Türkiye eyaletlere bölünsün mü?

Dün Sabah gazetesine verdiği röportajda Türkiye'nin eyalet sistemine geçmesi gerektiğini söyleyen eski Cumhurbaşkanı Kenan Evren, bu eyaletlerin ismini bile vermişti: "Ankara, İstanbul, İzmir, Adana, Erzurum, Diyarbakır, Eskişehir, Trabzon" Bugün Evren'in sözleri değişik kesimlerden yankı buldu. Ama siyasetçiler Evren'in ilginç ve cesur çıkışını desteklemedi...

AKP: EYALET MÜMKÜN DEĞİL
Adana Milletvekili Ayhan Zeynep Tekin Börü:
“Ben bir asker kızı olarak diyorum ki, paşam iyi ki görevdeyken bunları söylemedi. Bu sözlerine ünlem işareti koyuyoruz. Askerin potin sesleri ve kokusu bize güven veriyor. Dinlenmek paşamızı nasıl bir ruh haline soktu ki anlamıyorum. Bizim eyaletlere ayrılmamız mümkün değil.

AKP Adana Milletvekili Ziyattin Yağcı: “Kenan paşam sözleri çok erken söylenmiş sözler. Türkiye üniter bir devlet yapısına sahip. Tarih neler gösterir ilerde hiç belli olmaz. Bunları söylemek henüz çok erken."

AKP İstanbul Milletvekili Hüseyin Kansu:
“Türkiye’nin üniter yapısı bozulmayacak Dünyada ekonomik güçleri sebebiyle başka ülkeler için fikirler orta atılıyor. Türkiye’nin geneline baktığımızda üniter yapısını sürdürmesi lazım. Bunlar konfor ve lüks sözler.

AKP Trabzon Milletvekili Kemalettin Göktaş:
“Kenan Evren’in sözlerini zamansız değerlendirme olarak görüyorum. Türkiye o konumda değil. Türkiye büyük bir ülke. Kalkınması ve büyümesi için belki gerekebilir ama, bugün değil. Güneydoğu’da terör faaliyeti varken, PKK’nın ekmeğine yağ sürülür. Kafalarda soru işareti bırakmak doğru değil."


CHP: KENAN EVREN ABD AJANI
Eyalet sistemini gündeme getiren Kenan Evren’e en sert tepki CHP’den geldi... CHP Grup Başkanvekili Ali Topuz; ; “Kenan Evren’in gerçek kişiliği ortaya çıktı”dedi. Topuz "Kenan Evren yönetime el koyar koymaz; Ege’de, ABD’nin istediğini yaptı. Yunanistan’ın Nato’ya girişine yeşil ışık yaktı. Daha önce Ecevit ve Demirel döneminde reddedilen havalimanlarının Amerikalılara açılmasını öngören düzenlemeyi yaptı. Kenan Evren Amerika adına çalıştı. Amerika’nın istediği şeyleri yaptı." diye konuştu. Ali Topuz, Kenan Evren’e uzun süredir saygısını yitirdiğini de sözlerine ekledi.

MHP: EVREN'İ CİDDİYE ALMIYORUZ, NÜ YAPSIN
MHP Genel Başkan Yardımcısı Murat Şefkatli, AK parti iktidarı ve icratlarını eleştirdiği basın açıklamasında, eyalet sistemini gündeme getiren Eski Genelkurmay Başkanı Kenan Evren'i ciddiye almadıklarını söyledi.
Şefkatli 'Neden böyle bir açıklamaya gerek duydu, bir anlam veremedik. Bizce Sayın Evren nü resimlerinin yapmaya devam etsin. Ciddiye almıyoruz, yaşlılığına veriyoruz' dedi.

AĞAR:BEN ÜNİTER DEVLETTEN YANAYIM
DYP Genel Başkanı Mehmet Ağar, 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren’in Türkiye’nin eyalet sistemine geçmesi şeklindeki sözlerinin sorulması üzerine “Eyalet meselesi, geçmişte bu ekonomik bölge valilikleri biçiminde gündeme gelmiş bir meseleydi.” dedi.
“Ben üniter devletten yanayım” diyen Ağar, “O zaman ki düşünüleni ben biraz biliyorum o konuları. Ekonomik bölge valiliklerinin kurulmasıydı. Biz bunu daha farklı modeller geliştiriyoruz. Türkiye’nin 20 iline yaygın cazibe merkezleri yapıp onların etrafındaki illeri bir müşterek projeler biçiminde müşterek kalkınmayı, gelişmeyi sağlamaya çalışan projelerimiz var” dedi.
Ağar, yine Evren’in Kürtlerin siyasette temsili konusundaki sözlerinin sorulması üzerine ise “Kürt kökenli vatandaşlarımız siyasette değil mi, zaten siyasette. Her partide de var. Bizim karşı olduğumuz etnik temelde yapılan siyasettir. Türkiye’nin her kökeninden insanı vardır, bura bir imparatorluk bakiyesidir. Burada etnik temelden siyasetten yapılamaz. Yanlış olan budur. Türkiye’nin birliği, bütünlüğü, kardeşliği üzerinden siyaset üretilir burada. Husumet değil sevgi üretilir, şefkat üretilir, muhabbet üretilir. Etnik temelde siyaset üretirseniz bu ayrılıkçılık üretir. Bunun doğru bir tarafı yoktur” diye konuştu.
Ağar, Evren’in bu sözleriyle kendisinin “ovada siyaset” söylemi konusunda bir paralellik kurup kurmadığı sorusuna da “Bizim söylediğimiz mesele Türkiye’nin birlikteliği üzerinden siyasette yer almak isteyen herkes siyasette yer alır, yer almalıdır. Önemli olan budur” diye konuştu.

ATO BAŞKANI AYGÜN: YAŞLANDI, NE DEDİĞİNİ BİLMİYOR
Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Sinan Aygün, Evren'e sert tepki gösterdi. Yaptığı yazılı açıklamada, Evren'in 90 yaşında olduğunu hatırlatan Aygün, 'Kenan Evren yaşlandı, artık ne dediğini bilmiyor. Bunları 12 Eylül döneminde söylese Zincirbozan'a gönderilirdi' görüşünü dile getirdi. Evren'in 'Geldiğim yaş ve yaptığım işler bana bu cesareti veriyor' sözlerini de değerlendiren Aygün, 'Evren'in yaşı, cesaretin değil başka şeylerin göstergesidir. O da doktorların uzmanlık alanına girer' dedi. Evren'e, Türkiye Cumhuriyetinin yönetim biçimi üzerine konuşmayı bırakıp resim yapmaya devam etmesi çağrısında bulunan Aygün, 'Evren resmi bitirdi, şimdi harita çiziyor. Ben ona nü resim yapmaya devam etmesini tavsiye ederim. Kendisine 30 tuval ve 50 fırça gönderiyorum. Konuşmayı bıraksın, resim yapsın' dedi.

YAZICIOĞLU: BİRİLERİNİN TAŞERANLUĞUNA SOYUNDU
BBP Genel Başkanı Muhsin Yazıcıoğlu da, Evren'in sözleriyle ilgili olarak 'Anlaşılıyor ki, Sayın Evren, yeni bir taşeronluk görevi üstlendi' açıklamasını yaptı. Sivas'tan gelen Devlet Demir Yolları geçici işçilerini parti genel merkezinde kabulü sırasında gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulunan Yazıcıoğlu şunları söyledi:
'Anlaşılıyor ki, Sayın Evren, yeni bir taşeronluk görevi üstlendi. Birileri adına mikrofon görevi üstlendi. Türkiye Cumhuriyeti'ne savaş açmış, binlerce Türk gencinin kanına girmiş olan terör örgütünü besleyenlere, onlara ağababalık yapanlara, hamilik görevine soyunmuştur.'

ATİLLA YAYLA: KENAN EVREN YENİ BİR DÖNEM AÇIYOR
Kemalizm’e ilişkin eleştirel sözleri nedeniyle kamuoyunda tartışma yaratan Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Atilla Yayla, 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren’in Türkiye’nin eyalet sistemine geçebileceği yönündeki açıklaması ile başlayan tartışmayı “Federasyon önerisi, radikal bir nokta. Üniter devleti reforme etmek gerek. Ancak bu tür görüşler dile getirilmeli. Kenan Evren, bu tür görüşleri dile getirmekte en iyi pozisyonda olan insan. Düşünce hayatımızda yeni bir dönem açıyor sevindirici bir gelişme” şeklinde değerlendirdi.
Yayla, Kenan Evren’in açıklamaları ve siyasilerin tepkilerini ANKA’ya değerlendirdi. Yayla, bu tür görüşlerin dile getirilmesi gerektiğini belirtirken, “İfade özgürlüğü yeterince gelişmediği için herkes cesaret edemiyor. Kenan Evren, bu tür görüşleri dile getirmekte en iyi pozisyonda olan insan. Düşünce hayatımızda yeni bir dönem açıyor, sevindirici bir gelişme. Kenan Evren dile getirdi diye, görüşün peşinen yanlış ya da doğru olduğunu kabul etmek doğru değil. Tartışılması lazım” dedi.

Problemin çözümünün, üniter devletin bugünkü formunda mı eyalet sisteminde mi olduğunu bugünden bilmenin mümkün olmayacağını söyleyen Yayla, “Türkiye’de iki radikal tavır var. ‘Üniter devletin tek biçimi var, bu Türkiye’de uygulanan model, tartıştırmam’ tavrı. Bu tavır Türk kesimden geliyor. Diğeri ‘Kürtler halktır otomatikman devlet hakkı var’. Bu ikisi de radikal” diye konuştu.

Kendisinin devrime değil evrime inanan bir insan olduğunu ifade eden Yayla, “Türkiye’nin üniter devlet geleneği içinde açılımlar yapmak gerek. Mahalli idarelerin yetkileri ve imkanları arttırılmalı, ana dilde eğitim, seçmeli olabilir, ana dilde yayın hakkı. ‘Hadi federasyona gidelim’ demek radikal bir adım. Üniter devleti reforme etmek gerek. 5-10 yıl sonra başka bir şey denenebilir. ‘Üniter devleti hiç tartışamayız’ demek de tutucu bir nokta” diye konuştu.

Siyaset felsefesinin temel teorileri açısından “federasyon” tartışmasına bakılması durumunda bir ülkede yaşayan kesimlerin bir arada yaşama arzusunun kuvvetli olması gerektiğini vurgulayan Yayla, “Gönüllü birlikteliği beceremezsek hiçbir kuvvet bir arada tutamaz. Kimse kimseyi terörize etmeden fikirler ortaya konmalı. Evren’in fikirleri akademik alanda tartışılmalı. Evren'e tepki gösterenler, üniter devletin bugünkü halini reforme edilmeden savunanlar” dedi.