Truvalılar Türk müydü?

Dünya sinemaları ile aynı anda Türkiye'de de vizyona giren ve İzmirli şair Homeros'un İlyada destanından uyarlanan "Troy" (Truva) filmi, gösterime girdiği günden beri tartışılıyor. Önce filmin neden Malta ve Meksika'da çekildiği sorgulandı. CHP Antalya Milletvekilleri Feridun Baloğlu ve Tuncay Ercenk Truva'nın neden ait olduğu topraklarda, Çanakkale'de çekilmediğinin yanıtlanması istemiyle Meclis'e soru önergesi sundu. Ardından filmde kullanılan kostümler İngiltere'de sergilenirken; Truva Müzesi'nin personel yetersizliği nedeniyle kapalı tutulması gündeme geldi. Filmle ilgili son tartışma ise Truvalılar Türk müydü, değil miydi?.. Haluk Şahin ve Murat Bardakçı'nın köşelerinde değindikleri konuyu tarihçi ve türkologlara sorduk. Genel kanaat Türk değillerse bile Truvalıların Anadolu Uygarlığı'ndan geldikleri yönünde...

Türkler adlarını Troyalı general Turkus'tan alır
Haluk Şahin, Radikal'deki köşesinde Truvalıların Türk olduğuna dair iddiaların Ortaçağ'dan beri süre geldiğini yazdı: "Türkler, Troya düştükten sonra Asya'dan kaçıp yıllar sonra bu yenilginin öcünü almak için geri geldiler." Şahin, tarihçi James Harper'ın şu sözlerini hatırlattı: "Türkler adlarını Truva düştükten sonra Asya'nın içlerine kaçan Troyalı generallerden Turkus'tan alır." İşte Şahin'in yazısından alıntılar: "İstanbul'un fethinden sonra Kardinal Isidore yazdığı bir mektupta Fatih Sultan Mehmet'ten Truvalıların Prensi diye söz ediyor. Montaigne, Fatih'in Papa II.Pius'a yazdığı mektupta, 'İtalyanlarla aynı kökten olduğumuz ve onlar gibi Hektor'un öcünü almak hakkımız olduğu halde İtalyanların bize düşmanca davranmalarına şaşırıyorum' demişti."

Atatürk de Truva'nın öcünü aldık demişti
Truva'nın orijinal hikayesini anlatan Hürriyet Gazetesi tarih yazarı Murat Bardakçı da pazar günü şöyle yazıyordu: "Mustafa Kemal Paşa'nın 1922'deki büyük zaferden sonra İzmir'e uzanırken beraberindekilere söylediği iddia edilen 'Truva'nın öcünü aldık' sözünün temelinde Truva'nın bir Anadolu şehri olduğu inancı vardı. Paşa Afyon'da kazandığı zaferin Anadolu'nun Yunanistan'dan binlerce sene sonra alınmış olduğunu söylemekteydi."

Ord. Prof. Reha Oğuz Türkkan:Truvalılar Türk hem de Öntürkler kavminden
Truvalılar Türk'tür. Tarihte Öntürk'ler diye bir kavim vardır. Bunlar ilk Türk'lerdir ve bir kısmı M.Ö. 3200-1100 yılları arasında Mezopotamya'ya, bir kısmı da Çanakkale'ye göç etti. Bunlara Avrupa'da Etrüsk'ler deniyordu. E sonradan eklenmiştir; E'yi atın; bu Türkler anlamına gelir. Truva da kökeni itibarıyla Türk anlamına gelir. Truva Savaşı sonrası bazı Türkler Orta Asya'ya göç etti. Sonra Bizans'a akın etti. Bizanslılar "yenilen Truvalüar öç almaya geliyor" diyordu.

Prof. Dr. Oktay Belli (İst. Üniv.):Ayasofya gibi Truva'nın da tapusu bizde
Truvalılar Türk değil, Anadolu uygarlığının temsilcisidir. Doğu-Batı medeniyetlerinin en büyük çatışması Truva'da olmuştur. Truvalüar Hititlerin bir uzantısıdır. Fatih Sultan Mehmet İstanbul'u aldığında "Truva'nın öcünü aldık" demiştir. Truva'yı sahiplenmeyen bir Türk büyüğü gösteremezsiniz. Truva Anadolu'nun parçasıdır. Ayasofya gibi Truva'nın da tapusu bizdedir. Hittiler sahip çıkacak değil ya! O uygarlığın mirasçıları bizleriz, tabii biz sahipleneceğiz.

Reyhan Körpe (Onsekiz Mart Üniv.): Türk değiller ama Anadolu kültüründen
Truvalılara Türk diyemeyiz, onlar bir Anadolu kavmi. Hittilerle akrabalar. Bunu nereden çıkarıyoruz? 1995 yılında kazılarda bir Luvi mührü bulduk. Luvi, Hittilerin içinde bir halktı. Truva'da bulunmuş tek yazılı kaynak o. Ayrıca Truva'nın çanak çömleklerine, mimarisine bakıyorsunuz, tam bir Anadolu kültürü. Türk mimarisine, kültürüne benzemiyor. Türkler de bir Anadolu halkı olduğuna göre Truvalıları benimsemekten daha doğal bir şey olamaz.

Altan Deliorman (Tarihçi): Truvalılara Türk demek fantazidir
Truvalılar Türktür diye bir şey ilmi değildir. Türk tarih araştırmaları, Türk olan kavimleri, nerede ne zaman yaşadıklarını açık açık belirtir. Bunların arasında Truvalüar yoktur. Truvalüar Türklerin Anadolu'ya gelişinden yüzyıllar önce Anadolu'da yaşamış bir uygarlıktır. Hint-Avrupa kavmidir. Anadolu'da yaşayan kavimlerin Türk olduğu yolunda da iddialar ortaya atılmıştı. Bütün dillerin Türkçe'den türediği söylenmişti. Bunlar fantazi ürünüdür, heyecan yaratır.

Truva Salonu açıldı ötekiler kapandı!
Truva filminin gösterime girmesi üzerine 9 yıldır personel yetersizliği yüzünden kapalı tutulan İstanbul Arkeoloji Müzesi içindeki Truva Sergi Salonu ziyaretçilere açıldı. Açıldı açılmasına ama bu kez de diğer 4 salon kapandı.

1 milyonu aşkın tarihi eserin sergilendiği İstanbul Arkeoloji Müzesi, Klasik Arkeoloji, Eski Şark ve Çinili Köşk olmak üzere 3 büyük müzeyi barındırıyor. Tam kapasite hizmet verebilmesi için gerekli personel sayısı 10 kişi. Personel yetersizliği nedeniyle sıkıntı yaşanan yerlerin başında da dört salonun olduğu ek bina geliyor. Halen 19 kişinin görev yaptığı ek binada 29 kişi olması gerekiyor. Buradaki 29 nolu salonda Trakya, Bitinya ve Bizans eserleri, 30 nolu salonda tarih öncesi İstanbul eserleri, 38 nolu salonda Truva eserleri ve 42 nolu salonda da Suriye, Kıbrıs, Filistin sergi salonu bulunuyor. Bunlar içinde en çok ilgili filmin de etkisiyle Truva salonu görüyor. Ancak Truva'yı gezenler 42 nolu salona giremiyor. Çünkü aynı anda 4 salon açılamıyor.

'Allah Amerikalılar'dan razı olsun'
Hakan Yılmaz: Gazetelerde müzeyle ilgili haberleri okudum. Truva Salonu'nu çok merak ettim. Elimizde böyle görkemli bir müze var ancak personel yetersizliği yüzünden salonların bir kısmı kapalı tutuluyor. Kültür Bakanlığı bu büyük esere sahip çıkmalı. Truva Filmi gündeme gelmeseydi eminim bu sergiyi gezme fırsatım olmayacaktı.

Esen Mermer: Daha önce ziyaret etmek istedim ancak Truva Salonu kapalıydı. Allah, Amerikalılardan razı olsun! Onların sayesinde Truva Sergi Salonu'nu geziyoruz. Herhalde film çıkmasaydı daha 50 yıl beklerdik. İki-üç nöbetçiyle böylesi zenginliklerimizi tanıtamayız. Ankara'nın bir an önce tarihi eserlere sahip çıkması gerekiyor.