Truba Veri Merkezi açıldı! Stratejik alanda simülasyonlar eş zamanlı yapılacak

Bakan Kacır, MODSİMMER TRUBA Veri Merkezi Açılışı ve ARF Süper Bilgisayarı Tanıtım Töreni’ne katıldı. Kacır, Türkiye’nin bilimsel ve Ar-Ge gelişimine büyük katkı sağlayan Türk Ulusal Bilim E-Altyapısı (TRUBA) bünyesinde faaliyete geçecek yeni hesaplama kümesinin, tüm bilim camiasına, girişimcilere ve yenilikçi gençlere hayırlı olmasını diledi. Türkiye olarak kalkınma ivmesini sürdürmesini sağlamak ve rekabet üstünlüğünü daha ileriye taşımak üzere bilim ve teknolojide asırlık adımlar attıklarını hatırlatan Kacır konuşmasında şunları kaydetti:

GELECEĞİN DÜNYASI: Bilimsel ve teknolojik ilerlemede verilerin depolanması ve yüksek başarımlı hesaplamayla işlenmesi, her geçen gün daha da önem taşıyor. İklim değişikliği ve kanser araştırmaları gibi insanlığın çok boyutlu ve kompleks problemlerinin analiz edilmesine kapı aralıyor. Yeni moleküllerin keşfinden yenilikçi malzemelerin üretilmesine kadar pek çok bilimsel ve teknolojik çıktılara imkan tanıyor. Yapay zeka başta olmak üzere birçok yenilikçi teknoloji ise veri depolama, işleme ve hesaplama ihtiyacında yaşanan artışın ivmelenerek devam edeceğini ortaya koyuyor. Veri depolama ve işleme altyapılarına erişimi olan ülkeler, geleceğin dünyasında daha fazla söz sahibi olacak.

VERİ İŞLEME: Bugün Dünya’nın en büyük şirketi teknoloji girişimi... Bu başarının ardında; veriden değer üretme becerisi ve en önemlisi farklı alanlardaki veriyi birbirleri ile ilişkilendirerek ekonomik değere dönüştürme başarısı yatıyor. Bu doğrultuda, ülkemizin veri işleme ve yüksek başarımlı hesaplama kapasitesini geliştirecek adımları kararlılıkla atıyoruz. Yenilikçi ve nitelikli bilimsel araştırmaların önünü açacak veri işleme ve yüksek başarımlı hesaplama altyapımızı güçlendiriyoruz.

TRUBA: 2003 yılında Türkiye Ulusal Bilim e-Altyapısı TRUBA’yı kurarak özel sektör, kamu ve üniversitelerin ihtiyaç duyduğu yüksek performanslı hesaplama (HPC) kapasitemizi oluşturmaya başladık. Araştırmacılarımızın uluslararası alanda rekabet gücünü artırarak, ülkemizin bilim ve teknoloji alanında daha güçlü bir konuma gelmesine sağladık. 80 bin işlemci çekirdeği, 216 adet GPU ve 14 petebayt depolama alanı ile 6 binden fazla kayıtlı kullanıcıya ücretsiz hizmet veren bu altyapıyla bugüne kadar 192 araştırma projesini destekledik. Bin 500’ün üzerinde SCI (Science Citation Index) yayınını, 300’e yakın yüksek lisans ve doktora tezini akademiye kazandırdık.

YENİLİKÇİ ÇÖZÜMLER: Süper bilgisayarımızla iklim modellemeleri, genetik araştırmalar ve malzeme bilimi gibi alanlarda çalışmalar yürüterek geleceğe yönelik daha doğru tahminler ve yenilikçi çözümler sunma yeteneğimizi geliştiriyoruz. 2019 yılında katıldığımız EuroHPC Ortak Girişimi ile de Avrupa genelinde kurulan yüksek başarımlı hesaplama altyapılarını araştırmacılarımızın hizmetine sunduk. Yüksek Başarımlı Hesaplama Ulusal Yetkinlik Merkezi’nin (NCC Türkiye) ülkemizde kurulmasını sağladık. Orta ve yüksek segmentte yaklaşık 380 bin dizüstü bilgisayarın toplam kapasitesine eşdeğer ve dünyanın en büyük sekizinci süper bilgisayarı olan MareNostrum 5’i araştırmacılarımızın erişimine açtık.

SÖZ SAHİBİ: Bilim ve inovasyon ekosistemimizin yenilikçi tedavi yöntemlerinden sürdürülebilir şehirlere, enerjiden malzeme teknolojilerine farklı alanlarda yürüttüğü inovatif çalışmalarında ihtiyaç duyduğu hesaplama kapasitesini sunarak nitelikli bilimsel çalışmaların kapısını aralıyoruz. Projenin ilerleyen safhalarında ülkemiz; çip geliştirici makineler için alt yapı oluşturulması, mimari ve FPGA tabanlı sistemlerin kurulumu ve devreye alınması ile doğrulama ve gelişmiş mantık tasarımı faaliyetlerinde yetkinlik kazanacak. Bilim ve teknolojide küresel ölçekte söz ve iddia sahibi bir ülke olarak bilimsel araştırma ve teknoloji geliştirme yetkinliklerimize ivme kazandıracak yatırımları “Milli Teknoloji Hamlesi” vizyonumuzun vazgeçilmez bir unsuru olarak görüyoruz.

ARF HESAPLAMA KÜMESİ: MODSİMMER TRUBA Veri Merkezi ve ARF Hesaplama Kümesiyle de ülkemizin bilimsel araştırma yetkinliklerine yeni bir boyut kazandırıyoruz. Maliyeti 11 milyon doları aşan veri merkezi ve ARF kümesi yatırımımızla ülkemizin gelişimi ve kalkınması için kritik öneme sahip yüksek başarımlı hesaplama altyapısını özel sektör, kamu ve akademimizin çalışmalarına tahsis ediyoruz. 35 bin dizüstü bilgisayara eşit bilgi işlem kapasitesiyle dünyanın en kuvvetli 313’ncü süper bilgisayarı olan ARF ile ülkemiz bazı önemli yeteneklere de sahip oluyor.

ERİŞİLEMEZ OLANI ARAŞTIRMA: Birincisi, daha öncesinde çözme yeteneğimizin olduğu ancak çok zaman alan problemlerin daha yüksek hızla çözülmesini sağlayarak, bizim için "olağan/sıradan hesaplamalar" seviyesine indirgenmesi. İkincisi ve daha önemlisi ise; daha önce çözme şansımız bulunmayan problemleri çözülebilir hale getirerek, bizim için erişilemez olan araştırma alanlarını ve teknolojilerini ulaşılabilir hale getireceğiz. Ayrıca, dijital ikizlerin oluşturulması, iklim değişiklikleri çalışmaları, yüksek doğruluklu aerodinamik tasarım ve doğrulama çalışmaları gibi büyük sistemlerin uzun süreli modellenmesi ve büyük yapay zeka modellerinin geliştirilmesi ARF sayesinde mümkün olacak.

ÇEVRECİ VERİ DEPOLAMA: Hem büyük problemleri dağıtık olarak, hem de çok sayıda küçük problemi aynı anda çözebilme yeteneğine sahip hesaplama kümesiyle savunma sanayiden, üretim sektörüne; ilaç tasarımından, hastalık tespitine birçok stratejik alanda araştırmacılarımız ihtiyaç duydukları simülasyonları eş zamanlı olarak gerçekleştirebilecek. En ileri doğrudan sıvı soğutma kapasitesine sahip veri merkezimiz ve süper bilgisayarımız hava soğutmalı muadillerine göre önemli ölçüde enerji tasarrufu sağlayarak Dünya’nın en çevreci veri depolama ve işleme merkezleri arasında yerini şimdiden aldı.