Kürtçe başladı, ‘Büyük Türkiye milleti’ dedi
Yemin törenine HDP Ağrı Milletvekili Leyla Zana’nın önce Kürtçe barış dileğinde bulunması ve ‘Büyük Türk milleti’ ifadesi yerine ‘Büyük Türkiye milleti’ demesi damga vurdu
1 Kasım seçimleriyle oluşan yeni Meclis, dün milletvekillerinin yemin etmesiyle görevine başlarken, 24 yıl önce yaşanan yemin krizinin bir benzeri yaşandı.
HDP Ağrı milletvekili Leyla Zana, milletvekili yemini öncesinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a dönerek, Kürtçe, “Bi Hevîya Aşîtî Kî Bi Rûmet Û Mayînde” (Onurlu ve kalıcı bir barış umuduyla) ifadesini kullandı. Zana, yemin metninde yer alan “Büyük Türk milleti” ifadesini ise “Büyük Türkiye milleti” olarak okudu. Meclis Başkanı Deniz Baykal, metne sadık kalınmadığı için yeminin kabul edilemeyeceğini söyleyerek Zana’yı tekrar kürsüye çağırdı. Baykal’ın bu sözleri üzerine milletvekillerinin ailelerine ayrılmış olan izleyici locasından yoğun alkış ve tezahürat geldi. Bu kez de Baykal izleyicilere uyarıda bulunarak iç tüzük gereği sessizce izlemeleri gerektiğini anlattı. Ancak Zana yeniden kürsüye gitmedi ve salonunu terk etti.
1991’de, milletvekilliği yemin töreni sırasında SHP milletvekili olarak kürsüye gelen Leyla Zana Meclis kürsüsünden ilk kez Kürtçe bir cümle sarf etmişti ve olay Meclis’te krize dönüşmüştü. Zana 1991 yılındaki yemini öncesi kürsüden Kürtçe, “Bu yemini Türk ve Kürt halklarının kardeşliği için okuyorum” demişti. Bunun üzerine Meclis karışmıştı. Zana daha sonra DEP milletvekili iken terör örgütü propagandası yaptığı gerekçesiyle milletvekilliği düşürülmüştü. Leyla Zana, Hatip Dicle, Selim Sadak, Orhan Doğan ile tutuklanmış ve 11 yıl cezavinde kalmıştı.
Aslan da Arapça konuştu
HDP Batman Mehmet Ali Aslan da yemin metnini okumadan önce Arapça konuştu. Aslan, Arapça olarak “Halkların barışı, huzuru ve kardeşliği için” dediğini açıkladı. Aslan, önceki dönemde de yemin töreninde Zana gibi “Türkiye milleti” ifadesini kullanmıştı.
Yemin etmezse ne olacak?
24 yıl sonra yemin krizi ile tekrar gündeme gelen Leyla Zana, yeniden yemin etmeyeceğini açıkladı. Yetkililer, yemin etmemesi halinde Leyla Zana’nın Meclis’te yasama çalışmalarına katılamayacağını, Genel Kurul’da konuşma yapamayacağını, oy kullanamayacağını, yasa teklifi veremeyeceğini ancak maaş dahil özlük haklarından yararlanacağını ifade etti.
