Seçmenin yüzde 90'ı...

ANDY-AR’ın HABERTÜRK için yaptığı 1 Kasım seçimleri araştırmasında, partilerin seçim bildirgelerini takip ettiğini söyleyen seçmenin oranı % 59.4 çıktı. Seçim bildirgesinin kararını etkilemediğini belirtenlerin oranı % 52.2 olarak saptandı. 1 Kasım’da sandığa gidip oy kullanacağını kaydeden seçmenin oranı ise % 91 oldu

Türkiye 1 Kasım’da sandık başına gidecek. Genel seçime 23 gün kala HABERTÜRK’ün ANDY-AR Sosyal Araştırmalar Merkezi ile gerçekleştirdiği kamuoyu araştırması sonuçlarını içeren yazı dizimizin 3’üncü gününde, seçmenin ‘partilerin seçim bildirgeleri’ne ilişkin değerlendirmelerini okuyacaksınız. “Seçim bildirgelerinin seçmenin oyuna etkisi olacak mı?”, “Partilerin miletvekili aday listesine ilişkin seçmenin düşüncesi ne?” gibi soruların yanıtlarını bulacaksınız.

Son 6 yılda Türkiye’de yapılan 5 seçimi gerçeğe en yakın tahmin eden ANDY-AR, 3-6 Ekim tarihleri arasında 29 ilde, “CATİ (telefon ile görüşme)” yöntemini kullanarak 1764 seçmenle tek tek görüşerek yaptığı anket çalışmasında 0.95 güven aralığı içinde, hata payını +/- % 2.5 olarak açıkladı. İşte 1 Kasım’a günler kala seçmenin nabzı...

ANDY-AR, anket çalışmasına katılan farklı sosyo-ekonomik gruptan 1764 seçmene, “Partilerin seçim bildirgelerini takip ediyor musunuz?” diye sordu. Katılımcıların % 59.4’ü “Evet, takip ediyorum” yanıtını verirken, % 38.6’sı “Hayır, takip etmiyorum” dedi. Aynı soruya “Bilmiyorum, fikrim yok” diyenlerin oranıysa % 2’de kaldı.

EN BEGENİLEN BİLDİRGE AK PARTİ'NİNKİ OLDU

“En çok hangi partinin seçim bildirgesini beğendiniz?” sorusuna seçmenin yanıtı, % 35.5 “AK Parti”, % 24.3 “CHP”, % 6.5 “MHP” ve % 6.4 “HDP” oldu. “Hiçbirini beğenmedim” diyenlerin yüzdesi 10.2 çıkarken, “Fikrim yok” diyenlerin oranı % 17.1 olarak ankete yansıdı.

SEÇİM BİLDİRGESİ EN ÇOK CHP'Lİ SEÇMENİ ETKİLİYOR

ANDY-AR’ın, seçim bildirgelerine 4 parti seçmeninin bakışı üzerine yaptığı araştırmada ilginç bir sonuç da çıkıyor. “Seçim bildirgeleri oy verme tercihinizde etkili oluyor mu?” sorusuna CHP’li seçmenlerin % 55.5’i “Evet” cevabını vererek ilk sırada yer aldı. CHP seçmenini % 54 ile HDP, % 44.8 ile AK Parti ve % 33.8 ile MHP izledi. Bu soruya “Hayır” yanıtını veren MHP seçmeninin yüzdesi 65.8’i buldu. Bildirgeye göre oy vermeyeceğini söyleyen AK Parti seçmeniyse % 53.8 ile ikinci sırada yer aldı.

Seçmenin nabzını tutan ANDY-AR, 4 partinin seçmenine göre milletvekili aday listelerine ilişkin görüşlerini sordu. Bu soruya AK Parti seçmeninin % 79.9’u vekil listesinden memnun olduğu yanıtını verdi. Onu % 68’le CHP ve % 64 ile HDP seçmeni izledi. MHP’ye oy veren seçmenlerin milletvekili aday listesinden duydukları memnuniyetse % 43.4’te kalarak dördüncü sırada yer aldı.

ANDY-AR, seçmene 1 Kasım genel seçiminde sandığa gidip gitmeyeceğini de sordu. Ankete katılanların % 90.8’i “Evet, oy kullanacağım” derken, “Hayır, oy kullanmayacağım” diyen seçmenin yüzdesi 8.3 olarak saptandı. Geçersiz oy vereceğini belirtenlerin oranıysa % 1’e yakın çıktı.

SEÇİME EN BÜYÜK İLGİ 55 YAŞ ÜSTÜNDE

Partilere göre sandığa gösterilen ilgide AK Parti, CHP, MHP ve HDP seçmeninin % 90’ından fazlası 1 Kasım’da oy kullanacağını söyledi. İlk sıradaysa % 91.9 ile HDP yer aldı. Cinsiyete göre bakıldığında erkeklerin % 91.9’u, kadınların % 89.3’ü sandığa gideceğini belirtti. Yaşa göre dağılımdaysa 55 yaş üstü seçmenin % 94.3’ü sandığa gideceğini dile getirerek ilk sırada yer aldı.

"SEÇİM BİLDİRGELERİ BELİRLEYİCİ OLACAK"

ANDY-AR Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Acar, 1 Kasım seçimlerinde partilerin seçim bildirgelerinin seçmenlerin oy davranışlarını etkileyeceğini ancak seçmenin kendisine dokunan ve gerçekçi bulduğu vaatlere itibar ettiğini belirtti. Acar, şu değerlendirmede bulundu:

“Siyasi partiler seçmene ulaşmak için kampanyalar yapsa da seçmen genelde Türkiye’nin mevcut siyasi durumuna göre ideolojik düşünerek sandığa gidiyordu. Bu kez seçim bildirgeleri önem kazandı. Seçmen, ‘Siz kendi siyasetinizin dışına çıkın ve bana ulaşmanın yolunu bulun’ diyor. CHP, 7 Haziran öncesinde kampanyasını bildirge üzerine kurunca farkındalık oluştu. AK Parti de bu seçimde bunu sürdürdü. Seçmen, vaatlerde kendini bulmuyorsa memnun olmadığını belirtiyor. Bildirgedeki vaatlerin seçmene bizzat dokunması gerekiyor. Orantısız seçim vaadi karşılığını bulmuyor. 2002’den bu yana yani AK Parti’nin girdiği 9 seçime baktığımızda vaatler önemini göstermemişti. Bu seçimde bunun ön plana çıktığını görüyoruz. Gerçekçi ve rasyonel davranan bir seçmen olduğunu görüyoruz. Vaatler arasından neyi ne kadar verebilir ve ne kadarı absürt ayrımını yapabilecek bir seçmen var.”

‘ADAYLAR ÖNEMLİ AMA BELİRLEYİCİ DEĞİL’

“7 Haziran’da adaylar çok tartışıldı. AK Parti’de aday listelerinin oy kaybına neden olduğu konuşuldu. ‘Nasılsa oy alıyorum’ diyerek tepeden inme yaklaşım seçmende rahatsızlık yarattı. Listelerde en büyük değişimi de AK Parti yaşadı. Heyecanı yakalamak için listelerde değişikliğe gitti. Bu, oy oranında çok belirleyici olmasa da değişimin olması önemli. Adaylar, oy oranı açısından toplam yüzdeyi etkileyecek bir durum ortaya çıkarmasalar da bazı bölgelerde aday önemli olabiliyor.

29 Ekim’in hafta sonuyla birleşip yurtiçi ve yurtdışı tatil paketlerinin sunulmasıyla seçim tarihinin özellikle 1 Kasım olarak belirlendiği iddiaları ortaya atıldı. Seçmenin ‘Tatil mi yoksa sandık mı?’ yönündeki tavrını merak ettik. Seçmen kararlılıkla sandığa gidecek. Sonuçlar, katılımın 7 Haziran’dan düşük olmayacağını gösterdi. Yurtdışı oylar da toplam yüzdeyi etkilediği için 7 Haziran’da katılım artmıştı. Bu seçimde yurtdışı katılımın yüzde 30 civarında olacağını düşünüyoruz. Yurtiçinde katılım ise yüzde 90’ı bulacak görünüyor. İklimin de etkisiyle seçmenler tatil modunu ertelemiş gibi. Seçmen, kararlılık ve kızgınlıkla sandığa gidecek. Anketlerde çıkan katılım puanı, yüzde 5 civarında düşüyor. Bu da katılımın 7 Haziran’ın altında olmayacağını gösteriyor.”

SAHA GÖZLEMLERİMİZ YÜKSELİŞE İŞARET EDİYOR’

AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Mustafa ATAŞ: “7 Haziran’dan bu yana gerek CHP gerekse MHP’nin izlediği ret politikaları, çözüm üretmede aşama kaydedememeleri, bu iki partiye oy veren seçmen açısından AK Parti’yi umut haline getirdi. MHP ve CHP tabanından bize bir yöneliş var. Seçmen istikrarın sürmesi ve 7 Haziran’dan sonra yaşanan sıkıntıları yaşamamak için AK Parti’ye yöneliyor. Sahada yaptığımız gözlemler de vatandaşla sağladığımız temaslar da AK Parti’nin yükselişine işaret ediyor. Beklentimiz, 1 Kasım’a kadar bu yükselişin daha da artması.”

‘ELİMİZDEKİ SONUÇLARA YAKIN’

CHP Genel Başkan Yardımcısı Mehmet BEKAROĞLU: “ANDY-AR’ın rakamları elimizdeki araştırma sonuçlarına yakın. Bütün araştırmalar CHP’nin 7 Haziran’a göre 2-3 puan artış kaydettiğini ortaya koyuyor. Ama halen 9 puanlık seçmen konsolide olmamış. Bu seçmen henüz kararsız görünüyor ve hangi partiye oy vereceğini belirlememiş. Sonuçlar, bu seçmen dağıtılmadan bulunuyor. Bunun 1 Kasım seçimlerinde sandığa partilerin trendlerine göre yansıyacağını düşünüyorum. Yükselme trendinde olan partilere pozitif, düşme eğilimi içinde olan partilere ise negatif yansıyacak.”

'ALGI OLUŞTURMAYA ÇALIŞIYORLAR'

MHP Genel Başkan Yardımcısı Semih YALÇIN: “ANKET sonuçları manipülasyondur. Bu yolla manipülasyon yapanlar harekete geçti. Seçim öncesinde algı oluşturmaya çalışıyorlar. MHP oy kaybetmiyor ama böyle göstermek istiyorlar. 7 Haziran’dan önceki tüm anketlerde MHP aşağıda gösteriliyordu. Ancak seçimlerde tahminlerin aksine MHP gösterilen oranların üzerinde oy aldı. Biz ‘Hayır’cı parti değiliz. Koalisyona ‘Hayır’ diyen Cumhurbaşkanı’nın kendisidir. Hükümeti kurma görevi alıp kuracakmış gibi yapan Ahmet Davutoğlu’dur. Davutoğlu bize koalisyon bile teklif etmedi.”

‘% 15-20 BANDINDA OY ALIRIZ’

HDP Grup Başkanvekili İdris BALUKEN: “7 Haziran öncesinde bu anketlere gerekli tüm cevaplar sandıkta verilmişti. O zaman da HDP’yi baraj altında bırakan anketler gündeme getirildi. Çatışmalar nedeniyle zor bir seçim sürecine giriliyor ama biz oyumuzu ciddi oranda artıracağız. Gerilim azalır, savaş ortamı normale döner ve siyasetin sözü ortaya çıkarsa HDP’nin 1 Kasım’da alacağı oy yüzde 15-20 bandında olur.”