebi eserleridir. Yapma destanın oluşum aşamaları şu şekilde sıralanmaktadır:
- Doğuş yayılma ve yazılış safhaları şeklinde üç aşamadan meydana gelmektedir.
- Doğuş safhasında milletin aklında iz bırakmış olaylar var ise kahramanlar görülmektedir.
- yayılma safhasında gözlenen olaylar ve kahramanlar yazılı veya sözlü gelenek ile yayılır.
- Derleme safhası yazıya geçirme safhasıdır. Bu aşamaya yazılış aşaması da denilir.
Yapma Destan Özellikleri Nelerdir?
Yapma destanın özelliklerine destanın tanımında yer verilmektedir. Yapma destanın özellikleri şu şekilde açıklanmaktadır:
- Yapma destan yazarı bellidir.
- Yapma destan örnekleri yazılı destan türleri arasında olmaktadır.
- Bu destandaki olaylar yakın zamandaki olaylardır.
- Toplumu etkileyen olaylardan esinlenilmektedir.
- Yapay destanlarda kahramanlara daha az yer verilir.
- Yapay destanlarda olağanüstü olay örgüsün daha az yer verilir.
- Yapma destanların diğer bir ismi de suni destandır.
- Yapan destanlarda şairin benzetmesi söz konusudur.
- Yapma destanın anonim özellikte olması doğal destandan ayıran en önemli özelliğidir.
- Yapma destanlarda şair benzetmeyi doğal destanlara yönelik olarak gerçekleştirilir.