Tahıl koridoru açıldı mı? Tahıl koridoru planı nedir, süreç nasıl işleyecek?
Karadeniz üzerinden dünya pazarlarına tahıl ve diğer gıda ürünlerinin taşınmasına ilişkin anlaşma, Türkiye'nin ev sahipliğinde Ukrayna ile Rusya arasında bugün imzalanıyor. Türkiye ve BM tarafından mayıs ayından bu yana iki aydır yürütülen arabuluculuk çabaları, özellikle Haziran ayı ortasından itibaren yoğunlaştı ve geçen hafta İstanbul'da yapılan görüşme, genel hatlarıyla bir anlaşmanın ortaya çıkmasını sağladı. Peki, tahıl koridoru nedir, demek?
Tahıl koridoru anlaşmasının bugün İstanbul'da imzalanacak. Wall Street Journal gazetesi, anlaşmanın, Rus işgalinin ihracatını engellediği yaklaşık 18 milyon ton buğday, mısır ve diğer malzemeleri serbest bırakabileceğini yazdı. Küresel gıda krizinin aşılması için önemli bir adım olan tahıl koridori nedir, ne demek? Tahıl koridoru planı nedir, süreç nasıl işleyecek?
Tahıl koridoru nedir?
Tahıl koridoru, Rus – Ukrayna savaşı sonucu Ukrayna limanlarının Rus güçleri tarafından işgal edilmesinden sonra dünyanın dört bir yanına Ukrayna tahılının gönderilememesi sonucu ortaya çıkan bir fenomendir. Tahıl Koridorunun amacı, Rusya'nın Ukrayna tahıl gemilerinin Karadeniz limanlarından geçmesine izin verip oluşan gıda krizine son bulunmasıdır. Türkiye, bu tahıl koridoru açılması için Rusya ve Ukrayna temsilcilerini birleştirmeye çalışıyor.
Tahıl koridoru açıldı mı?
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından yapılan açıklamaya göre, Ukrayna ve Rusya taraflarının katılımıyla, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres’in hazır bulunacağı tahıl sevkiyatı anlaşması imza töreni bugün 16.30’da Dolmabahçe Ofisi’nde gerçekleştirilecek.
Tahıl koridoru planı nedir, süreç nasıl işleyecek?
BBC Türk haberine göre Tahıl koridoru oluşturulmasına dönük çabaların ilk amacı, Odessa başta olmak üzere mayınlar nedeniyle Ukrayna limanlarında sıkışıp kalan tahıl ve diğer gıda ürünleriyle yüklü gemilerin dünya pazarlarına açılmasını sağlamaktı.
Bu kapsamda yaklaşık 80 adet geminin olduğu kaydediliyor. Bu gemilerin denize açılabilmelerini sağlayacak koridorun oluşması, silolarda alıcı bekleyen yaklaşık 25 milyon ton tahılın da dünya pazarlarına taşınması anlamına geleceği için önem kazanıyor.
Pazarlığın en önemli ayaklarından birisini, gemilerin sorunsuz şekilde mayınlı alanlardan çıkabilmesi ve Rusya'nın saldırılarına maruz kalmaması için Moskova'dan alınacak güvenlik garantileri oluşturdu.
Gıda koridorunun oluşturulmasıyla birlikte Ukrayna, tamamen kendi denetiminde olan Odessa, Pivdennyi ve Chornomorsk limanlarından ihracata başlayabilecek.
Anlaşmaya göre gıda yüklü kargo gemiler, kılavuz gemiler aracılığıyla mayınlı limanlardan Karadeniz'e ulaşacak ve önceden belirlenen rotalardan dünya pazarlarına taşınacak.
Bu süreçte, Rusya'nın ateşkes uygulayacağı ve gemilerin güvenliğini tehlikeye atmayacağı basına yansıyan haberlerde yer almıştı.
Ukrayna ise Rus gemilerinin Ukrayna kara sularına hiçbir şekilde girmemesini istiyor.
Anlaşma, sevkiyatın güvenliği ve işlerliğinin İstanbul'da oluşturulacak bir koordinasyon merkezi tarafından gözlenmesini de içeriyor.
Rusya, bu gözlem görevinin tüm tarafların katıldığı ortak bir şekilde yapılmasını Ukrayna ise BM gözetiminde olmasını istiyordu. Son durumun nasıl olduğu anlaşma açıklandığında ortaya çıkacak.
Anlaşma, gıda koridorunu kullanan gemilerin kargolarının Türkiye tarafından oluşturulacak noktalarda Rusya'nın da katılımıyla denetlenmesini içeriyor.
Rusya, Ukrayna'ya yük almaya gelecek kargo gemilerinin silah ve askeri malzeme taşımadığından emin olmak için bu denetimi istiyor.
Bu süreçte Türk Deniz Kuvvetleri'nin taraflar arasındaki işlemler açısından kolaylaştırıcı rol oynayacağı kaydediliyor.