‘Uçaklar tek motorla bile iner’

Dün İstanbul-İzmir seferini yapan THY uçağına iniş sırasında yıldırım çarpınca motoru alev aldı. Olay sonrası gözler uçakları havada bekleyen tehlikelere çevrildi. Uzmanlar, tek motoru kalan bir uçağın rahatlıkla piste inebileceği görüşünde birleşti. Ancak yine de radar ekranları gibi bazı elektronik göstergelerde arıza olma riski var.

İstanbul- İzmir seferini yapan THY’ye ait TK-2348 sefer sayılı ‘Çağrı’ adlı yolcu uçağı 114 yolcusuyla geçen gece saat 23.15 sıralarında Atatürk Havalimanı’ndan havalandı. İzmir Adnan Menderes Havalimanı’na iniş sırasında, yıldırım çarpması sonucu uçağın sağ motoru alev aldı. Pencerelerden kıvılcımları gören yolcular büyük korku yaşadı, ancak kaptan pilot motoru kapatıp söndürme sistemini devreye soktu. Büyük tehlike atlatan uçak pilotların soğukkanlılığı sayesinde başarıyla iniş yaptı. Türkiye Havayolu Pilotlar Derneği (TALPA) Başkanı Kaptan Pilot Gürcan Mantı, uçaklarda yıldırımlara karşı radar sistemleri kullanıldığını belirterek şunları söyledi: “Bazen yıldırımlar uçağın motor gibi parçalarına gelirken bazen de kayıp gidebiliyor. Yangın ve motor durması gibi durumlara karşı pilot ve teknik ekiplerimiz her altı ayda bir olmak şartıyla simülatörlerde eğitim alıyor” dedi. Yaşanan olay, tek motoru devre dışı kalan uçakların havada yaşayacağı riskleri de akıllara getirdi.

Mustafa Kolko (THY eski Uçuş İşletme Başkanı):

‘Radar ekranları hasar görebilir’

“Yeni nesil tüm iki motorlu uçaklar, kalkış anında tek motoru durduğunda kalkabilir ve aynı şekilde inişini gerçekleştirir. Ağırlık hesapları yapılmıştır. Uçaklar tek motorla iniş kabiliyetine sahiptir. Dört motorlu uçaklarda iki motor dahi dursa emniyetli iniş gerçekleştirilir. Benim de bir kez uçağıma yıldırım çarpmış, kanatta büyük bir patlama olmuştu. Kanat ve gövde uçlarında deşarj dediğimiz paratoner sistemler vardır. Gelen yıldırım akımını uçağın arkasından atar. Şayet sistem bu enerjiyi atamazsa, yıldırım çarptığı yere hasar verir. Radar ekranları veya iniş sistemleri zarar görebilir. Büyük çarpma ve patlamalarda infilak riski de söz konusudur. Ancak İzmir’de yaşanan olayda yıldırım motora isabet edince yangın çıkıyor. Burada yapılacak iş motoru durdurup yangını söndürme sistemini devreye sokmak ve en yakın meydana iniş yapmaktır. Kaptan pilot da soğukkanlı davranarak prosedürü uyguladı ve tehlikeyi bertaraf etti.”

Faruk Sayılır (Emekli Kaptan Pilot):

‘Okyanusta iki motor durarsa, zor...’

“Uçakta yangın olduğunda yangın ikazı veren sistemler vardır. Bu sistemler sesli, renkli, sözlü olarak yangın olduğunu pilota rapor eder. Burada pilotun yapması gereken yangın tüplerini patlatmaktır. Yüzde 90 oranında alev uçağın sistemiyle söndürülür. Tek motoru kalan uçak sağ salim inişi gerçekleştirir. Uçaklar buna göre dizayn edilmiştir. Şayet iki motor birden durursa gövdenin üzerinde iniş yapılması denenir. Ancak bu gibi durumlarda infilak riski vardır. Son olay İzmir’e alçalma sırasında olduğu için sıkıntı yaşanmadı. Şayet bir uçağın çift motoru durmuş olsa ve okyanusta seyir halindeyse bu uçaktan kimse sağ çıkamaz. Motor durunca belli bir güç kaybı yaşanır ama yalpalama veya rota sapması oluşmaz. Normal açık havada uçağın motoru durursa, yolcular bunu anlamaz. Uçaklar acil durumlarda süzülerek iniş yapmaya el verecek şekilde tasarlanmıştır. Son olayda motor yangının sönmemesinin nedeni yakıt hidroliklerinin veya kabloların hasar alması olabilir.”