Tek ‘TİB’ internet dönemi başladı!

Özel hayatın gizliliğini ihlal eden ve hakaret içeren internet içeriklerinin engellenmesini düzenleyen yasa, dün gece TBMM’de kabul edildi. Böylece TİB, şikayet üzerine 4 saat içinde içeriğe erişimi engelleyebilecek.

TBMM Genel Kurulu’nda, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair “Torba Kanun Tasarısı”nın 4. Bölümü dün gece kabul edildi. “Sansür” tartışmalarının gölgesinde gerçekleştirilen görüşmelerde kabul edilen maddelere göre, internette yer sağlayıcı, yer sağladığı hukuka aykırı içeriği, haberdar edilmesi halinde yayından çıkarmakla yükümlü olacak.

Trafik arşivlenecek

Yer sağlayıcı, trafik bilgilerini bir yıldan az ve iki yıldan fazla olmamak üzere yönetmelikte belirlenecek süre kadar saklamakla ve bu bilgilerin doğruluğunu, bütünlüğünü ve gizliliğini sağlamakla yükümlü olacak. Yer sağlayıcılık bildiriminde bulunmayan veya düzenlemedeki yükümlülüklerini yerine getirmeyen yer sağlayıcı hakkında 100 bin TL’ye kadar idari para cezası verilecek.

Alternatif yollara engel

Erişim sağlayıcı, erişimi engelleme kararı verilen yayınlarla ilgili olarak alternatif erişim yollarını engelleyici tedbirleri almakla yükümlü olacak.

İnternet kafeler sorumlu

Ticari amaçla olup olmadığına bakılmaksızın bütün internet toplu kullanım sağlayıcılar, konusu suç oluşturan içeriklere erişimin engellenmesi ve kullanıma ilişkin erişim kayıtlarının tutulması hususlarında yönetmelikle belirlenen tedbirleri almakla yükümlü olacak. Bu düzenlemede belirtilen yükümlülükleri ihlal eden ticari amaçla toplu kullanım sağlayıcılarına, ihlalin ağırlığına göre uyarma, bin Türk lirasından 15 bin Türk lirasına kadar idari para cezası verme veya üç güne kadar ticari faaliyetlerini durdurma müeyyidelerinden birine karar vermeye mahalli mülki amir yetkili olacak.

İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik haklarının ve özel hayatının ihlal edildiğini iddia eden gerçek ve tüzel kişiler, doğrudan sulh ceza hakimine başvurarak içeriğe erişimin engellenmesini isteyebilecek. Hakim, erişimin engellenmesine karar verebilecek. İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia eden kişilerin talepleri, yer sağlayıcı tarafından en geç 24 saat içerisinde cevaplandıracak. Hakim, yalnızca kişilik hakkının ihlalinin gerçekleştiği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak (URL, v.b şeklinde) içeriğe erişimin engellenmesi yöntemiyle kararını verecek. Zorunlu olmadıkça internet sitesinde yapılan yayının tümüne yönelik erişimin engellenmesine karar verilemeyecek. Hakim, bu madde kapsamında yapılan başvuruyu, en geç 24 saat içinde, duruşma yapmaksızın karara bağlayacak.

En geç 48 saatte karar

İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle özel hayatın gizliliğinin ihlal edildiğini iddia eden kişiler, Telekominikasyon İletişim Başkanlığı’na (TİB) başvurarak doğrudan, içeriğe erişimin engellenmesini tedbirinin uygulanmasını isteyebilecek. TİB, kendisine gelen bu talebi uygulanmak üzere Erişim Sağlayıcıları Birliğine bildirecek. Birlik, tedbir talebini en geç 4 saat içinde yerine getirecek. Talep daha sonra sulh ceza hakiminin kararına sunulacak. Hakim vereceği kararı en geç 48 saat içinde açıklayacak. Aksi halde, erişimin engellenmesi kararı kendiliğinden kalkacak.

BAKAN ELVAN: ‘Yasaklamıyor yasaklamayı zorlaştırıyoruz’

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan, ‘sansür’ iddialarına yanıt verdi: “Temel amacımız kişilik haklarının korunması ve vatandaşların mağduriyetinin giderilmesidir. ‘İnternet yasaklanıyor, internete sansür geliyor, TİB her şeyi engelleyecek’ gibi söylemlerin gerçekle ilgisi yoktur. İnterneti yasaklamıyoruz, internetin yasaklanmasının kolay olduğu mekanizmayı ortadan kaldırıyoruz.”

TİB Başkanı karar verecek

Özel hayatın gizliliğinin ihlaline bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde, doğrudan TİB Başkanının emri üzerine erişim engellenebilecek. Bu karara karşı sulh ceza mahkemesine itiraz edilebilecek.

5 soruda yeni yasa

1- Erişim yasağı nasıl uygulanacak?

Özel hayatının gizliliğinin ihlal edildiğini iddia eden kişiler, TİB’e doğrudan başvurarak erişimin engellenmesi tedbirinin uygulanmasını isteyebilecek. Tedbir kararı alınırsa, erişim sağlayıcılar talebi en geç dört saat içinde uygulanacak.

2- Erişim Sağlayıcıları Birliği nedir?

Erişim Sağlayıcıları Birliği adında yeni bir oluşum kurulacak. TİB ile bilgi paylaşımı ve yaptırımlar konusunda işbirliği yapmayan erişim sağlayıcıları hizmet veremeyecek. Halihazırda Türkiye’de 196 servis sağlayıcı var.

3- Yeni yasada bakanın yetkilerinin kaldırılması neyi değiştirdi?

Yasa tasarısının ilk halinde Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı’na da site engelleme kararı alma yetkisi verilmiş ama gelen tepkiler üzerine bu ifade tasarıdan çıkarılmıştı. Bu sayede engelleme kararının sadece TİB Başkanı tarafından verilebileceği söylenmişti. Fakat TİB Başkanı zaten dolaylı olarak Ulaştırma Bakanlığı’na bağlı.

4- DNS değişikliği işe yarayacak mı?

Hayır. Web sitelerine gelen engelleme kararları doğrudan URL ve IP adresi üzerinden yapılacağı için DNS değiştirme gibi yöntemler de işe yaramayacak. Daha önce yapılan Youtube sansüründe Başbakan Erdoğan’ın “Ben Youtube’a giriyorum, siz de girin” diyerek ‘tüyo verdiği’ bu yönteme alternatif çözümler ise şimdiden sosyal medyada dolaşmaya başladı.

5- Twitter da engellenebilecek mi?

Yeni yasayla twitter gibi sosyal medya servislerinin de bulunduğu internet servis sağlayıcılarının herhangi bir şikayete 24 saat içinde cevap vermesi gerekecek. Yanıt gelmemesi durumunda, TİB siteye erişimi yasaklayabilecek. Ayrıca ‘özel hayatın gizliliği’ maddesine aykırı bir içerik yayınlayan Vimeo, YouTube, SoundCloud ve Vagus TV gibi sitelerin sayfaları da engellenebilecek.