Vegan nedir? Vegan ile vejetaryen arasındaki fark nedir?
Şarkıcı Miley Cyrus’un "beyninin normal çalışmıyor" diyerek, veganlığı bıraktığını söylemesinin ardından dikkatler yeniden vegan konusuna odaklandı. Vegan ya da Veganlık, beslenme ihtiyacını hayvansal gıdalardan sağlanmaması durumudur. Vejetaryen beslenmenin bir türü olan vegan ya da veganlık nedir? Vegan ile vejetaryen arasındaki farklar nelerdir?
Hayvandan gelen et ve süt ile birlikte, hayvansal yağlarla üretimi gerçekleştirilen ürünlerin kullanımı doğru bulmayan bir felsefe olan veganlık, bir yaşam etiğidir. Et tüketmemenin yanında ayrıca hayvanların ürettiği yumurta, süt, bal vb. ürünleri de yemeyenlere de vegan denir.
Pamela Anderson, Joaquin Phoenix, Daryl Hannah, Alanis Morissette, Bryan Adams, Sinead O’Connor, Carrie Anne Moss, Natalie Portman ve Tobey Maguire gibi bir çok kişinin yaşam felsefesi olan veganlık hakkında merak edilenler…
VEGAN NE DEMEK?
Vegan 1944 yılında Elsie Shrigley ve Donald Watson tarafından vejetaryen (vegetarian) kelimesinden türetilmiş. Et ve süt ürünleriyle birlikte hayvan kaynaklı yumurta, bal, deri, süet, yün ve ipek gibi ürünleri de reddeden bir felsefe olan veganlığın temel amacı, çevreyi koruma ve sağlıklı beslenmedir. Hayvanların çok kötü şartlarda yetişmesi, eziyet görmesi ve cani yöntemlerle öldürülmesi bu felsefenin temek dinamiği oldu.
VEGANLAR NE YİYOR?
İyi beslenilmezse, kalsiyum, protein, B12 vitamini ve D vitamini gibi bazı eksikliklere yol açabilir. İnek sütü yerine soya sütü, peynir yerine tofu veya soya sütüyle yapılmış peynir, yumurta yerine nişastalı ve patates/kabak püreli karışımlar, yoğurt yerine de vegan maya ve soya sütüyle yapılan vegan yoğurdu yiyorlar.
Veganlık Türkiye’de pek yaygın olmadığın ürünler genelde organik ürün satan marketlerde bulunmaktadır. Yurtdışında veganlar için çok daha çeşit bulunmaktadır. Vegan burgerler, pizzalar, dondurmalar, kurabiyeler ve pastalar bunlardan birkaçı.
Bazı veganların beslenmesinde sadece sebze, meyve, tahıl ve kuru baklagiller bulunuyorken, bazıları meyve ve botanik olarak meyve sayılan sebzelerle besleniyor. Ancak sıklıkla Veganlar, nohut, mercimek, bezelye, fasulye, barbunya, sebzeler, tüm yeşil bitkiler, soya ürünleri, işlem görmemiş kuruyemişler (ceviz, fıstık, badem, fındık vb.), kuru meyveler, bitkisel yağlar (zeytin ve zeytinyağı, keten tohumu yağı, ceviz yağı, fıstık yağı, fındık yağı), tahıllar (pirinç, yulaf, kinoa, kuskus, bulgur, mısır vb.), bitter çikolata, tofu, soya ürünleri ile besleniyor. Hayvansal gıdalardan elde edilen B12 ve D vitaminlerini takviye olarak dışarıdan almaları gerekmektedir.
VEGAN İLE VEJETARYEN ARASINDAKİ FARK
Veganlar ve vejetaryenler arasındaki temel fark yumurta, bal veya süt ürünlerini yememesidir. Vejetaryenler ise sadece et yememeye dayaldır.
