Metaverse nedir, nasıl oynanır? Metaverse arsa alma ne anlama geliyor, platformdan nasıl arsa alınır?

İnternetin geleceği olarak tanımlanan ‘Metaverse’ evreni iş yapış şekillerinden sosyal hayata kadar birçok alanı etkileyeceği iddia edilirken, Metaverse üzerinden satın alınan arsalar ise son günlerde gündeme geldi. Ovr evreninde Türkiye’de 20 bin, İstanbul’da 11 bini aşkın parsel satın alındı. Satın alınan yerlerin İstiklal Caddesi, 15 Temmuz Şehitler Köprüsü, FSM Köprüsü, Ortaköy, Rumeli Hisarı, Kadıköy, Nişantaşı, Bebek gibi gerçek hayatta da Türkiye’nin en değerli alanları olması dikkat çekti. Söz konusu gelişmelerin ardından Metaverse hakkında yapılan aramalar arttı.

METAVERSE NEDİR?

Metaverse kelimesi, 'meta' (öte) ve 'universe' (evren) sözcüklerinin anlamlarının karışımından türetilen yeni bir sözcük. Metaverse, tüm sanal dünyaların, artırılmış gerçeklik ve internet'in toplamı da dahil olmak üzere, neredeyse geliştirilmiş fiziksel gerçeklik ve fiziksel olarak kalıcı sanal alanın yakınsamasıyla oluşturulan kolektif bir sanal paylaşılan alandır.

Metaverse' terimi ilk defa bilim kurgu yazarı Neal Stephenson tarafından 1992 tarihli 'Snow Crash' adlı romanında ortaya çıktı. 'Snow Crash'te Metaverse, arttırılmış gerçeklik teknolojisiyle donatılmış kullanıcılar tarafından deneyimlenen devasa popüler bir sanal dünyadır. Metaverse, gerçeğe yakın sanal dünya, insanların dijital avatarlarla temsil edildiği paylaşılan bir sanal alan. Sanal dünya, içindeki toplumun karar ve eylemlerine bağlı şekilde sürekli olarak büyür ve gelişir. İnsanlar tamamen sanal olarak (yani sanal gerçeklikle) metaverse'e girebilecek veya artırılmış ve karma gerçeklik yardımıyla fiziksel alanlarında onun bölümleriyle etkileşime girebilecekler.

Metaverse en basit haliyle birçok bilim kurgu filminde şahit olduğumuz gerçeklikten uzaklaşılan ‘sanal bir dünya’ olarak tarif edilebilir. Metaverse merkezli sanal dünyalara girişi, akıllı gözlükler, AR yani arttırılmış gerçeklik veya VR yani sanal gerçeklik başlıkları üzerinden sağlayacak.

Meta, burada herkesi özelleştirilebilir bir dijital avatar/karakter haline getirecek. Bu arkasında gerçek insanların olduğu dijital avatarlar, metaverse’ye özel “Horizon” ağı içerisinde etkileşime girebilecek, oyun oynayabilecek, farklı sanal olarak yaratılan ortamlara gezmeye gidebilecek, konser izleyebilecek, ortak çalışma yapabilecek veya sanal olarak sosyalleşilebilecek.

METAVERSE ARSA ALMA NE ANLAMA GELİYOR, SANAL ARSALAR NEDEN ALINIYOR?

Mobil uygulama üzerinden çeşitli görevler yapılan Ovr oyununda dünya tam 1.6 trilyon parsele bölünüyor. Bu parseller harita üzerinden belirlenerek açık arttırmayla satın alınabiliyor. İstanbul’da ortalama bir Metaverse parselinin bedeli 200 Türk Lirası’na denk geliyor. Şu anda İstanbul’un Bağcılar ilçesinde bir Metaverse parseli 135 lira iken, Ortaköy sahilinde bu rakam 500 liraya kadar çıkıyor. Parseller küçük olduğu için 50 parselli geniş bir arazinin bedeli 20 bin liraları buluyor. Bu evrene ilgi o kadar yoğun ki, en değerli alanlar çoktan satın alınmış ve satışa çıkarılmış bile. Örneğin, Çırağan Caddesi üzerinde parsel bulmak neredeyse imkânsız. Stadyum, saray, cami, köprü gibi sembol alanlar tamamen tükenmiş. Yani yeni kullanıcıları ancak ‘ilerde değerlenecek’ parseller kalmış.

SANAL ARSALAR NEDEN ALINIYOR?

Uzmanlar internet üzerinden yapılan her işlem gibi burada da tüketicileri dikkatli olmaları konusunda uyarıyor. Henüz son tüketici için yeni bir gelişme olarak ortaya çıkmaya başlayan Metaverse evrenlerinde yapılan satın almalarla ilgili bir denetim ya da garanti bulunmadığına dikkat çeken uzmanlar, “Kripto paralarla bu evrenlerde işlem yapılıyor. Henüz kripto paraların denetimi ya da güvenliği konusunda tam olarak yasal düzenlemeler yapılmadığı için çekinceli davranmakta yarar olduğunu söyleyebiliriz” diyor.

Metaverse’deki arsalar neden bu kadar talep görüyor? Bu noktada en büyük motivasyon tıpkı gerçek hayatta olduğu gibi sınırlı sayıda alanın ilerde değerlenebileceği düşüncesi. Geçtiğimiz gün hurriyet.com.tr’ye açıklamalarda bulunan TİM Danışmanlık Kurucu Ortağı Dr. Vedat Güven durumu şöyle anlatıyor: “Sanal dünyadaki diğer ürünleri neden alıyorsak, sanal arsayı da tıpkı bu sebeplerle alıyoruz. Fiziki dünyadaki gayrimenkul gibi sanal dünyadaki gayrimenkulde de fiyatın artıp değer kazanabileceğini biliyor ve bu sebeplerle alım yapıyoruz. Fiziksel bir şey olmaması hiç sorun değil. Hatta fiziksel olmayan sanat eserlerini de artık alıyoruz. Şu an metaverse üzerinde de yapacağın AVM’deki mağazaları veya evini kiralayabilir, kazanım sağlayabilirsiniz. Evinizin bir odasında NFT’lerinizi sergileyebilir ve yine bunu da para ile yapabilir, kazanım sağlayabilirsiniz. Ege’de bir zeytin bahçesi alıp üretim yapmaktan aslında pek de farkı yok. Sanal arsayı da alıyoruz ve aynı zeytinlik gibi kullanabiliyoruz.”

HUOBİ Global Bölge Genel Müdürü Alphan Göğüş, Metaverse’deki potansiyeli şöyle aktarıyor; “Bugün artan kurumsal ilgi ise henüz herkes tarafından kabul görmemiş metaverse’ün taşıdığı potansiyeli gözler önüne seriyor. Özellikle Metaverse’de kendini gösterme yarışına giren Nike, Adidas, Gucci, Ralph Lauren, Balenciaga gibi dünyaca ünlü markaların amacı, yaratılan bu yeni dünyada, avatarların kendi ürünlerini giymesinden emin olmak istemesi. Hatta Morgan Stanley, 10 yıl içinde Metaverse’nin lüks markalar için 50 milyar doların üzerinde bir fırsat sunabileceği tahmininde bulunuyor. Sadece perakendede değil; emlak şirketleri de tıpkı gerçek hayatta olduğu gibi Metaverse’de milyon dolarlar değerinde yatırım yapıyor.”

KRİPTO PARA BİRİMLERİ VAR

METAVERSE’nin popüler evrenleri şu anda Sandbox ve Decentraland. Türkiye’den örnekler verdiğimiz Ovr’nin de geleceğin önemli evrenlerinden olacağı tahmin ediliyor. Bu evrenlerden arsa almak için bir kripto para cüzdanınızın olması gerekiyor. Yani Bitcoin, Ethereum gibi para birimlerinin bulunduğu dijital bir cüzdan oluşturmak şart. Ardından mevcut kripto para o platformun kripto birimine çevriliyor ve satın alma gerçekleştiriliyor. Örneğin, Sandbox evreninde alınacak bir arsa için ‘SAND’ isimli tokenle alışveriş yapılıyor. Bu kapsamda, mevcut kripto paranın (Bitcoin, Ethereum vs.) SAND’e çevrilmesi gerekiyor.

KÖPRÜLER YA DA BİLİNEN YERLERE İLGİNİN SEBEBİ NE?

TÜRKİYE’de satılan yerler arasında örneğin Boğaz Köprüleri de yer alıyor. Bu satın almanın bir kişiye ne fayda getireceğini sorduğumuz uzmanlar, şunları söylüyor: “Henüz burayı satın alanın gelir elde ettiğini söyleyemeyiz. Ancak prestijli bir yer olması sebebiyle gelecekte Metaverse evrenine olan ilginin artmasıyla satın alınan köprüler başkalarına daha yüksek fiyata satılabilir. Örneğin, Adidas Metaverse evreninde bir yer satın alarak oraya bir reklam yerleştiriyor. Metaverse evreninde oyun oynayanlar da bir anda karşılarında Adidas ürünlerini ya da reklamını görebiliyor. Köprü örneğine dönecek olursak, burada köprüye ürün yerleştirme ya da reklam yapma imkanı bulunabilir. Ancak dediğim gibi henüz her şey için erken. İnternetin geleceği olarak adlandırılan Metaverse’de karşımıza daha çok farklı dünyalar çıkacak gibi duruyor.”

MAĞAZA AÇIP SATIŞ YAPMAYA BAŞLADILAR

METAVERSE ismi bu sanal dünyanın ortak ismi. İçerisinde şimdilik ‘oyun tabanlı’ farklı platformlar yer alıyor. Yani herkes bir evren oluşturup burada çeşitli özelliker sunabiliyor. Bu durum öncelikle markaların ilgisini çekmiş durumda. Dünyaca ünlü birçok marka Metaverse’de alanlar satın alıp şimdiden mağazalar açmaya başladı. Bunlardan biri giyim devi H&M. Sanal alemde mağaza açan marka, ürünlerini buradan pazarlıyor. Diğer bir örnek ise perakende zinciri Walmart. Söz konusu marketin Metaverse evreninde oluşturduğu mağazaya girip alışveriş yapılabiliyor. Yapılan alışverişe şirketin dijital müşteri temsilcileri de yardımcı oluyor. Alınan ürünler fiziki olarak eve kadar teslim edilebiliyor. Ödemeler ise dijital cüzdan aracılığıyla yapılabiliyor.