Özel halk otobüsü de değil İETT otobüsü de!

İstanbul’da İBB yoluyla toplu taşıma hizmeti veren toplam 7 otobüs organizasyonu bulunuyor. İETT dışındaki Otobüs AŞ İBB’nin şirketi, diğerleri ise özel yatırım. Özel halk otobüslerini Anadolu Yakası’nda ÖZTAŞ ve ÖZULAŞ, Avrupa yakasında ise Yeni İstanbul Halk Otobüsleri AŞ, Mavi Marmara, İstanbul Halk Ulaşım ve Otobüs AŞ işletiyor.

Denetim nasıl yapılıyor?

Otobüsleri ikiye ayırmak gerekiyor. İETT’nin işlettikleri ve diğerleri. İETT ihaleyle araç alırken 5 yıllık garanti şartı koşuyor. Satın aldığı firmalar ise İETT’nin 8 garajından birine yerleşerek servisini kuruyor. Araçların arıza, kaza anında bakımları dışında rutin bakımları da burada yapılıyor. Diğerleri ise otobüsler hangi firmadan satın alındıysa onların yetkili servislerini kullanıyor. Otobüsler yılda bir kez TÜVTÜRK’te muayene edilirken, her yıl Ocak’ta İETT’nin denetiminden geçiyor. İstanbul’da 17 Hareket Amirliği var. Otobüsler her sabah burada kontrolden geçiriliyor. Aracın ve şoförün evrak kontrolü yapılıyor.

‘Müşteri kapmamak için...’

İstanbul’da eskiyen otobüslerin yenilenmesi için 2011’de yeni bir sistem hayata geçirildi. İBB bünyesinde kurulan Otobüs AŞ yoluyla yoğunluğu fazla olan hatlara yeni otobüs alınmasına karar verildi. Yeni sistemde otobüsler yatırımcılar tarafından alındı. Yatırımcı ise parasını biletten değil kurulan havuz sisteminden kazanıyor. Havuzdaki paylaşım ise yüzde 60 hatlarda yapılan kilometreye, yüzde 30 taşınılan yolcu sayısı ve yüzde 10 kurallara uyum ve müşteri memnuniyetine göre oluyor. Böylece otobüslerin müşteri kapmak için süratli gitmelerinin engellenmesi amaçlıyor.

Şoför seçimi

İstanbul sokaklarında otobüs kullanacak şoförlerin öncelikle E sınıfı ehliyete sahip olup, en az 3 yıllık tecrübesi bulunması gerekiyor. Ancak tek başına bunlar yeterli değil. Adayların İETT’nin İkitelli’deki ‘Şoför Akademisi’ne girip mezun olması şart. Bir çok aday bu akademide makinelerin ölçüm yaptığı ‘Psiko Teknik Laboratuvar’ testini geçemiyor.

ÖZEL HALK OTOBÜSÜ ŞİRKETLERİ:

Bizimki değil

Kazayla ilgili olarak İstanbul Özel Halk Otobüsü Şirketleri de yazılı açıklama yaptı. Açıklamada şöyle denildi: “1.08.2014 günü Kağıthane-Kabataş seferini yapan İSTANBUL OTOBÜS AŞ.’ye bağlı bir otobüs sürücüsünün direksiyon hakimiyetini kaybetmesi sonucu bir büfeye çarpmak suretiyle kaza yapmıştır. Kazaya karışan araç, İBB’ye bağlı OTOBÜS AŞ. bünyesinde çalışmakta olup, İstanbul Özel Halk Otobüsleri şirketlerine ait değildir. Bazı basın-yaygın organlarında kaza Özel Halk Otobüsü biçiminde verilmektedir. Bu durum gerçeği yansıtmamaktadır.”

UZMAN GÖRÜŞÜ:

‘Şoför hatası!’

İleri Teknik Sürüş Eğitmeni Atilla Çeker: “İETT’nin eğitim veren Kalsın Akademi’nin Eğitim Komisyon Başkanı’yım. Bu otobüsler üzerinde eğitim verdiğimiz için hatanın nerede yapıldığı üzerine arkadaşlarımızla tartıştık. Sonuçta bunun şoför hatası olduğuna karar verdik. Çünkü bu araçlar yarı otomatik dediğimiz araçlardan. Normal şartlarda aracı durdurmak için frene basılır, araç durduğunda ise ‘N’ye almak gerekir. Bunun için de bir düğmeye basmanız yeterlidir. Ancak biz yaptığımız gözlemlerde şoför arkadaşların aracı durduğunda ‘N’ düğmesine basmadığını görüyoruz. Üşenip düğmeye basmıyorlar. Şoför aracın birden fırladığını söylüyor, demek ki vites ‘N’de değilmiş. Ayağını frenden çekince araç doğal olarak fırladı ve sonrasında da şoför kontrolü kaybetti. Bu araçlarda pedal sıkışması diye bir şey olmaz. Yeni araçlar olduğu için bakımsız olma ihtimali de yok. Tamamen sürücü hatası.”