Kuryelerden isyan! Puan sistemi kalksın
İstanbul’daki motokuryelerle yapılan anket çalışmasına göre, motokuryeler üzerlerinde baskı yarattığı ve kazalara yol açtığı gerekçesiyle puanlama sisteminin kaldırılmasını istedi. Ayrıca kuryeliğin tehlikeli meslekler sınıfına alınmasını talep etti.
İstanbul Planlama Ajansı’nın (İPA) araştırmasına katılan motokuryeler, teslimat baskısı ve kazalara yol açan kuryelere puan verme uygulamasına son verilmesini istedi. Puanlama sisteminin kendileri üzerinde baskı yarattığını belirten kuryeler, ankette şu ifadeleri kullandı: “Geç kaldığımız zaman hem işletmeci hem müşteri tarafından baskı görüyoruz. Ayrıca primlerimiz de kesiliyor.”
‘TEHLİKELİ MESLEK SAYILMALI’
Milliyet'ten Gülden Çoktan'ın haberine göre; motokuryeler çalışma koşullarının iyileştirilmesinin yanı sıra aynı zamanda motor ve ekipman güvenliği konusunda işverenlerin denetlenmesi ve İSMEK’ler aracılığıyla mesleki yeterlilik belgesi düzenlenmesi gerektiğini düşünüyor. Araştırmaya göre mesleki sertifikanın zorunlu hâle gelmesi dışında ön plana çıkan bir başka talep de kuryeliğin tehlikeli meslekler sınıfına alınması.
Araştırmaya göre motokurye çalışanlarının yüzde 60’tan fazlası bekâr, yüzde 35’ten fazlası evli ya da partneri ile aynı evde yaşıyor. Evli ya da partneri ile birlikte yaşayanların yüzde 94.3’ü, bekâr olanların ise yüzde 60.1’i eve en çok gelir getiren kişi konumunda. Ortalama olarak motokuryelerin yüzde 73.3’ünün ağırlıklı olarak “eve ekmek getiren” rolünü üstlenen bekâr ya da evli erkeklerden oluşuyor. Bu işi yapanların sadece beşte biri motokuryecilikten başka bir iş yapmadığını belirtilirken hem kadın hem erkek motokuryeler arasında geri kalan büyük çoğunluk, pandemi döneminde işsiz kaldığı için bu sektörde işe başladığını ifade ediyor.
Kuryeciliğe başlamadan önce çalışanların yüzde 18.7’si kafe, restoran gibi pandemi döneminde kapanan yerlerde garson, komi, aşçı, yüzde 28.4’ü konfeksiyon atölyesi, tekstil işçisi, yüzde 10.8’i satış elemanı, mağaza çalışanı, kasiyer, muhasebeci, sekreter, güvenlik görevlisi, yüzde 5.7’si ise öğrenci olduğunu ortaya çıktı.
Araştırmaya katılan motokuryelerin yüzde 64.5’i günlük ortalama 10 saatin üzerinde çalıştığını belirtirken, çalışanların önmeli bir bölümünün sigortasız olduğu öğrenildi. Günlük ortalama çalışma süreleri incelendiğinde de, 6 saatin altında ve 6-8 saat arasında çalışan motokuryelerde sigortalılık oranının en düşük düzeyde olduğu görüldü.
EVLİ VE ÇOCUKLULAR DAHA BORÇLU
Motokuryelerin yüzde 23’ü ayda 3-4 bin TL kazandığını belirtirken yüzde 62’si 5 bin TL kazandığını beyan etti. Bu sektörde çalışanların yüzde 60.7’sinin kredi kartı, yüzde 20.2’sinin banka kredisi borçları bulunurken, hiç borcu olmayanların oranı ise yüzde 25.7. Evli ve çocuklu olan motokuryeler, borçluluk oranının en yüksek olduğu grup arasında yer alıyor. Ailesiyle yaşayanların borçluluk oranı ise 71.
