"Tehlikeli 4 fay var "

Üç ay önce VATAN’a, “Ankara’nın ciddi deprem tehlikesi altında” olduğunu söyleyerek tepki çeken Gazi Üniversitesi Rektör Yardımcısı deprem uzmanı Prof. Süleyman Pampal, yine çarpıcı açıklamalar yaptı. Bala’da meydana gelen 5.7 büyüklüğündeki deprem sonrası bölgede incelemeler yapan Prof. Bala, yetkilileri yine uyardı.

Tuz Gölü’ne dikkat!

Ankara’nın çevresinde başkentin tamamını etkileyebilecek çok ciddi büyük faylar var. Kuzeyinde Kuzey Anadolu fayı var. Ankara’ya 80-100 km uzaklıkta. Doğusunda, Niksar- Erbaa ve Keskin fayı var. Güneyinde daha önemli bir fay var. Niğde’den başlayıp, Aksaray, Şereflikoçhisar, Bala’ya doğru uzanan Tuz Gölü fayı. Bu çok büyük bir fay. Güney batısında da Eskişehir fayı var. Ankara’nın dört tarafındaki faylar aktif. Bunlar 7’den büyük şiddette deprem yaratacak faylar, nitekim bu potansiyellerini geçmişte sergilemişler.
Kuzey Anadolu fayı 1668’de kırılmış. Bolu-Erzincan arasındaki bir bölümü kırılmış ve Ankara’nın çevresinde çok ciddi hasar ve can kayıplarına yol açmış. Keskin depremi 1938’de, 6.8 büyüklüğünde ve Ankara’yı etkilemiş. Daha önemlisi Tuz Gölü fayı yakın geçmişte kırılmamış ama aktif bir fay. Haymana- Bala arasından Ankara’ya doğru uzanıyor. Bu fay kırıldığı taktirde, Ankara’yı ciddi etkileyecek, 7’den büyük deprem yaratma potansiyeline sahip. Bu olası deprem, muhtemelen Bala’dan güneye doğru uzanan faylardan birine ait ve 6’ya kadar deprem yaratacak potansiyele sahip.

Deprem olmaz sanılıyor

1945, 1947, 1963 ve 1972 deprem bölgeleri haritalarında Ankara maalesef beyaz bölgede gösteriliyor. 1972’de Ankara, deprem bölgeleri haritasına girdi. 1996’da daha da net girdi. Ankara önceki deprem haritalarında beyaz bölge olarak görüldüğü için halkın büyük bölümü “Ankara’da deprem olmaz” sanıyor. Bu yüzden 1996 haritasına kadar kentin yapı stoku deprem olgusu dikkate alınmadan oluşturuldu. Depreme dayanıksız evler yapıldı. Bunun üzerine 1980 sonrası kooperatifleşme ve 15 katlı gecekondu furyası da eklendi.

Demetevler yıkılır

Demetevler örneği var. 150-200 bin insan bu ilçede yaşıyor. Gecekondu olarak yapılmış binalar. Ne zemini dikkate alınmış ne malzemesi depreme dayanaklı, ne projesi var ne de denetlenmiş . Vatandaş bunu yapmış, oturmuş. Demetevler’de kamyon geçince, evler sallanır. 20 yıldır uyarıyorum. 7’nin üzerindeki bir deprem sadece Demetevler’i değil, Ankara’da pek çok yeri yıkar.

Deprem mesafe tanımaz

Deprem mesafe de tanımaz. Örnekleri var. Mexico City depremi var. Depremin üs merkezinden 350 km. uzaklıktaki Mexico şehri yıkıldı ve 20 bine yakın insan öldü. En son Marmara depreminde Gölcük üs merkeziydi, Avcılar yıkıldı. Avcılar’ın Gölcük’e mesafesi 120 km’nin üzerinde. Gediz depreminde Bursa’da binalar yıkıldı.
Kuzey Anadolu fayı, Keskin fayı, Niksar fayının Ankara’ya olan mesafesi 80 km civarında. Bu fayların üzerinde meydana gelebilecek yıkıcı bir deprem Ankara’yı ciddi şekilde etkiler ve can kaybına yol açar.

Herkes İstanbul’a odaklı

İstanbul ciddi deprem tehlikesi altında ama İstanbul’u tehdit eden fay bir tane. Kuzey Anadolu fayı. O da İstanbul’un içinden geçmiyor. İstanbul’un çok güneyinden, Marmara Denizi’nin altından geçiyor. Buna rağmen biz İstanbul depreminden korkuyoruz ve yaratacağı riskten çekiniyoruz. Aynı durum fazlasıyla Ankara’da var. Ama Ankara’yı gözardı ediyoruz.

Ankara çevresi çok aktif

Ankara son yıllarda oldukça aktif bir sismik dönemden geçiyor. Her hafta 3-3.5 büyüklüğünde Kayaş’ta, Çubuk’ta, Güdül’de üs merkezi olan depremler meydana geliyor. Yani Ankara kent merkezi ile yakın çevresi ile sismik bakımdan aktif. Buna rağmen deprem açısından dikkat edilmeyen bir bölge.

Başkentin de bir rasathanesi oldu

Gazi Üniversitesi içinde istasyonlarımızı kurduk. Aletleri yerleştirdik, elektrikleri bağladık. Bir hafta içinde tamamı aktif hale geliyor. Biz artık Ankara ve çevresini an be an izleyeceğiz, ölçeceğiz. Bu fayların özelliklerini, derinliklerini, türünü ortaya çıkartacağız. Geçen ay depremin olduğu Avşar Köyü civarına bir istasyon yerleştirdik. Ankara civarına da 7 tane yerleştirdik. Bunlar, Bala, Keskin, Gölbaşı, Kalecik, Polatlı, Beypazarı, Kızılcahamam olmak üzere Ankara çevresinin aktif bölgelerine konuldu. Bundan sonra sismik aktiviteyi an be an izleyeceğimiz istasyonlar oldu. Ankara’nın içinde de 8 tane istasyon kurduk. Ankara yerleşim alanındaki zeminlerin depremi büyütme potansiyellerini ortaya koymak için toplam 15 istasyon kurduk.

15 köyde hasar var 80 ev çökmek üzere

Ankara Valisi Kemal Önal, dün depremin hasara yol açtığı Afşar Beldesi’nde incelemelerde bulundu. Deprem nedeniyle 15 köyde hasar oluştuğunu ifade eden Önal, “Kesin hasar tespitlerinin Pazartesi (yarın) günü uzman ekiplerce yapılacağını” bildirdi. Önal, bölgeye 55 çadır kurulduğunu belirtti. Afet İşleri Genel Müdürü Mustafa Taymaz ise ilk incelemelere göre, “80 evin oturulamaz durumda olduğunu” tespit ettiklerini belirtti. Taymaz, bu evlerde oturan vatandaşlara evleri boşaltmaları uyarısında bulunduklarını söyledi. Evleri oturulamaz haldeki vatandaşlara kira yardımı yapılacağını ve daha sonra bu evlerin onarılacağını ifade etti.

10 artçı daha...

Bala’da bayramın ilk günü meydana gelen 5.7’lik büyük depremin ardından gelen artçı depremler de devam ediyor. İlk gün 126 küçük yer sarsıntısı meydana gelirken, ikinci gün de gece 24.00’e kadar büyüklükleri 2.9 ile 3.4 arasında değişen 10 ayrı deprem daha kaydedildi. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü’nün açıkladığı veriler şöyle:

Önceki günkü artçılar

10:32 3.0
08:15 3.0
07:22 2.9
06:14 3.2
05:26 3.3
04:33 3.3
03:51 3.4
02:43 3.3
01:03 3.3
00:21 3.1