Staj ve çıraklık ile ilgili emsal karar! Yüz binlerce kişiye umut oldu
EYT düzenlemesi ile milyonlarca kişi emekli olma hayaline kavuşuyor. Teklifin yasalaşması beklenirken, staj ve çıraklık sigortasının da EYT kapsamına dahil edilmesi talep ediliyor. Yargıtay’ın geçtiğimiz yıllarda yurt dışındaki vatandaşlar için verdiği karar ise yüz binlerce kişi için umut oldu. İş Hukuku Uzmanı Avukat Aysel Aba Kesici, mevcut durumun Anayasa’nın eşitlik ilkesine aykırı olduğunu ifade ederek, Türkiye’deki staj ve çıraklık mağduru kişilerin de hukuk yolu ile haklarını arayabileceğini söyledi.
YASİN ARSLAN | gazetevatan.com
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi Meclis’e sunuldu. Kanun teklifi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda ele alınarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın masasına gidecek. Teklifin şubat ortası itibarıyla yasalaşması beklenirken, EYT’lilerin ilk aylıklarını mart ayında alacağı düşünülüyor. Bu gelişme milyonlarca kişiyi emeklilik hayaline kavuştururken, yüzbinlerce kişi de staj ve çıraklık için bir adım atılmasını talep ediyor.
Çalışma Bakanı Vedat Bilgin, EYT'de staj ve çıraklık sürelerinin sigortalılık süresinden sayılmayacağını ve eğitim olarak kabul edeceğini açıklamıştı. Fakat Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 6 Nisan 2016 tarihinde verdiği 2016/481 sayılı kararı binlerce kişi için umut oldu.
Yargıtay, 2016 yılında Almanya da çalışan gurbetçilerin mesleki eğitim dönemlerinde zorunlu çalışmalarının sigortalıktan sayılmasına hüküm verdi. Buna göre; yurt dışında yapılan staj ve çıraklık süreleri sigortalılık başlangıcı sayılarak emeklilik hesabı yapılabilecek. EYT ile birlikte çözüm bekleyen staj ve çıraklık mağdurları kararı gündeme yeniden taşırken, konuyu İş Hukuku Uzmanı Avukat Aysel Aba Kesici, gazetevatan.com’a değerlendirdi.
Kendisinin de bir EYT’li staj mağduru olduğunu belirten Avukat Aysel Aba Kesici, “Ticaret Lisesi Muhasebe bölümünde okudum. Bu nedenle 2 yıl haftanın 3 günü normal mesai saatleri içerisinde çalışıp, asgari ücretin üçte biri ücret alarak sigorta primlerim yatırıldı. Fakat sigorta başlangıcım avukatlığa başladığım tarih olarak baz alınıyor. Stajda geçen sürelerim yok sayıldı. Bu hukukun genel ilkelerine ve özellikle eşitlik ilkesine aykırı bir durumdur” dedi.
“KARARDA ULUSARASI SÖZLEŞME ETKİLİ OLDU”
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 06.04.2016 tarihli kararını hatırlatan Kesici, yurtdışında eğitimden dolayı ödenen, zorunlu primlerin sigorta başlangıcı sayılması gerektiğine karar verildiğini ifade ederek, “Karara esas somut olayda, davacının yurt dışında mesleki eğitimden dolayı ödediği zorunlu primler, Türkiye Cumhuriyeti ile Almanya Federal Cumhuriyeti arasında imzalanan Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin uzun vadeli sigorta kollarından olan ‘Malullük, Yaşlılık ve Ölüm’ başlıklı bölümüne Ek Sözleşme ile getirilen hüküm kapsamında değerlendirilmiştir. Yani bunu da Alman sigortasına giriş niteliğinde bir sigortalılık girişi olduğunu kabul ederek, eğitimde yani staj döneminde ödenen sigorta primlerini sigorta başlangıcı olarak kabul etmiştir. Bu kararın çıkmasına uluslararası sözleşmelere uyma zorunluluğu etkili olmuştur” dedi.
“ANAYASA’NIN EŞİTLİK İLKESİNE AYKIRI”
Yargıtay'ın Almanya'da yaşayan stajyer ve çıraklarla ilgili kararı hukukun ve insan haklarının, ruhuna uygun olduğunu vurgulayan Kesici, “Fakat iç hukukumuzda, eğitimde staj döneminde, yatırılan sigorta primleri, sigorta başlangıcı olarak kabul edilmemekte ve malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarının uygulanmasında dikkate alınacak sigortalılık süresinin başlangıcı olarak kabul edilmiyor. Bu da Mevcut anayasamızın eşitlik ilkesine aykırı bir durumdur. Yargıtay'ın 2016 yılında Almanya'da yaşayan Türk vatandaşları için aldığı bu doğru ve hukuken de çok değerli olan karar, EYT’ye takılan bütün stajyer ve çıraklara da uygulanmalıdır” ifadelerini kullandı.
“SİGORTALILIK BAŞLANGICI STAJ VE ÇIRAKLIK YILI OLMALI”
Eğitim sistemimizin içerisinde olan ve haftanın belirli günlerinde, normal işçi gibi çalıştırılan stajyer ve çırakların, sigorta primlerinin çalıştıkları gün sayısı kadar yatırıldığını hatırlatan Kesici, “Bu çalışma karşılığında aylık ücret de veriliyor. Normal bir işçi gibi ücret karşılığında çalışma ve sigorta primleri yatırılıyor. Dolayısıyla sigorta başlangıcının bu tarih baz alınarak hesaplanması gerekiyor.
Burada baz alınması gereken tek kriter bir çalışma karşılığında ücret alınması ve sigorta primi yatırılmasıdır. Stajyer ve çıraklar de bu iki kriteri taşıyor. Sorunun özü emeklilik hakkıdır. Yani her normal sigortalı gibi stajyer ve çıraklara da sigortalı olma yılı baz alınarak emeklilik hakkı tanınması gerekiyor. Henüz kanun Resmi Gazete’de yayınlanmadı. Bu nedenle stajyer ve çıraklar hakkında da düzenleme yapılması yerinde olacaktır” ifadelerini kullandı.
Avukat Kesici, Yargıtay'ın bu kararının, staj ve çıraklık sigortaları yatırılmış fakat EYT yasasından faydalanamayanlar tarafından emsal gösterilerek dava açılabileceğini de sözlerine ekledi.
