Sosyal medyada büyük tuzak! Birçok fenomen reklamını yapıyor
Alışveriş festivalleriyle beraber sosyal medya fenomenlerinin alışveriş sitelerinden verdiği linklerin artmaya başlaması bir dolandırıcılığa dönüşebilir. Sosyal medyada çoğu zaman fiyatların arttırıldığı sonra da düşerek indirim havası katılması gündem olmuşken bu durum mağduriyetler yaşanmasına sebebiyet veriyor.
Ticaret Bakanlığı 'efsane cuma' indirimlerine karşı uyarılarda bulundu. Bakanlıktan yapılan açıklamada, kamuoyunda 'efsane/şahane cuma indirimleri' olarak bilinen ve çok sayıda üründe çeşitli oranlarda indirimlerin yapılacağının ilan edildiği kampanyaların tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de kasım ayında gerçekleştirildiği anımsatıldı.
BÜYÜK FİRMALARIN TERCİHİ FENOMENLER
Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Görsel İletişim Tasarımı Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Ali Murat Kırık konuyu değerlendirdi ve "Aslında kasım ayı alışverişleri popüler kültürün bir parçası halini almaya başladı. Tabii büyük firmalar reklamlarının bir kısmını da sosyal medya fenomenlerini, influencerları ve YouTuber’ları tercih ederek yapıyor ve onlarla işbirliği yoluna gidiyor. Özellikle Instagram’da birçok alışveriş sitesinin reklamı karşımıza çıkıyor. Sosyal medya fenomenleri anlaştıkları alışveriş sitelerinin bağlantı linklerini hikâyelerine ekleyerek video çekiyorlar. Böylelikle takipçiler linklere tıklayarak alışveriş sitesini yönlendiriliyorlar. Zira geniş takipçiye sahip bu kişiler, etkileyici paylaşımları, Snapchat ve Instagram gibi mobil öncelikli sosyal medya markalarına doğal olarak katkıda bulunduğundan ve takipçilerin büyük çoğunluğu tanıtılan ürünleri tercih ettiğinden alışveriş siteleri de bu yolu sıklıkla tercih etmekte ve fenomenlerle anlaşmaktadır" açıklamasında bulundu.
TAKLİT ÜRÜN DOLANDIRICILIĞI YAPAN ÇOK
Yasal zemine oturtulmamış alışveriş sitelerinin fenomenlerle anlaştığını ve onlar aracılığıyla kitlelere ulaştığını dile getiren Kırık, "Bu tip alışveriş siteleri taklit ürünler göndererek kullanıcıları dolandırabilmektedir. Sosyal medyada alışveriş yapmaya karar verirseniz, hesabı dikkatlice kontrol edin. Çoğu gerçek marka doğrulanmıştır" dedi.
DİĞER TEKNİK 'OLTALAMA'
Kırık diğer dolandırıcılık yöntemlerini şu şekilde açıkladı: "URL'nin neye bağlandığını görün ve garip yazım hataları olup olmadığına bakın. Yine reklamı yapılan bazı alışveriş siteleri oltalama (phishing) taktiğiyle birlikte kimlik avı hırsızlığı yapmakta, şifreleriniz, kredi ve banka kartı bilgilerinizi çalabilmektedir. E-posta adresinizi ve şifrenizi girmeniz için bir sayfaya yönlendirilebilmekte ve ardından bilgisayar korsanı tarafından hesabınız ele geçirilebilmektedir. Bazı dolandırıcılar hesabınızı iade etmeniz karşılığında size şantaj yapmakla tehdit edebilmektedir. Alışveriş sitesinden istediğiniz ürünün gelmemesi ya da bambaşka bir ürünün de gelebilmesi söz konusudur. Bu tip alışveriş siteleri sanal ortamı dolandırdıktan sonra sırra kadem basmakta ve kapanmaktadır. Ayrıca piyasanın çok alt değerinde ürün sattığından dolayı insanlar yoğun ilgi göstermekte, çoğu zaman ürün kullanıcıya gelmeyebilmektedir. Bu durum kötü niyetli kullanımın en açık göstergesidir."
YORUM VE ŞİKAYETLER ÖNEMLİ
'Elbette her sosyal medya fenomeni kötü amaçla link paylaşımı yapmayabilir. Ancak sanal dünyada kullanıcıların son derece dikkatli olması, internet üzerinden alışveriş yaparken göz önünde bulundurması gereken bazı temel hususlar bulunmaktadır. Doğrudan tanıdığınız ve güvendiğiniz sitelerden çevrimiçi alışveriş yapmak en iyisidir' diyen Kırık dikkat edilmesi gerekenleri şu şekilde sıraladı:
- Alışveriş yapmadan önce kullanıcı yorumları ve şikâyet sitelerin gözden geçirin. Bu sizin ürün ve site hakkında bilgi sahibi olmanızı sağlayacaktır.
- Çok düşük fiyatlar veya göz kamaştırıcı ücretsiz ürünler sunan alışveriş sitelerine kimlik bilgilerinizi girmeyin.
- Güçlü bir parola, siber hırsızları özel bilgilerinizi sakladığınız hesaplardan uzak tutan güvenli bir kilit gibidir. Şifreleriniz sekiz haneden uzun, büyük, küçük harf, sayı ve özel işaret içerirse daha güvende olursunuz. SSL (güvenli yuva katmanı) şifrelemesi kullandıklarını doğrulamak için bir sitenin tarayıcı çubuğunda bir kilit simgesi arayın.
- URL ayrıca "http" yerine "https" ile başlamalıdır. Güvenli web siteleri, parolalar veya finansal bilgiler gibi paylaştığınız verileri maskeleyecek şekilde yapılandırılmıştır. Yalnızca güvenli sitelerde alışveriş yapmak, alışveriş yaparken özel bilgilerinizin tehlikeye girmesi riskini azaltır.
- Limitli bir sanal bir kredi kartı, daha fazla çevrimiçi alışveriş güvenliği sunabilir. Satıcıya gerçek kredi kartı bilgilerinizi göstermeden çevrimiçi alışveriş yapmak için bu geçici numarayı kullanabilirsiniz. Bir hacker sanal kredi kartı numarasını ele geçirir ve daha sonra onu kullanmaya çalışırsa, şansları kalmaz.
TİCARET BAKANLIĞI'NDA ŞİRKETİ SORGULAYIN
Süreçle ilgili şirketlere dair dikkat edilmesi gerekenleri sıralayan Kırık şunları söyledi: "İnternetten alışveriş yaparken 3D Secure sistemi, kredi kartı ödemelerini güvence altına alan tekniklerden biridir. Böylelikle size onay şifresi gelmekte, dolayısıyla kart ile yapılan tüm alışverişlerden haberdar olmanıza yardımcı olmaktadır. Alışveriş yaptığınız siteyi sorgulamanız da son derece önemlidir. https://www.eticaret.gov.tr/sirketsorgula linki üzerinden bu işlemi gerçekleştirebilir ve sosyal medya fenomeninin size önerdiği sitenin Ticaret Bakanlığı’na kaydının bulunup bulunmadığını kontrol edebilirsiniz. Yine fenomenlerin paylaştığı sahte bir linke tıkladıktan sonra cihazlarınıza zararlı yazılım yüklenmemesi adına güvenilir antivirüs yazılımları kullanmak da büyük önem arz etmektedir. Yine Ticaret Bakanlığı tarafından influencerlar ve sosyal medya fenomenlere yönelik hazırlanan “Sosyal Medya Etkileyicileri Tarafından Yapılan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Hakkında Kılavuz”un da okunması faydalı olacaktır."
HER ŞEYE RAĞMEN REKOR KIRIYOR
11 Kasım'da düzenlenen Bekarlar Günü'nde Çin'de Alibaba 540,3 milyar yuan (84,5 milyar Dolar) ile satış rekoru kırdı. Bu bugüne kadarki en yavaş büyümesi olarak tarihe geçse de geçen sene gerçekleştirilen satış rakamını da aşmış oldu.
2020 yılındaki seviyesi olan 498,2 milyar yuanı aşan Alibaba yüzde 8,5 büyüme gösterdi. JD ise Bekarlar Günü döneminde platformundaki işlem hacminin, geçen yıl kaydedilen 271.5 milyar yuan'dan yüzde 28'lik bir artışla 349,1 milyar yuan (54.6 milyar dolar) olduğunu söyledi.
SIRADA EFSANE CUMA VE SİBER PAZARTESİ VAR
Efsane Cuma bu yıl 26 Kasım Cuma tarihine denk geliyor. 26 Kasım’da Efsane Cuma başlıyor olsa da çoğu zaman alışveriş siteleri bir hafta boyunca birçok üründe indirim yapıyor. Öte yandan alışveriş çılgınlığı için merakla beklenen bir diğer gün ise 29 Kasım Siber Pazartesi. Çoğu zaman Siber Pazartesi ve Efsane Cuma indirimler açısından yakın tarihlerde olduğundan birleştirilebiliyor. (Hürriyet)
