Soma sanıklarından kan donduran ifadeler

Sanıklar, ifadelerinde, gaz sensörlerinde beliren karbonmonoksit artışını bildikleri halde, ‘anlık’, ‘kısa süreli’ olduğu gerekçesiyle boşaltmadıklarını savundu. İş Güvenliği Vardiya Amiri Mehmet Ali Günay Çelik, “Normal şartlarda maden mevzuatına göre karbonmonoksit oranının yer altında 50 PPM’nin altında bulunması gerekirken, dinamit patlatmalarında söz konusu oranın kısa süreliğine 350 PPM’leri dahi gördüğü zamanlar olmuştur” dedi.

Radikal'den İsmail Saymaz'ın haberine göre; Emniyet Vardiya Amiri, bu oranın 500 PMM’yi geçtiğini ve 15 dakika sürdüğünü anlattı. Gaz yükselmelerine 15 günde bir deftere kaydetmesi gereken teknik nezaretçi ise “Benim haberim yoktu” dedi. Dahası, Soma Holding CEO’su Can Gürkan’ın tutuksuz yargılanması için dilekçe veren avukatının ise “Meydana gelen kazada kimsenin bir kusuru bulunmamaktadır” dediği anlaşıldı. Soma’daki tutuklu sanıkların ifadesi şöyle:

500 PPM’Yİ BİLE GEÇMİŞ

Müessese Müdür Yardımcısı Ali Ulu: Benim görevim, şirketin çıkardığı kömürün kalitesini kontrol edip buna değer biçmektir. İsmini hatırlayamadığım yönetmelik uyarınca teknik nezaretçi defterini okumanın ötesinde görevimiz yoktur. Şirkete yönelik hiçbir yetkim, olaya ilişkin bilgim ve görgüm yoktur. Hayatımda bu ocağa girmedim.

Teknik Nezaretçi Ertan Ersoy: Göz ölçümü için madenlerde sensörler vardır. Bunlar gazı ölçüp yukarıya veri şeklinde bildirirler. Olaydan önce madende gazın yüksek olduğuna dair bir veriye rastlamadık. Ayrıca maden içinde emniyet biriminde görevli tüm arkadaşlara seyyar gaz ölçüm cihazı bulunur. Bu cihazlar da oksijen, karbonmonoksit, metan ve hidrojen sülfür gazlarını ölçer. Gaz ölçümlerinde ara ara yükselmeler olursa bu dinamit patlamalarından olabilir.

Emniyet Vardiya Mühendisi Yalçın Erdoğan: Karbonmonoksit 50 PPM’yi geçtiğinde çalışmanın yapıldığı ayağı tahliye kararı verme yetkimiz var. Görev yaptığım sürede ölçüm sonuçlarının 150-200 PPM’yi geçtiği oldu. Bu rakama dinamit atma sonucunda ulaştım. Bu gaz oranları kısa süre geçerliydi. Sonrasında yaptığımız ölçümlerde, normal kabul ettiğimiz oranlara ulaşıldı. Bu nedenle faaliyet durdurulmaksızın devam etti.

Emniyet Vardiya Amiri Yasin Kurnaz: Dinamit atımlarında gaz ölçüm sensörlerinin tehlikeli kabul edilen 500 PPM’nin üzerinde ölçüm yaptığını gördüm, tespit ettim. Ancak bu durum geçici bir durumdur. 10-15 dakika sonra gaz değerleri normale döner. Kaza öncesinde görev yaptığım süre zarfında tehlikeli durumlara şahit oldum. Yangın çıktı ancak müdahale ederek yangını soğuttuk.

Vardiya Amiri Hilmi Kazık: Görevim gereği gaz ölçümü yapıyorum. Olayın olduğu bölgenin önünden sürekli geçiyorum. Gaz ölçüm cihazlarının verilerinde ani artışlar dinamit patlamasından kaynaklanmaktadır. Ortalama değer alındığında yanlış yorumlanabilir.

İş Güvenliği Vardiya Amiri Mehmet Ali Günay Çelik: Karbonmonoksit oranının yer altında 50 PPM’nin altında bulunması gerekirken, dinamit patlatmalarında söz konusu oranın kısa süreliğine 350 PPM’leri dahi gördüğü zamanlar olmuştur. Örnek verecek olursak, çok sert zeminle karşı karşıya kaldığımızda birden fazla dinamit ile birlikte 4-5 yere koyup anda patlatıldığı zaman bu oranlar ortaya çıkabilir ancak bu oranlar seri hava çıkışı nedeniyle 10-15 dakikada normal seviyeye düşüyor. Madende patlatılma yapıldığı zaman işçiler pis hava çıkışının orada bulunmazlar, temiz hava çıkışının olduğu yerde güvenlikli yerde bekletilirler.

Teknik Müdür İsmail Adalı: Değerlerin ölçümleri ile ben mükellef değilim. Bir anormallik bilgisi bana gelmedi. Bana bilgi verilmesi de zorunlu değil. Sadece ayak kapatılacaksa bana söylerler. Geçen sene H1 panosunda karbonmonoksit oranını birkaç vardiya takibi ile yüksek olduğu sonucuna ulaşan iş güvenliği birimi panoyu kapatma kararı aldı. Hala kapalıydı. Yakın zamanda açma hazırlığı vardı. K panosu da aynı nedenlerle kapatılmıştır.

İşletme Müdürü Akın Çelik: Karbonmonoksit çalışma sınırı 50 PPM’dir. Bu dinamit atımlarında yükselir, kısa süre içinde 100-150 PPM’ye çıkar. Dinamit atımlarından kontrol merkezinin de bilgisi olur ve anında tekrar iner.

KİMSENİN SUÇU YOKMUŞ

Can Gürkan’ın avukatı Kadir Çekin’in, müvekkili tutuklandıktan sonra Soma Sulh Ceza Mahkemesi’nde verdiği dilekçede, “Meydana gelen kazada kimsenin bir bulunmamaktadır” dedi. Karbonmonoksit miktarını yüksek gösteren maden ocağına ait sensör kayıtlarına dair bilirkişilerin eksik tespitlerde bulunduğunu iddia eden Çekin, dinamitin patlatıldığı anlarda bu değerin normal olarak yükseldiğini, o an gerekli güvenlik önlemlerinin alındığını ileri sürdü. Sensörler normale döndükten sonra çalışmaya devam edildiğini anlatan Çekin, “Bilirkişi ön inceleme raporunda tespit edilen bazı tarihlerdeki karbonmonksit değerlerindeki artış bu sebepten kaynaklanmaktadır. Bilirkişiler sensör kayıtları ile birlikte top atım defterlerini de almış ve karşılaştırma yapmış olsalar bu durumu tespit edeceklerdi” dedi.