Tasavvufi Kavramlar Nelerdir? Tasavvuftaki Kavramlar Ve Anlamları...
Tasavvuf 12. yüzyıldan günümüze deÄŸin etkisini sürdürmüş olan dini bir ekoldür. Tasavvufun ortaya çıktığı ve Anadolu'da yayılmaya baÅŸladığı ilk yıllardan itibaren, birçok kelime ve kavram terim anlamında kullanılmıştır. Bazı terimler ise doÄŸrudan doÄŸruya birer sembol ya da mazmun olarak ÅŸiirlerde ve metinlerde yer almıştır.Â
Tasavvufi Kavramlar Nelerdir?
Tasavvuf, dini yeniden yorumlama biçimidir. Tarih boyunca geniÅŸ bir coÄŸrafyaya hükmeden Osmanlı Devleti'nin da etkisiyle tasavvuf, birçok ülkede etkili olmuÅŸtur. Bu da tasavvufi kavramların ve terimlerin sayısının artmasına ve bölgeden bölgeye farklı anlamlarda kullanılmasına yol açmıştır. Buna karşın birçok kavram evrensel niteliÄŸini korumuÅŸtur Bunların başında fenafillah ve bekabillah gelir.Â
Fena, ölüm ve yokluk demektir. Fenafillah ise kulun beÅŸeri vasıflarından arınıp Hakkın sıfatlarına bürünmesidir. Bu aÅŸamada benlik ölür. Bekabillah ise Allah ile birlikte sonsuza kadar var olmak anlamına gelir.Â
Tasavvuftaki Kavramlar ve Anlamları
1- Masiva: Allah'ın dışında kalan her ÅŸey, özellikle dünyevi zevkler.Â
2- Cem: Hak ile halkı bir görmek, ikisinin arasında herhangi bir fark görememekÂ
3- Vahdet-i Vücut - Latince karşılığı Heme Ost'tur ve Her Åžey O anlamına gelir. BaÅŸta Nesimi, Cüneyd-i BaÄŸdadi ve Hallac-ı Mansur olmak üzere birçok önemli mutasavvıf vahdet-i vücut inancını benimsemiÅŸtir.Â
4- Vahdet-i Şühut: Ä°mam Rabbani'nin Vahdet-i Vücut'a karşı geliÅŸtirdiÄŸi inanç sistemidir. Vahdet-i Şühut'un Latince karşılığı Heme Ez Ost'tur. Bu inanç "Her ÅŸey Ondandır ama O deÄŸildir." ÅŸeklinde özetlenebilir.Â
5- Erbain: Her derviÅŸin doldurması gereken 40 günlük çile.Â
6- Ä°lme'l Yakin: DerviÅŸlerin okuyarak ve düşünerek bilgi sahibi olmasıdırÂ
7- Ayne'l Yakin: DerviÅŸlerin müşahede ve mükaÅŸefe yaparak bilgi edinmesidir.Â
8- Hakka'l Yakin: Hakkı hakkıyla bilmek anlamına gelir. Hakka'l Yakin, en yüksek ilim mertebesidir. Bu mertebeye sadece insan-ı Kamiller eriÅŸebilir.Â
9- Ä°bn-i Vakt: Bu tamlamanın sözlük anlamı "zamanın oÄŸludur." Halden hale giren derviÅŸleri tanımlamak için kullanılır. Ä°bn-i Vakt olanların ruh halleri sürekli deÄŸiÅŸir. Bu durum "televvün" olarak adlandırırlır.Â
10- Ehl-i Vakt: Zamanın babası, efendisi demektir. Bu noktaya eriÅŸen derviÅŸ artık halden hale geçmez çünkü makam sahibidir. Tasavvufta makam sahibi olmaya temkin denir.Â
11- Yuf Borusu Çalmak: Hak yemek, adaleti gözetmemek, ÅŸirk koÅŸmak ve yalan söylemek gibi büyük günahlardan birini iÅŸleyen kiÅŸilere tepki göstermek. BaÄŸdatlı Ruhi'nin "yuf" redifli ÅŸiiri meÅŸhurdur: "Çarh-ı feleÄŸin sad'ine ve nahsine lanet (Bu dönen felekten gelecek olan ÅŸanssızlığa da ÅŸansa da lanet olsun) / Kevkeblerinin sabit-ü seyyarına hem yuf (Yıldızlarının akanına da duranına da yazıklar olsun.)Â
12- Firak: Sevgiliden uzak kalmak, ayrılık.Â
13- Åžeb-i Arus: Ä°lk kez Mevlana tarafından kullanılan bu terim düğün gecesi anlamına gelir. DerviÅŸlerin ölüm günleri ÅŸeb-i arus olarak nitelendirilir. Ölen kiÅŸi Allah'a kavuÅŸtuÄŸu için arkasında yas tutulmaz.Â
14- HaÅŸyet: Allah'ın merhametinden yoksun kalan derviÅŸlerin hissettiÄŸi derin korkuÂ
15- Üns: Haşyetten sonra gelen üns halinde dervişler, Allah'ın rahmetine sığınırlar ve manen rahatlarlar.