Muhafazakar, milliyetçi ve Kürt, AK Parti’de buluştu

Seçimin en zorlu ve belirleyici bölgesi olan ve toplam seçmenin neredeyse 4’te 1’ine yakınını barındıran İstanbul’da tablo 7 Haziran seçimlerine göre çok değişti. Seçimin kazananı olan AK Parti görünüşe göre HDP, MHP, Saadet Partisi ve BBP’den kaçan seçmeni ve 800 bine yaklaşan yeni seçmenin oylarının tamamına yakınını aldı.

800 bin yeni seçmen

İstanbul’un seçmen sayısı sadece 86 bin 500 kişi arttı. Ancak sandığa giden seçmen sayısında ciddi bir artış oldu. 7 Haziran’da yüzde 82.94 olan katılım oranı dün 88.13’e çıktı. Sandığa gidiş oranındaki 5.2 puanlık artış yaklaşık 800 bin yeni seçmen demekti. Seçime katılım konusunda şimdiye kadar hep suçlanan CHP seçmeni geçen seçim olduğu gibi yine sandık başına gitmişti. Ancak en büyük değişiklik 7 Haziran’da rehavete kapılan AKP seçmeninde oldu. AKP seçmeni bu kez pabucun pahalı olduğunu görüp sandığa koştu.

345 bin oy kaybı

Diğer taraftan HDP 128 bin, MHP 147 bin, geçtiğimiz seçime ittifakla giren Saadet Partisi ve BBP bloğu da 68 bin civarında oy kaybı yaşadı. Sadece bu üç partinin yaklaşık kaybı 345 bin oy oldu. CHP ise seçimin galibi AKP haricinde bu tablonun dışında kalan tek parti oldu. 7 Haziran’da 2 milyon 440 bin oy alan CHP, dün sandığa giden 2 milyon 734 bin seçmenin oyunu aldı. CHP, İstanbul’da oy kaybetmediği gibi yaklaşık 300 binlik bir artış yakaladı.

AK Parti 46 vekil çıkardı

Oyunu 42.2’den 48.69 puana taşıyan Ak Parti bunun karşılığını milletvekili sayısında da aldı. İstanbul’dan meclise giden 88 vekilin matematiği değişti. Geçen seçimlerde 28 vekile sahip olan CHP aynı sayıda kalırken, AKP 39 olan vekil sayısını 46’ya çıkardı. 11 vekile sahip HDP 4, 10 vekile sahip olan MHP ise 3 milletvekilini AK Parti’ye kaptırmış oldu.

Her görüşün tercihi

Tabloya bu açıdan bakıldığında diğer partilerden kaçan hem muhafazakar, hem milliyetçi hem de Kürt seçmenin tercihi AK Parti olmuş gibi gözüküyor. AK Parti sadece kaçan seçmenlerin değil sandık başına gelen 800 bin yeni seçmenin de büyük çoğunluğunun tercih ettiği parti oldu. AK Parti’nin oyu 1 Kasım’da yaklaşık 1 milyon arttı. Bir anlamda 7 Haziran’da AK parti’den uzaklaşan İstanbullu seçmen, 2007 genel seçimlerindeki desteğini tekrar verdi. Aslında bu desteğini daha da ileri bir noktaya taşıdı demek doğru olur. Çünkü 2007’de yüzde 45 olan AKP, desteğini de 3 puan arttırarak yüzde 49 bandına yaklaştı. Bu farkın oluşmasında bir diğer etken geçersiz oy sayısındaki düşüş oldu. Geçtiğimiz seçimde rekor düzeye ulaşan 537 bin geçersiz oy, bu seçimde 105 bine düştü. Sadece geçersiz oy farkı yaklaşık 432 bine çıktı

PKK zarar verdi

AKP’nin oyunun neden arttığına dair söylenebilecek çok şey var. Ancak asıl belirleyici unsurun stabil devam eden ve istikrarını koruyan bir ekonomi olduğunu belirtmek gerekir. Öte yandan 2.5 puan kaybeden HDP’ye darbeyi PKK’nın vurduğu ortada. 7 Haziran sonrası kendince sebeplerle tekrar silahlı eylemleri başlatan PKK, HDP’nin sivil görüntüsüne büyük zarar verdi. Milliyetçi seçmen ise çözüm sürecinin buzdolabına kaldırılması ve teröre karşı başlatılan operasyonlar nedeniyle AK Parti’yi tercih etti.

Harita değişti

İstanbul ilçeler bazında da haritanın değiştiği iller arasına girdi. CHP’nin 7 Haziran’da kazandığı Sarıyer, Avcılar, Beylikdüzü’nde Ak Parti’ye geçildi. 7 Haziran’da 39 ilçenin 28’inde hakimiyet Ak Parti’de, 11’inde ise CHP’deydi. Bu dağılımda iki partinin kaleleri dışında yüzde 1 ile 3 arasında kaybedilen ve kazanılan Ataşehir, Kartal, Sarıyer, Avcılar, Beylikdüzü, Büyükçekmece, Küçükçekmece ilçeler yer alıyordu. HDP ise Sultanbeyli, Arnavutköy, Bağcılar’da CHP’nin önüne geçerek ikinci parti olmuştu. Araştırma şirketleri İstanbul’da çok büyük değişim öngörmüyordu. Ancak seçmen keskin bir dönüş yaptı.

AKP kalelerinde rekor

CHP İstanbul’da oylarını arttırmış gözükse de kritik eşikte yani 1 ile 3 puan arasında kazanılan ya da kaybedilen Ataşehir, Kartal, Sarıyer, Avcılar, Beylikdüzü, Büyükçekmece ve Küçükçekmece’nin dahil olduğu 7 ilçenin hepsi AK Parti’ye geçti. CHP’nin İstanbul’da hakimiyet kurduğu ilçe sayısı 11’den 8’e düştü. CHP Sultanbeyli ve Arnavutköy ilçelerinde de HDP’nin gerisinde kalarak üçüncü parti oldu. AK Parti’nin kaleleri olan Sultanbeyli, Esenler, Sultangazi, Arnavutköy, Bağcılar, Pendik, Ümraniye, Gaziosmanpaşa, Güngören, Kağıthane, Bayrampaşa, Başakşehir hükümete desteğini yine esirgemedi. Sultanbeyli, Esenler, Sultangazi, Arnavutköy ilçelerinde AKP yüzde 60 ila 67 arasında oy alarak rekor kırdı.

Eker farkı

Selahattin Demirtaş’ın liste başı olduğu İstanbul 1. Bölge’de HDP yüzde 10’un altında kaldı. HDP, Pervin Buldan’ın 1. sırada olduğu ve Kürt seçmenin yoğunlaştığı 3. Bölge’de kayıp yaşayarak yüzde 14’ten yüzde 11.7’ye düştü. Oyunu yüzde 39.9’dan 47.8’e taşıyan Ak Parti, Diyarbakırlı eski Gıda, Tarım ve Hayvancılık bakanı Mehdi Eker’i 1. sıraya koyarak yaptığı stratejik değişi klikle Kürt seçmenin de kalbini kazanarak 3. Bölge’nin mutlak galibi oldu.