Orijinali "Metaphore" şeklinde yazılan sözcük, ilk kez M.Ö 5. yüzyılda, Antik Yunan şairleri tarafından kullanılmıştır. Eğretileme, istiare ve ödünçleme kelimeleriyle eş anlamlı olan metafor, edebiyat dışında felsefe, tarih ve mantık gibi bilim dallarında da sıklıkla kullanılmaktadır.�
Metafor Ne Demek?
Metafor, bir kavramı, kişiyi ya da durumu benzetme yoluyla anlatmak demektir. Şiirlerde anlatımı zenginleştirmek, düz yazılarda ise ele alınan konuyu daha net bir şekilde anlatabilmek için metafor yapılır.
Metafor Nasıl Yapılır?
Metafor birbirine benzeyen iki unsurdan birinin diğerine kıyaslanmasıyla yapılır. Ancak mecaz-i mürselden farklı olarak metafor yapılırken "gibi", "sanki", "adeta" ve "kadar" gibi benzetme edatları kullanılmaz.
Örneğin: "Bir aslan kadar güçlü." cümlesinde mecaz vardır. "Aslanım benim" cümlesi ise metafordur.
Metaforum Özellikleri Nelerdir?
1- Metafor, birbiriyle benzer yönleri bulunan kavramlarla yapılır.
2- Metafor analitik düşünme gücünü arttırır.
3- Metaforlar yazılı ve görsel olarak ikiye ayrılır. Sinema ve resim gibi sanat dallarında görsel metaforlara yer verilir. Örneğin bir sahnede "Özgürlük Heykeli'nin" yıkılması, orada yaşayan insanların eskisi kadar özgür olmadığı anlamına gelir.
4- Metaforlarda doğrudan değil dolaylı anlatım söz konusudur.
5- Birbirleriyle alakasız iki şeyden birinin metafor olarak kullanılması kafa karışıklığına ve kavram karmaşasına yol açar.
6- Günlük hayatta çok sık kullanılan deyim ve atasözlerin birçoğunda metafor vardır. Örneğin "Ak akçe kara gün içindir." sözünde kara gün bir metafordur.
Metafor Örnekleri Nelerdir?
1- Hayat, zengin fakir, kadın erkek demeden herkesi sınar.
Benzeyen: Hayat
Benzetilen: Sınav
2- Yüzünde güller açıyor.
Benzeyen: Yüz
Benzetilen: Bahçe
3- Parayı kaybettim diye babam beni sorguya çekti.
Benzeyen: Sorular
Benzetilen: Sorgu
4- Yaşadığım şehir beni bunaltıyor. Bu cehennemde daha fazla kalmak istemiyorum.
Benzeyen: Yaşanan şehir
Benzetilen: Cehennem
5- Seni bu çakalların arasında tek başına bırakamazdım.
Benzeyen: Kurnaz insanlar
Benzetilen: Çakal
6- Ayrılık, zehirli bir ok, yakıp deldi bağrımı.
Benzeyen: Ayrılık
Benzetilen: Zehirli bir ok
7- Ey sevgili! Sen benim hiç batmayan güneşimsin.
Benzeyen. Sevgili
Benzetilen: Güneş
8- Kafasında kimsenin aklının ucundan bile geçmeyen karanlık fikirlerle dolaşıyordu.
Benzeyen: Fikirler
Benzetilen: Karanlık
9- Şirkette oynanan oyunlara daha fazla katlanamadım ve bugün istifa ettim.
Benzeyen: Yalan ya da hile
Benzetilen: Oyun
10- Sadece iki gün ortalarda yoktum, odanı yine çöplüğe çevirmişsin.
Benzeyen: Oda
Benzetilen: Çöplük
11- Erken öten horozun başı kesilir.
Benzeyen. Zamansız konuşmak
Benzetilen: Horozun erken ötmesi
12- Bu şehir pençeleriyle yakamı hiç bırakmadı.
Benzeyen: Şehir
Benzetilen: Pençeleri olan vahşi bir hayvan.
13- Ne zaman biter hasret, ne zaman biter esirliğim?
Benzeyen: Hasret
Benzetilen. Esirlik
Not: Bazı cümlelerde birden fazla metafor kullanılabilir.
Örnek:
"Uzaktan baktığında aslan zannettiğin insanlara yaklaştıkça o insanların kediden farksız olduklarını anlarsın.
1- Aslan - Cesaret
2- Kedi - Korkaklık
