Türkiye'nin kaç sondaj gemisi var? Türkiye sondaj gemileri nerede görev yapıyor? İşte Türkiye'nin gemileri

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde düzenlediği toplantıda kamuoyunun merakla beklediği "müjdeye" ilişkin yaptığı açıklamasında Karadeniz'deki sondajda 320 milyar metreküp doğal gaz rezervinin keşfedildiğini duyurdu. Erdoğan Türkiye'nin üç sondaj ve iki sismik araştırma gemsinin tamamen Türkiye'ye ait ekipman ve personel ile çalışmalarını yürüttüğünü söyledi. Pek çok kişi de Türkiye'nin araştırma ve sondaj gemilerini araştırıyor. Peki, Türkiye'nin kaç sondaj gemisi var? Türkiye sondaj gemileri nerede görev yapıyor? İşte Türkiye'nin sondaj ve araştrma gemileri hakkında bilgiler...

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Karadeniz'de bulduğu doğalgaz rezervi ile ilgili müjdesi tüm dünyada yankı buldu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde düzenlediği toplantıda "Türkiye tarihinin en büyük doğalgaz keşfini Karadeniz'de gerçekleştirdi" açıklamasını yaptı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan açıklamasında sondaj ve araştırma gemilerinin çalışmaları hakkında bilgi verdi. Erdoğan, "Ardı ardına 3 sondaj gemisini, ülkemiz derin deniz arama filosuna kattık. Bugünkü sevinci bize yaşatan Fatih'in yanında, Yavuz ve Kanuni sondaj gemilerimizle bu alanda dünyanın en önde gelen ülkeleri arasına dahil olduk. Ayrıca Barbaros Hayrettin Paşa ve Oruç Reis sismik araştırma gemilerimizle bu filoyu güçlendirdik. Mülkiyetleri ülkemize ait olan 3 sondaj ve 2 sismik araştırma gemimiz tamamen kendi ekipmanlarımız ve kendi personelimiz ile çalışmalarını yürütüyor. Dünya fiyatlarının hayli altında maliyetle ülkemize kazandırdığımız gemilerimizle yaptığımız sondajların birim maliyeti de oldukça düşüktür. Sondaj ve sismik araştırma çalışmalarımızda en küçük bir dışa bağımlılığımız söz konusu değildir. Zaten öyle bir durum olsa bize nefes bile aldırmayacakları ortadadır. Yerli ve milli imkanlarla hareket ettiğimiz için bu başarıya ulaştık." dedi.

TÜRKİYE'NİN ARAŞTIRMA VE SONDAJ GEMİLERİ

FATİH SONDAJ GEMİSİ

Fatih sondaj gemisi Türkiye'nin ilk sondaj gemisi oldu. Gemi 2017 yılında devlete ait Türkiye Petrolleri Anonim Ortalığı'nın (TPAO) envanterine girdi.

Gerekli bakımları yapılan Fatih sondaj gemisi, Basınç Kontrollü Sondaj (Managed Pressure Drilling - MPD) sistemi ile donatıldıktan sonra 29 Ekim 2018'de Alanya-1 derin deniz kuyusu sondajına başladı.

Gemi daha sonra ikinci sondaj için Doğu Akdeniz'de Finike-1 alanına geçti.

2011'de Güney Kore'de inşa edilen gemi 229 metre uzunluğunda ve denizlerde 12.120 metre derinlikte sondaj yapabilme özelliğine sahip. Karadeniz'deki yeni doğalgaz keşfi de Fatih sondaj gemisiyle yapıldı.

Gemi, 20 Temmuz 2020'den bu yana Zonguldak'ın yaklaşık 170 kilometre açıklarında Tuna-1 araştırma kuyusunda çalışmalarını yürütüyordu.

Yapılan çalışmalar sonucunda 2100 metre derinlikte 320 milyar metreküplük bir doğalgaz rezervi keşfedildi.

Türkiye'nin Karadeniz'deki ilk milli derin deniz sondajını gerçekleştiren Fatih sondaj gemisi, Sakarya Gaz Sahası'nda 320 milyar metreküp doğal gaz rezervi keşfetti. Bu rakam, Türkiye'nin yıllık tutarı yaklaşık 12 milyar dolar seviyesine gerileyen doğal gaz ithalatını ciddi miktarda önleyebilecek seviyede bulunuyor.

Güney Kore'de 2011'de inşa edilmesinin ardından Türkiye'de millileştirme çalışmaları tamamlanan ve 6. nesil teknolojiye sahip Fatih, 12 bin 200 metre derinlikte ve çok yüksek basınç altında dahi deniz sondajı yapabiliyor.

Yüksek teknolojiye sahip dünyadaki ilk 5 gemi arasında yer alan Fatih, açık derin deniz (offshore deep gas) sondajı gerçekleştiriyor.

YAVUZ SONDAJ GEMİSİ

Yavuz sondaj gemisi 'Milli Enerji ve Maden Politikası' kapsamında denizlerdeki arama ve sondaj faaliyetlerinin artırılması amacıyla TPAO tarafından 262,5 milyon ABD doları karşılığında Ekim 2018'de satın alındı.

Gemi, İspanya'nın Algeciras Limanı'ndan kalkıp 22 Şubat 2019'da Marmara Denizi'ne ulaştı. Yenileme ve bakım çalışmalarının tamamlanmasının ardından Yavuz sondaj gemisi Doğu Akdeniz'deki görevine 20 Haziran 2019'da çıktı.

KANUNİ SONDAJ GEMİSİ

Türkiye'nin üçüncü sondaj gemisi olan Kanuni'nin yapımı 2012'de Güney Kore'de tamamlandı. Yapılan açık artırmayla 2020'de TPAO tarafından 37.5 milyon ABD doları karşılığında satın alındı. Gemi, 11.400 metre derinliğe, 3.000 metre sondaj açabilme kapasitesine sahip. Kanuni altıncı nesil ultra deniz sondaj gemisi olarak da biliniyor. Kanuni sondaj gemisinin bakın, güncelleme ve geliştirme süreci Ağustos 2020'de Mersin'in Silifke ilçesine bağlı İncekum mevkiindeki NATO limanında başladı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 21 Ağustos'taki konuşmasında "Şu anda bakımda olan Kanuni'nin de yıl sonunda devreye girmesiyle Akdeniz'deki faaliyetlerimize hız vereceğiz" dedi.

BARBAROS HAYRETTİN PAŞA GEMİSİ

Barbaros Hayrettin Paşa sismik araştırma gemisi, 2011 yılında Dubai'de inşa edildi, Türkiye tarafından sismografik araştırmalar ve özellikle petrol ve gaz araştırmalarında kullanılmak üzere 2013 yılında 130 milyon ABD doları karşılığında satın alındı. Gemi Karadeniz'deki araştırmalarına Karadeniz'de başladı, 2017'de Doğu Akdeniz'de devam etti. Gemi, Kuzey Kıbrıs yönetiminin TPAO'ya ruhsatlandırdığı Gazimağusa ile Lübnan arasındaki sularda 18 Eylül'e kadar petrol ve doğalgaz arama görevinde.

ORUÇ REİS SİSMİK ARAŞTIRMA GEMİSİ

Oruç Reis, Türkiye'nin yüzde 90 yerli tasarım, işçilik ve entegrasyonu olan bir sismik araştırma gemisi. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü'nün sahibi olduğu geminin yapımına 2012'de İstanbul'da başlandı, 2015'te tamamlandı.

Oruç Reis Sismik Araştırma Gemisi, kıta sahanlığı ve doğal kaynak aramaları başta olmak üzere her türlü jeolojik, jeofizik, hidrografik ve oşinografik araştırmaları gerçekleştirebiliyor.

Tam donanımlı ve çok amaçlı dünyadaki 5-6 araştırma gemisinden biri olan gemide, 2 ve 3 boyutlu sismik, gravite, manyetik olarak jeofizik araştırması yapılabiliyor. Gemi, 8 bin metre derinliğe kadar 3 boyutlu, 15 bin metre derinliğe kadar iki boyutlu sismik operasyonları gerçekleştirebiliyor.

Sismik operasyonlar sırasında, diğer jeofizik verileri de (gravite ve manyetik) aynı anda toplayabilen Oruç Reis'in faaliyet alanları, "Denizlerde petrol, doğal gaz ve maden potansiyelinin araştırılmasını gerçekleştirmektedir. Kara alanlarının deniz altındaki devamlılığının ortaya çıkarılması, deprem, tsunami araştırmaları, liman, platform gibi deniz yapıları ile denizaltı kablo ve boru hatlarının yer seçimi, deniz kirliliği ve iklim değişikliği gibi alanlarda faaliyet yürütmektedir." şeklinde sıralanıyor.

Gemi, Nisan 2017'de Akdeniz'de petrol ve hidrokarbon aramakla görevlendirildi. Yunanistan ile yaşanan gerilimde Almanya'nın araya girmesiyle Oruç Reis'in faaliyetleri bir süreliğine ertelenmiş ama Ağustos başında Oruç Reis için denizcilikte uyarı notu olarak bilinen NAVTEX'i yeniden ilan etmiş ve 23 Ağustos'a kadar geçerli olacağını duyurmuştu.

Oruç Reis, kıta sahanlığı ve doğal kaynak aramaları başta olmak üzere her türlü jeolojik, jeofizik, hidrografik ve olinografik araştırmaları gerçekleştirebiliyor.Gemi, 8.000 metre derinliğe kadar üç boyutlu, 15.000 metre derinliğe kadar iki boyutlu sismik operasyonları yürütebiliyor.

TPAO'nun internet sitesindeki bilgilere göre envanterdeki sondaj gemileri son iki yılda Alanya-1, Finike-1, Karpaz-1, Güzelyurt-1 ve Magosa-1 derin deniz kuyularının yanı sıra Kuzey Erdemli-1, Kuzupınarı-1 ve Gümüşyaka-1'da faaliyet gösteriyor.

TPAO, "2020 yılı için 5 derin deniz kuyusunun kazılması planlanmıştır. Tüm bu faaliyetlerdeki amacımız, mavi vatanımızda hidrokarbon keşfi yapmak ve ülkemizin enerjide dışa bağımlılığını azaltmaya katkı sağlamaktır" diyor.

Teknik özellikleri

Gemi, deniz tabanı haritalama sistemleri, ölçüm ve örnekleme sistemleri bulunan yerli yapım iş sınıfı uzaktan kumandalı sualtı aracı (ROV), deniz tabanından 18 metre uzunluğa kadar karot numunesi alabilen örnekleme ekipmanı ve jeoloji, oşinografi laboratuvarlarına sahip.

Oruç Reis araştırma gemisinin, personel kapasitesi 55. Bunun 24'ü gemi adamı, 31'i ise idareci ve araştırmacıdan oluşuyor.

Kurum personeline 2B/3B sismik veri işlem yetkinliği kazandırmak üzere sağlanan eğitim sayesinde, toplanan sismik verilerin veri işlemi konusunda dışa bağımlılığın ortadan kaldırılması hedefleniyor.

Toplanan veriler kurum personeli tarafından değerlendirilerek, gerekli noktalarda sondaj lokasyon tayininin tümüyle yerli personel tarafından yapılması amaçlanıyor.