Şabat nedir? Şabat günü ne zaman, hangi gün? Şabat günü yasakları…

Yahudilikte ibadet ve dinlenme günü olarak kabul edilen gündür. Gregoryen takviminde cumartesi gününe denk gelir ve Yahudiler için YHVH ile aralarındaki özel bir bağı temsil eder. Yahudi dinî inancına göre kainatın yaratılışı altı gün sürmüş, yedinci gün ise Yaradan YHVH dinlenmeye çekilmiştir ve o günü Yahudi halkına mukaddes saymıştır. Peki, Şabat nedir? Şabat günü ne zaman, hangi gün? Şabat günü yasakları…

Şabat nedir, ne zaman, hangi gündür?

Şabat kelimesi Yahudilerin dini dinlenme günüdür. Bu dinlenme günü de Cumartesi günüdür. Her Cumartesi Yahudiler için Şabat günüdür. Yahudiliğe göre Tanrı evreni altı günde yaratmış ve bir gün de dinlenmiştir. Bu nedenle de Yahudiler her Cumartesi dinlenmeyi tercih eder.

Pazar günüyle başlayan haftanın 7. günü olan Cumartesi, mutlak bir iş görmezlik günü olarak saptanmış ve bu güne "Şabat" adı verilmiştir. Şabat, kutsal addedilen bir gün olarak bireyin her türlü mesleki işine ara verip kendini ibadet ve Tora (Tevrat) öğrenimi yoluyla Tanrı'ya özgürleştirmesi yanında, ruhsal tarafını güçlendirmesinin beklendiği bir gündür.

Şabat günü fiziki güç harcanacak herhangi bir iş yapılması dinen yasaklanmıştır. Bugün; bir tatil günü olmanın ötesinde, manevi anlamda güçlenmeye ve bireyin sıradan bir canlı olmaktan ziyade, ruhunda Tanrısal nitelik parçacıkları taşıyan bir varlık olduğunu hatırlamaya olanak tanıyan ve bunun gereğini yerine getirmeyi esinleyen bir zaman birimi olarak algılanmalıdır.

Şabat koşulları cuma günü, gün batımıyla başlayıp, cumartesi günü gün batımı sonrasına kadar devam eder.

Şabat günü yasakları

Şabat'la ilgili kurallar ve yasakların temelinde bütün işlerin durdurulması vardır. Ev halkı Şabat'ı karşılamak üzere temiz ve şık giyinmiş olarak hazırlanır, Şabat sofrası erkenden kurulur, evde önemli bir misafir gelecekmişçesine beklemeye girilir. Bütün hazırlıklar Şabat mumlarının evin hanımı tarafından yakılmasıyla son bulur.

Türk Yahudilerinde günümüze dek devam eden gelenekler ışığında Şabat hazırlıkları perşembe gününden başlar, Şabat sofrası için alış-veriş yapılır ve yemekler hazırlanır. Bütün hafta görüşme fırsatı olmayan aile bireyleri Şabat yemeği için bir araya gelirler ve aile bağları bu şekilde kuvvetlendirilmiş olur. Aile gençlerine de aktarılan bu gelenek günümüzde de devam etmektedir.

Şabatta hiçbir iş ve eylem yapılamaz, örneğin ateş yakmak, motor çalıştırmak gibi. Klima, ventilatör, araba çalıştırmak yasaktır, buzdolabı veya bilgiyasar çalıştırmak yasaktır.

–Gaz veya elektrik vasıtasıyla ateş yakmak, sigara içmek kesinlikle yasaktır.

–Şabatta yemek pişirmek ve fırın içerisinde yemek pişirmek yasaktır.

–Şabatta soğuk suyla duş almak serbest, sıcak suyla duş almak yasaktır.

–Saçları taramak yasaktır. Saçını örmek yasaktır.

–Kap kacak yıkanırken sünger kullanmak yasaktır. Çünkü şabatta sıkma işlemi yasaktır.

–Telefonda konuşmak ve telefon kullanmak yasaktır.

–Mikrodalgada veya fırında yemek ısıtmak yasaktır.

–Eşyaları bir araya getirmek onları birbirinden uzaklaştırmak yasaktır.

–Elbiselerin ve tekstil ürünlerinin yıkanması yasaktır. Yıkama elle yapılsa bile yasaktır.

–Şabatta dikiş yapmak yasaktır. Düğme bile dikmek yasaktır. Düğmeyi sökmek ve yırtmakta yasaktır.

–Şabatta yazmak yasaktır.

–Şabatta traş olmak yasaktır. Makyaj yapmak yasaktır.

–Şabatta alışveriş yapmak da yasaktır.

Şabat yemekleri genellikle çok yönlüdür ve ekmek, balık, çorba, et ve / veya kümes hayvanları, yan yemekler ve tatlı içerir. Menüler yaygın olarak değişebilirken, bazı geleneksel yemekler Shabbat favorileridir. Şabat ev ritüelinin yanı sıra yemeklerin bir parçası olan Challah ekmeği genellikle tatlıdır, beyaz unla yapılır ve genellikle yumurta ve yağ ile zenginleştirilir. Genellikle örgülü ve parlak bir görünüm vermek için bir yumurta yıkama ile kaplıdır. Folklor ile çevrili ve sembolizme sarılmış challah, Sabbath ve diğer bayram tatillerinin geleneksel ekmeğidir.