Son dakika: Yeni dönem için 6 kritik düzenleme

Cumhurbaşkanlığı sistemiyle birlikte TBMM, yeni döneme hazırlık çerçevesinde iç tüzük değişikliği için mesai harcamaya başlayacak. TBMM Başkanı İsmail Kahraman’ın çağrısına diğer partilerden olumlu yanıt gelmemesi sebebiyle AK Parti’nin, ağırlıklı olarak kendi önerilerinin yer alacağı bir çalışmayı yapması bekleniyor. AK Parti kurmayları, bir yandan görüşmeleri uzatan ‘grup önerisi’ gibi uygulamalara sınırlama getirecek kısmi bir değişiklik; diğer yandan ise TBMM’nin 2019’da başlayacak Cumhurbaşkanlığı sistemine uygun bir yapıya kavuşması için tümüyle yeni bir iç tüzük hazırlanması seçeneği üzerinde duruyor.

İBARELER DEĞİŞECEK

Tümüyle bir değişiklik için iç tüzükteki 6 başlıkta önemli düzenlemeler yapılması gerekiyor. Düzenlemelerin başında, anayasa değişikliği sebebiyle ‘Kanun Tasarısı’ ‘Hükümet’, ‘Bakanlar Kurulu” gibi ibarelerin metinden çıkarılması geliyor. Bunlar çıkartılarak, yerine gerektiğinde “Cumhurbaşkanı”, “Cumhurbaşkanı Yardımcısı”, “Bakan” gibi ibareler konulacak.

VETO EDİLEN YASA

Anayasa değişikliğiyle Cumhurbaşkanı’na verilen veto yetkisi de iç tüzükte düzenlenecek. Yeni anayasa maddesine göre, Cumhurbaşkanı’nın veto ettiği kanunun yeniden aynen kabul edilebilmesi için üye tamsayısının salt çoğunluğunun oyuna ihtiyaç olacak. Dolayısıyla 301 kabul oyu gerekecek, aksi takdirde metin reddedilmiş olacak. İç tüzük, bu sayıya uygun şekilde veto edilen yasanın tekrar görüşülmesi konusunu düzenleyecek.

DENETİM YETKİSİ

Yeni sistemde TBMM’nin denetim yetkisini nasıl kullanacağı da iç tüzükte tekrar düzenlenecek. Bugüne kadar var olan, ancak yeni sistemle birlikte ortadan kalkacak olan ‘güvenoyu’, ‘gensoru’, ‘sözlü soru’ gibi denetim araçları iç tüzükten ayıklanacak. Bunun yerine, ‘yazılı soru’, ‘genel görüşme’ ve ‘TBMM araştırması’ mekanizmaları yeniden tanımlanacak.

SORUŞTURMA İZNİ

TBMM soruşturması da yeni sisteme göre baştan sona değiştirilecek. Yürütme organında yapılan değişikliğe uygun olarak yeniden kurgulanacak olan TBMM soruşturmasına, Cumhurbaşkanının nasıl soruşturulacağına ilişkin detaylar konulacak. Mevcut anayasada Cumhurbaşkanı, ‘vatana ihanet’ dışında herhangi bir iddia ile suçlanamıyor. Ancak yeni sistemde ‘cezai sorumluluk’ getirildiği için Cumhurbaşkanı’na TBMM soruşturması açılabilecek.

OHAL DÜZENLEMESİ

Anayasa değişikliğiyle kaldırılan, ‘sıkıyönetim’ uygulamasının iç tüzükten de ayıklanırken, olağanüstü hal yönetim usulleri de tek başlık altında toplanacak. İç tüzükte buna uygun olarak, ‘olağanüstü hal yönetimi’ başlığı altında yeni düzenlemeler yapılacak.

ORANLAR BELİRLENECEK

Milletvekili sayısının 600’e çıkartılmasıyla birlikte TBMM’deki oylama ve yoklama oranları da yeniden belirlenecek. (Star)