'Kuran içki faydalıdır da diyor ama...'

Usta gazeteci Hulki Cevizoğlu’nun Ulusal Kanal’daki Ceviz Kabuğu programında bu hafta “Aydınlanma, Oryantalizm ve İslamiyet” konusu tartışıldı. Çanakkale 18 Mart Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Özcan Taşcı, İslamiyet’le ilgili yaptığı farklı açıklamalarla dikkat çekti. Taşçı, “Kuran’da Miraç olayının olmadığını, İslamiyet’in evrimi kabul ettiğini, kadın peygamberler olabileceğini, sünnet olmanın peygamberin sünneti olmadığını ve peygamberimizin sünnetli doğmadığını, bugün İslimiyette de bir ruhban sınıfı oluştuğunu, ateistlerin cehenneme gideceğine ilişkin direkt bir ayet bulunmadığını, Türkçe tengri (Tanrı) demenin normal olduğunu, Yunus Emre’nin Çalap dediğini, vahyedilmiş dinin önüne öğretilmiş dinin geçtiğini, kurban’ın farz olmadığını yalnızca peygamberimize emredildiğini“ söyledi.

Doç. Dr. Taşcı’nın bu açıklamalarında Miraç konusuna Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erkan Yar da destek verdi. Prof. Erkan Yar, telefonla bağlandığı programda “Mescid-i Aksa kelime olarak uzaktaki mescit demektir. Tarihsel olarak daha sonraki zamanlara denk gelir zaten. Mescidi Haram’dan Mescid-i Aksa’ya geliş, Mekke’nin içinde Mescidi Haram’dan uzak bir yerden bahsediliyor. Gece yürüyüşü uzaktaki bir yere değil, Mescid-i Haram’dan daha uzaktaki bir yere gitmesidir. Peygamberini göğe çıkarmayan bir din yoktur zaten. Zerdüşt de Allah’la görüşmek için sürekli göğe gidip gelirdi” diye konuştu.

İÇKİNİN ÇOĞU ZARAR AZI YARAR MI?

Hulki Cevizoğlu: “Aydınlanma, Oryantalizm ve İslam” kitabınızda Oryantalistlerin İslamiyet’e 200 yıllık bakışını incelediniz… Buna başlamadan önce güncel bir konudan bahsedelim. Fazıl Say attığı twitle 10 ay hapse mahkum edildi. Ömer Hayyam’ın sözlerini twitter’da yayınladığı için ceza aldı. Tamamını söylemeyelim ama Hayyam Allah’a seslenerek “Cennette şarap var diyorsun, cennet meyhane mi?” diyordu. Gazeteci Ruhat Mengi konu ile ilgili yazdığı yazıda “Allah Müslüman mı?” diyor. Bu çok cesaretli bir soru. Bu söze ne diyorsunuz? İlahiyatçı olarak ne diyorsunuz?

Doç. Dr. Özcan Taşcı: Bir alıntı yaparken, bunu o mu söylemiş, başkası mı araştırmak gerekirdi. Provoke edici, tahrik edici olmaması lazım. Bunu kendi cümleniz olarak veriyorsanız bu hakaret olabilir. Kuran’da cennetteki şarabın sarhoş etmediği açıklanıyor bir kere. Aynı şey değil yani. Altını doldurmanız gerekiyor. Doldurmazsanız yanlış anlaşma olabilir. Kuran’da içkinin zararından bahsediliyor ama faydalıdır da diyor. Çoğu zararlıdır diyor. Allah-u Teala çoğu zarar olduğundan dolayı bunu içmeyin, diyor.

Hulki Cevizoğlu: Fazıl Say’ın orası meyhane mi diye sorması, asla sorulamayacak tabu bir soru mu? Fazıl Say’ın ya da Ömer Hayyam’ın sorusu olsun, bu asla sorulamaz mı?

Doç. Dr. Özcan Taşcı: Alay etmediğiniz sürece sorabilirsiniz. Her şeyi söyleyebilirsiniz.

Hulki Cevizoğlu: Evrim teorisi bile tartışılamıyor. Nasıl her şeyi söyleyeceğiz? Ders kitaplarında bile yer almıyor mesela.

Doç. Dr. Özcan Taşcı: Bizim İslamcılar da kabul ediyor evrimi. Ama türlerin gelişimi noktasında kabul ediyor. Evrim Teorisi önce İslamiyet’te çıktı. Cahız ortaya koyuyor. İbrahim Hakkı, Marifetname’sinde yazıyor.

Hulki Cevizoğlu: Medeniyet uygarlık ilerliyor, çağ ilerliyor ama insanlar geriliyor yani. Bu nasıl oluyor?
Doç. Dr. Özcan Taşcı: Bilgisizlikten işte oluyor.
Hulki Cevizoğlu: Ruhat Mengi’nin Allah Müslüman mı sorusu nasıl yanıtlanır İslam’a göre. Bence Allah dinler üstüdür.

Doç. Dr. Özcan Taşcı: Allah Teâlâ barışın ve huzurun tarafındadır.

DİNİ AKILLA TEST ETMEK…

Hulki Cevizoğlu: Oryantalizm, aydınlanma ne demektir? Her okuyan aydın olur mu?

Doç. Dr. Özcan Taşcı: Oryant güneş demek… Güneşin doğduğu ülkeler… Doğu kültürü ile ilgili çalışmalar demek oryantalizm. Bilimsel, ekonomik her anlamda olabilir. Aydınlanma biraz daha farklı. Ortaçağa nispetle Batı’nın geldiği durumdur aydınlanma. Ortaçağ’da bir din adamı sultası var. Yasak kitaplar olayı var. Kilise o dönemde özellikle İbn-i Rüşt’ün kitaplarını yasaklamıştı. Aydınlamacı kitaplar yazmıştı çünkü. Aydınlanma ile birlikte bu yıkılmaya başlıyor. Aydınlanma döneminde ortaya çıkan bu değerlerle Batı bugünkü Batı olmuş. Aydınlanmacılara göre, vahyedilmiş dini, aklın prensiplerine göre test edeceksiniz. Akılla örtüşürse tabii din oluyor.

Hulki Cevizoğlu: 2002 yılında Psikolog Kahneman, “duyguların mantığa hükmettiğini” matematiksel olarak kanıtlamış ve Nobel ödülü almış. O zaman biz din konusunda da her şeyi akılla bulabilir miyiz buna göre?

Doç. Dr. Özcan Taşcı: Aydınlanmacılar İslamiyet’te aklın ve vahyin birlikteliğini sunmuşlar. Ben bugüne kadar bildiğim şeylerin öğretilmiş şeyler olduğunu anladım ama onları test ettim. Din Allah için değil insan için var.

Hulki Cevizoğlu: Alman Oryantalistlerin İslamiyet’e bakışını inceliyorsunuz kitabınızda. Ne diyorlar?
Doç. Dr. Özcan Taşcı: İlk etapta bunlar polemik ve savunmacı olmuşlar. İslamiyet’i reddederek başlıyor. Bilim akıl ve imanla hareket etmiş ilk dönemde Müslümanlar. Hurafeye yer yok bu zamanda. Bunun dışındaki bütün dinler hurafelerle dolduğu için İslam karşısında çok zor duruma düşmüştür. Hıristiyanlar engizisyonla zorlamalar yaptılar insanlara bu dönemde.

“KURAN’DA MİRAÇ OLAYI YOK!”

Hulki Cevizoğlu: Kitabınızda ve şimdi verdiğiniz örneklerde Kant’tan bahsediyorsunuz. Kant Müslüman olmuş mudur?

Doç. Dr. Özcan Taşcı: O dönemde Müslüman olduğunu açıklamak kolay değil tabi ama doktora tezinde besmele yazdığı yönünde iddialar var. Ayrıca bir insan Müslüman olduğunu dille ikrar etmek zorunda değildir. Kalben inanması yeterlidir.

Hulki Cevizoğlu: İzleyicilerimiz Miraç olayının akılla nasıl açıklanacağını soruyor. Hz. Muhammed’in eşi yatağı sıcaktı diyor geldiğinde. Bu kadar hızlı gidip geliyor. Göğe yükseldiği söyleniyor orada. Bu nasıl olabilir?

Doç. Dr. Özcan Taşcı: Kuran’da miraç olayı yok zaten. İsra hadisesi var. Gece yürüyüşü diyoruz buna. Mekke’den Kudüs’e yürüyüşüdür Peygamberin. Kuran’da bazı şeyler kavranamayabilir. Aklın buna saçma demesi gerekir yok saymak için. Meleği kavrayamazsınız ama akıl, “bu mümkündür” der.

“KADIN PEYGAMBERLER OLABİLİR”

Hulki Cevizoğlu: İzleyicilerimiz “Kadın peygamber neden yok?” diye soruyor.

Doç. Dr. Özcan Taşcı: Kadın peygamber olabileceğine dair görüşler var. Kuran’da olmayacağına göre bir işaret yok.
Hulki Cevizoğlu: Sünnet farz değildir dediniz, peki sünnet sünnet midir?

Doç. Dr. Özcan Taşcı: Sünnet de değildir. Hz. Peygamber Arap’tı ve Arap kavminin geleneklerini uyguluyordu anne babası doğal olarak. Doğuştan sünnetli olduğu yönünde rivayetler var ama ben sonradan olduğu kanaatindeyim.

Hulki Cevizoğlu: Telefon hattımızda Fırat Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erkan Yar var…

MİRAÇ OLAYI İSRAİLİYATIN ETKİSİDİR

Prof. Dr. Erkan Yar: Gece yürüyüşü konusundan bahsetmek istiyorum ben. Orada bahsedilen Kudüs değildir. Mescid-i Aksa kelime olarak uzaktaki mescit demektir. Tarihsel olarak daha sonraki zamanlara denk gelir zaten. Mescid-i Haram’dan Mescidi Aksa’ya geliş, Mekke’nin içinde mescidi haramdan uzak bir yerden bahsediliyor. Gece yürüyüşü uzaktaki bir yere değil Mescidi Haram’dan daha uzaktaki bir yere gitmesidir.

Hulki Cevizoğlu: Bu Müslümanlar tarafından çok mucizevî kabul ediliyor. Siz şimdi ayaklarımızı yere indirdiniz. Peki, bu mesafe ne kadardır?

Prof. Dr. Erkan Yar: Günümüzdeki miraç için İsrailiyatın etkisi fazladır. Müşrikler, peygamberden göğe çıkıp kendilerine bir kitap getirmesini istemiştir. Ama peygambere onun da bir beşer olduğu söylenmiştir. Tarihte peygamberini göğe çıkarmayan bir din yoktur zaten. Zerdüşt de Allah’la görüşmek için sürekli göğe gidip gelirdi

Hulki Cevizoğlu: Aydınlanma konusunda ne dersiniz. Akıl ve din çatışır mı?

“KURAN’I AKLİLEŞTİRMEK GEREK”

Prof. Dr. Erkan Yar: İlahi bir metin olarak kabul edersek bilim ve din çatışmaz. Bizim Kuran’a olmadığı gibi anlamlar yüklememiz işi tersine çeviriyor. Bilimin temeli, hukukun temelini Kuran’da aramak sorunlu. Bizim Kuran yorumumuz aklileştirilmeli diye düşünüyorum. Kuran’ın ve yaşamın mucizelerden arındırılması lazım. Mucize varsa bir yerde bilimden bahsedilmez. Kuran’ın yorumunda ya da bizim anlayışımızda bir sorun var. Tarihteki yorumun otoritesini kabul edip bu yorumların devamı için çalışıyoruz. Kuran yorumunu rasyonelleştirmek gerekiyor.

Hulki Cevizoğlu: Euro İslâm nedir? Avrupa İslâm’ı diyorsunuz kitapta?

Doç. Dr. Özcan Taşcı: İslâm’ı farklı şekillerde ortaya çıkarıyorsunuz diye eleştiriyorlar biz bunu söyleyince. Ama öyle değil… İslâm’ı değil İslam’ı yaşama şekillerini ortaya koyuyoruz. Temel değerler aynı ama onu yaşama şekilleri ayrı. Avrupa’da genel kurallara göre yaşanan bir İslam var. O şekilde yaşamanız isteniyor sizden. Bundan bahsediyorum…