Ukrayna ve Rusya arasında kavuşma koridoru görüşmesi sonrası açıklama

Kamu Denetçiliği Kurumu tarafından Ankara'da bir otelde düzenlenen "21. Yüzyılda İnsan Haklarının Geleceği" konferansı çerçevesinde yapılan toplantıda, tahıl koridorunun ardından savaş nedeniyle ayrı düşen Ukraynalı ve Rus ailelerinin kavuşması için oluşturulması düşünülen ‘kavuşma koridoru’ ele alındı. Türkiye Ombudsmanı ve Kamu Başdenetçisi Şeref Malkoç başkanlığında Rusya Federasyonu İnsan Hakları Yüksek Komiseri Tatiana Moskalkova ve Ukrayna Ombudsmanı Dr. Dmytro Lubinets arasında gerçekleşen üçlü görüşme bir saate yakın sürdü. Görüşmeye sonradan TBMM Başkanı Mustafa Şentop da bir süre dahil olarak son durum hakkında bilgi aldı.

Basına kapalı toplantı sonrası açıklama yapan Kamu Başdenetçisi Şeref Malkoç, Rusya-Ukrayna savaşında çok fazla ölü ve yaralı olduğunu belirterek, “Rusya ve Ukrayna ombudsmanlığı ile çocukların, kadınların, yaralıların karşılıklı olarak değişimi konusunda Türkiye'de bir araya getirdik. Çok önemli bir mesafe alındı, görüşmeler devam ediyor. Umut ediyorum ki yarın ortak bir yol haritası oluşacaktır. İnsanı koridor açmak istiyoruz. Umut ediyorum ki güzel bir çalışma programı öne çıkacak" diye konuştu.

"Görüşmelerimiz var ve bazı konuları halletmeye çalışıyoruz"
Rusya Federasyonu İnsan Hakları Yüksek Komiseri Moskalkova da Ombudsman Malkoç’un yardımıyla İstanbul’daki bir cezaevinde bulunan Rus vatandaşları ziyaret edip görüştüğünü dile getirerek, “Malkoç'un dediği gibi Türkiye'de Rus ve Ukraynalı ombudsmanların arasında görüşmeler açık. Ukrayna Ombudsmanı Lubinets'le görüşmelerimize destek vereceğini söyledi ve yardımcı oluyor. Rusya ve Ukrayna ombudsmanları arasında görüşmeler var, bazı konuları halletmeye çalışıyoruz" dedi.

Dün 10 meslek grubu hakkında konuştuklarını belirten Moskalkova, örneğin insanlara emeklilik hakkı verilmesi konusunda bazı evrakların temin edilmesine ilişkin görüştüklerini kaydetti.

“40’tan fazla esirin iade edilmesine karar verdik”
Moskalkova, “İnsanların çalışmasıyla ilgili bazı yerlerde arşivler kalmamış ve bu belgeler mevcut değildir. Bu evrakların yeniden düzenlenmesi konusunda bazı insanların talepleri var. Bu talepleri ilettim. Bazı askeri esirlerin listelerini değiştirdik. 40'tan fazla esirin iade edilmesine karar verdik. Bazı Ukrayna vatandaşlarının Rusya'da bulunan ailelerine gelmesi konusunda Lubinets'ten yardım istedim. Bazı ağır hastalıkları olan insanlara da yine ombudsmanların yardımı gerekiyor, çünkü insani koridorlar zaman zaman zor çalışmaktadır. Uluslararası Kızıl Haç Komitesinin çalışması konusunda görüşmeler yaptık. Onların esirlerin ziyaret edilmesi hakları var. Onların ailelerine mektuplarının gönderilmesi konusunda yardımcı oluyorlar” ifadelerini kullandı.

“22 kayıp kişi bulmuşlar”
Tıbbi yardım konusunda da sorunlar olduğunu ifade eden Moskalkova, şöyle devam etti:
"Kaybolan insanlarla ilgili bir mesele var. Şimdi nerede oldukları bilinmeyen insanlar hakkında bizim askerlerimiz ve özel servislerin yardımıyla insanları aramaya çalışıyoruz. Geçen senenin kasım ayında esirlerin değişimi vardı. Ben de vardım orada, Lubinet's de vardı. Brüksel şehrinde de küresel ombudsman konferansı vardı. Kaybolmuş insanların listesini birbirimize verdik ve bu insanları arama konusunda mümkün olduğu kadar yardımcı olmaya çalışıyoruz. Şu anda da neticeler var diyebilirim. Çünkü bazı insanları bulduk. Mesela esirler arasında bulunan ve başka kaybolan insanları bulduk. Lubinets de kendi tarafından bazı Rus esirlerin yerlerinin tespit edilmesi konusunda yardımcı olmuştur. 22 kişiyi bulabilmişler ve artık vatana dönmüşler. Başka insani konular hakkında da konuşuyoruz.”

Moskalkova, yaralılara yardım meselesinin söz konusu olduğunu belirterek, “Esirlerin değişmesi, sivillerin dönmesi. İnsani koridorlar duruma göre yapılabilir. Onların oluşturulması konusu iki ülkenin askeri bakanlıklarının görevidir. Bu koridorlar olmayınca bizim yetkilerimiz çerçevesinde somut insanlara yardım etme imkanlarımız oluyor" dedi.

“Türkiye en güvenilir yerlerden biri”
Esirler için Türkiye’nin en uygun yerlerden biri olduğuna vurgu yapan Moskalkova, “Türkiye bu konuda şu anda en uygun yerlerden biridir. Onun için insanlar Türkiye üzerinden başka ülkelere gidebiliyorlar. Görüşmeler devam edecek. Bugün bazı evrakların değişimi yapılacak. Devamlı olarak irtibattayız, devam edeceğiz. Somut adımlarla ilgili çok net tarihler hakkında konuşamıyoruz. Ama ne gibi eylemler bekliyoruz birbirimizden, onun hakkında anlaştık. Bu insanlara yardımın mümkün olduğu kadar hızlı bir şekilde verilmesini konuşuyoruz" açıklamasını yaptı.
Malkoç’un desteğiyle toplantı yaptıklarını söyleyen Ukrayna Ombudsmanı Lubinets ise kavuşma koridoruna ilişkin ilk toplantının dün yapıldığını açıkladı.

“Çocuklar, anneler ve babaların birleşmesi için çözümün önemli olduğunu konuştuk”
Lubinets, toplantıda esir askerlerin ve yaralıların yakınları hakkında konuşulduğunu belirterek, “Ukrayna’da işgal edilen topraklarda bazı mahkum ve sivillerden tutuklular var. Ukrayna tarafından onlar suçlu değil. Biz bunun hakkında konuştuk. Bu işgalden sonra problem olan çocuklar, anneler ve babaların birleşmesi ve bir aile gibi yaşaması için çözümün önemli olduğunu konuştuk. Tutuklu askerler konusunda Rusya anlaşmalara uymuyor. Konuya sahip çıkmıyorlar. Bu mahkumları nerede tutuluyorsa oraya Rusya’nın Kızılhaç'ı yolu açsın, bizim oraya girip bakma imkanımız olsun” dedi.

Malkoç’un desteğiyle etkili bir formül üzerinde görüştüklerinden bahseden Lubinets, “Türkiye tarafı önemli. Sayın Malkoç çok destek yaparak güzel bir formülü bize gösterdi. Üç taraflı görüşmeler yaptık. Türkiye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından büyük destekler ve yardımlar görüyoruz. Onlara teşekkürlerimizi bildirdik. Çünkü herkes biliyor ki tahıl koridoru onların destekleriyle oldu. Diğer insani problemleri çözmekte Türkiye’nin desteğini görüyoruz” değerlendirmesini yaptı.

Kavuşma koridoruyla ilgili toplantıların henüz sona ermediğini, taraflar arası resmi mektuplar sunulacağını kaydeden Lubinets, “Kavuşma koridorunda açıktan bunu söylemek olmaz ama binlerce kişi var. İşgal edilen toprakları kısa zamanda geri istiyoruz. Ukrayna’ya dönecek. Bütün uluslararası fikirler, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Türkiye’nin fikirleri aynı. Toprakların Ukrayna’ya dönmesi, Ukrayna’nın bir memleket olması gerek” dedi.
Yarın da devam edecek "21. Yüzyılda İnsan Haklarının Geleceği" konulu uluslararası ombudsmanlık konferansında Rusya-Ukrayna-Türkiye üçlü kavuşma koridoru hakkında görüşmelerin sürmesi bekleniyor.