Türkiye'nin 'tanıma konusu' Avrupa Birliği'ni ikiye böldü

İngiltere ve Kıbrıs Rum yönetimi dün 25 ülkeyi bir araya getiren büyükelçiler düzeyindeki COREPER toplantısında, 3 Ekim'de müzakerelere başlamak için Ek Protokol ile birlikte yayınladığı Kıbrıs deklarasyonunu masaya yatırdı. Toplantıda, Kıbrıs'ın tanınması konusu Avrupa Birliği'ni ikiye böldü.

Fransa bastırdı
Rumları destekleyen Fransa ise önceki gece diğer AB ülkelerine "Türkiye ve Kıbrıs arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesi için Kıbrıs'ın tanınması önkoşuldur" şeklinde bir metin göndererek tartışmayı alevlendirdi.

"De Facto" tanımaktır
AB'nın Karar Organı Konseyi'nin Hukuk Servisi toplantıda şu görüşü dile getirdi: Ankara'nın yaptığı deklarasyon hukuki açıdan sorun çıkarmaz. Ancak Türkiye'nin müzakereler sırasında 25 ülkeyle aynı masada oturacak olması Kıbrıs'ın "de facto" tanınmasıdır.

İngiltere karşı çıktı
İngiltere'nin başını çektiği bazı Avrupa ülkeleri "Türkiye ile müzakerelere başlanması için Kıbrıs'ın tanınması zorunlu değildir" görüşünü dile getirdi. İngiltere'nin başını çektiği cephe Türkiye'nin geçen ay imzaladığı "Ek Protokol" ile Gümrük Birliği sürecine Kıbrıs'ı da dahil ederken "Rum yönetimini tanımıyorum" şeklindeki deklarasyonun kabul edilebilir olduğunu belirtti. Bunun müzakerelerin başlamasına engel olmayacağını ifade etti.

Rumlar diretti
Fransa ve Rum Yönetimi'nin oluşturduğu cephe ise bu görüşe şiddetle karşı çıktı. Türkiye ile müzakerelerin başlaması için tanınmanın önşart olması için diretti. Kulislerde toplantı sırasında Rumlar ile İngilizler arasında kavgaya varan gerginlikler yaşandığı söyleniyor.

Son karar bugün...
Sonunda Türkiy'nin Kıbrıs'ı tanıma konusunda anlaşamayan AB ülkeleri konuyu bugün İngiltere'nin Newport şehrinde yapılacak gayriresmi Dışişleri Bakanları toplantısına taşıma kararı aldırlar.

Deklarasyonla yanıt
Nitekim Avrupa ülkeleri Ankara'nın deklarasyonuna uyarı niteliğinde karşı deklarasyonla cevap verme konusunda anlaştı.

Kıbrıs Fransızları!
Fransa önceki gece kendi pozisyonunu belirten, 3 noktadan oluşan bir metni AB ülkelerine e-mail ile gönderdi, 1- Kıbrıs'ın tanınması, Türkiye Kıbrıs ilişkilerinin normalleştirilmesi için ön koşuldur 2- Ankara ek protokolde verilen tüm tahüttleri yerine getirmeli 3- Türkiye'ye bu konularda adım atması için takvim verilsin.

AB kulislerinde Fransızların son günlerindeki tutumu "eskiden Kıbrıs'ta Türkler ve Rumlar vardı, artık Kıbrıs Fransızları'ndan da söz ediyoruz" sözleriyle alay konusu oldu.

Yunanlılar devrede
Yunanistan ise Kıbrıs tartışmasında devreye girdi. Yunanistan Dış İşleri Bakanı Petros Molivyadis dün İngiliz Dış İşleri Bakanı Jack Straw ve Rum lider Tassos Papadopoulos ile telefonda görüştü, bugün Dışişleri Bakanı Abdullah Gül ile Newport'ta bir araya gelecek.

Karşı deklarasyon
Rumlara yönelik ambargoyu kaldırın
Avrupa ülkeleri Ankara'nın deklarasyonuna uyarı niteliğinde karşı deklarasyonla cevap verme konusunda anlaştı. Bu deklarasyonda şunların yer alması bekleniyor:

* Türkiye'nin deklarasyonu tek taraflıdır.

* Türkiye ek protokolü bir an önce uygulamaya koysun.

* Rum gemi ve uçaklarına uygulanan ambargonun kalkması diplomatik bir dille anlatılacak.

* Kıbrıs Cumhuriyeti Ada'da uluslararası hukuk bakımından yasal olarak tek devlettir.

* Türkiye, protokolün uygulamasında ayrımcılık yapmamalıdır.

Rumlar'dan veto tehdidi
AB büyükelçilerinin hazırladığı karşı-deklarasyon metni Rumlar'ı tatmin etmedi Rum hükümet sözcüsü Kipros Hrisostomides "AB'nin deklarasyonu beklentilerimizi karşılamazsa Türkiye ile müzakerelerin başlamasını veto ederiz" dedi. Sözcü, bu durumda müzakere çerçeve belgesinin Newport'taki AB Dışişleri Bakanları toplantısında tartışılmayacağını belirterek, "Orada tartışma olmazsa müzakere çerçeve belgesi üzerinde anlaşma da olmaz. Böylece müzakereler de başlamaz" diye konuştu.