3 Kasım 1839 tarihin Tanzimat Fermanı ilan edildi. Daha sonrasında çıkarılan Tercüman-ı Ahval adlı dergi ile birlikte edebiyatımızda Tanzimat dönemi başladı. Bu dönemde divan edebiyatının şekilciliğine karşı çıkıldı. Bununla birlikte başta roman, anı ve öykü olmak üzere, divan edebiyatında olmayan türlerde birçok eser verildi.�
Tanzimat Dönemi Romanları Nelerdir?
1- Telemak
Telamak, Türk edebiyatı tarihindeki ilk çeviri romandır. François Felemon'un kaleme aldığı roman Yusuf Kamil Paşa tarafından tercüme edilmiştir.
2- İntibah
Namık Kemal'in altı aylık bir süreçte yazdığı İntibah romanında Ali Bey ile Mahpeyker'in ilişkisi anlatılır. Mahpeyker, çok eşli yaşayan hafif meşrep bir kadındır. Ailesi bu ilişkiye karşı çıksa da Ali Bey, Mahpeyker ile ilişkisini sürdürür ve bunun bedelini çok ağır görür.
İntibah romanının diğer romanlardan en önemli farkı her bölümünün beyitle başlamasıdır. Bunun dışında, romanda herkesin anlayabileceği sade bir dil kullanılmıştır.
3- Eylül
Mehmet Rauf'un kaleme aldığı Eylül romanı, ilk psikolojik romandır. Bu romanda insan ilişkileri detaylı bir şekilde analiz edilir. Zengin-fakir, kadın- erkek ilişkilerindeki anlaşmazlıklar ve çelişkilere de yer veren yazar, o döneme göre ağır bir dil kullanmıştır.
4- Araba Sevdası
Yanlış batılılaşma üzerine yazılmış en önemli kitaplardan biri olan Araba Sevdası, 1898 yılında yayımlandı. Recaizade Mahmut Ekrem'in yazdığı romanda, açgözlülüğün ve çok fazla hırslı olmanın zararları insanların arabalara olan düşkünlüğü üzerinden anlatılmıştır.
5- Felatun Bey ile Rakım Efendi
Ahmet Mithat Efendi'nin yazdığı Felatun Bey ile Rakım Efendi'de Batı hayranı olan Felatun Bey ile ne olursa olsun köklerimizden ve geleneklerimizden kopmamamız gerektiğini düşünen Rakım Efendi'nin yaşadıkları eğlenceli bir şekilde anlatılır.
Tanzimat Dönemi Roman Yazarları Kimlerdir?
1- Ahmet Mithat Efendi
Türk edebiyatının en çok eser veren yazarlarından biri olan Ahmet Mithat Efendi, öykü, roman, gezi, anı ve anlatı türünde 100'den fazla kitap yazmıştır. Henüz On Yedi ve Çingene, diğer önemli eserleri arasında yer alır.
2- Namık Kemal
Kaleme aldığı Hürriyet Kasidesi ve İntibah romanıyla bilinen Namık Kemal, 1840 yılında Tekirdağ'da doğdu. Divan edebiyatını eleştiren yazar, yenilikçi edebiyatın öncü isimlerinden biri olmuştur.
3- Recaizade Mahmut Ekrem
Öykü ve roman dışnda şiir ve tiyatro türünde de eserler vermiştir.
Tanzimat Dönemi Romanlarının Özellikleri Nelerdir?
1- Romanlarda yanlış batılılaşma, göç, evlilik, Türk kültürünün ve geleneklerinin yanlış tanıtılması gibi toplumsal meseleler ele alınır.
2- Kitaplardaki karakterler mutlak iyi ve kötüdür.
3- Tanzimat dönemi romanlarında Farsça ve Arapça kelimeler yoğun bir şekilde kullanılmıştır. Bunun dışında batılılaşmanın etkisiyle Fransızca kelimelere de yer verilmiştir
4- Öykü ve romanların sonunda karakterlerin nasıl öldüğüyle ilgili bilgi verilir.
5- Roman yazarları sık sık araya girerek kitaptaki olaylarla ya da karakterlerle ilgili bilgi verir ve doğrudan okurlara hitap eder.
