Kredi notu nasıl hesaplanıyor?

Kredi artık günümüzün vazgeçilmez bir parçası haline geldi. Bankalarda kredi almak için kredi notu öenmli bir rol oynuyor. Peki kredi notu nelere göre hesaplanıyor? İşte kredi notu için gerekli bilgiler ve hesaplanma biçimi...

Kredi Notum Kaç Olmalı?

Bankalardan almış olduğunuz kredi kartı, ihtiyaç kredisi gibi tüm bireysel kredilerle ilgili geçmişinizin ortak bir yerde toplanarak analiz edilmesi sonucunda oluşan puanlama sistemi kredi notu olarak tanımlanıyor. Ülkemizde bankaların birleşerek kurdukları bir kurum olan Kredi Kayıt Bürosu A.Ş. (KKB), bankalardan kredi geçmişinizle ilgili tüm bilgileri otomatik olarak çekiyor ve bunları analiz ederek kredi notunuzu hesaplıyor. KKB'nin müşterileri için oluşturduğu marka olan Findeks, bu hesaplama sonucu 0-1900 puan arasında bir puan belirliyor.

Findeks'in hesaplamalarına göre müşterilerin geçmiş ödeme performansına bakılarak ilerideki olası ödeme performansı tahmin edilmeye çalışılıyor. Burada geri ödeme açısından en riskli grubu düşük not alan kişiler oluştururken, yüksek not alan kişilerin ilerideki ödeme performansının iyi olacağı tahmin ediliyor. Bankalar ile hiçbir çalışması olmayan bir kişinin ise notu oluşmuyor. Bazı bankalar ise Findeks'in hesapladığı kredi notunu dikkate almayarak kişinin kredi geçmişini kendi kriterlerine göre değerlendirip kendi notunu oluşturuyor.

"Gelirinize göre güncel faiz oranlarından ne kadar kredi çekebileceğinizi anından öğrenmek için, Ne Kadar Kredi Çekebilirim? hesaplama aracımıza bakabilirsiniz."

Kredi Notunun (Puanının) Değerlendirilmesi

Bankalar ve diğer finans kurumları, bireylerin kredi notunu hızlı ve otomatik bir değerlendirme kriteri olarak kullanıyorlar. Yani buradaki amaç kredi başvurusu yapan müşterilerin hızlıca ilk elemesini yaparak daha detaylı incelemeye alacağı müşterileri düşük maliyet ve minimum zamanda belirlemek.

Aşağıdaki tablo Findeks’in hangi not aralıklarını hangi risk gruplarında değerlendirdiğini gösteriyor. Tutarlar ve risk grupları genel bir çerçeve belirtmesi için örnek olarak listeledik. Her finansal kurumun değerlendirmesi farklı olabilir.

En Riskli Orta Riskli Az Riskli İyi Çok İyi

0-699 700-1099 1100-1499 1500-1699 1700-1900

Tablodakine benzer bir değerlendirme yapan bir banka, puanlaması 1 ile 699 arasında olan yani en riskli gruba büyük ihtimalle kredi başvurusu için hızlı bir şekilde ret cevabı dönecektir. Mesela bankların SMS ve benzeri kampanyalarda anında değerlendirme yaparak dönmesi bu şekilde bir değerlendirme yapıldığı için mümkün oluyor. Bunun tersi olarak "iyi" ve "çok iyi" kategorisine giren müşteriler de büyük ihtimalle onaylanacaktır.

Bankaların asıl tereddüt yaşadıkları alan ise, “Az Riskli” olarak adlandırdıkları grup. Bu durumda olan kişiler aylık gelir durumlarına, mesleklerine ve çalıştıkları kurumlara bağlı olarak bankalar tarafından değerlendirilmekte.

"Kredi notu kişinin geçmiş ödeme performansı ve borçuluk oranı gibi faktörlere göre hesaplanıyor. Detaylar için buraya tıklayın"

Kredi Notum En Az Kaç Olursa Rahat Kredi Kullanabilirim?

"Sorunsuz kredi kullanmak için kredi notum kaç olmalı?" Bu sorunun cevabı, başvuru yapmış olduğunuz bankaya ve gelir durumunuza göre değişiklik gösterir. Ancak bir genelleme yapmak gerekirse, notunuz 1500 ve üzeri ise aklınız rahat olabilir. Kredi notunuz eğer bu seviyelerindaha düşükse, notunuzu yükseltmek için neler yapabileceğinizi, Kredi Notu Nasıl Yükseltilir? yazımızda inceledik.

Not Haricinde Değerlendirilen Faktörler Nedir?

Kredi notu, kredi değerlendirmesi için önemli bir veri olmasına rağmen tek değerlendirme ölçütü değildir. Kredi notu yüksek olan bir kişinin kredi talebini banka olumsuz olarak değerlendirebilir. Veya düşük notlu bir müşteri geçmişte yaşadığı problemleri ve mevcut durumunu iyi anlatabilirse kredi kullanabilir. Bankaların kredi notu haricinde neleri değerlendirdiklerine bir bakalım:

1- Bankalara olan toplam borcunuz, aylık taksitiniz ve gelir durumunuz

Bankaların çoğunluğu gelir durumunuzu değerlendirirken aylık ödeyebileceğiniz en fazla kredi tutarını aylık gelirinizin yarısı olarak belirlemektedir. Örneğin, bir kişinin aylık 2.000 TL geliri olduğunu varsayalım. Bu kişi bankaların çoğunluğu tarafından en fazla aylık 1.000 TL kredi ödeyebilir olarak değerlendirilecektir. Bu kişinin aylık kredi ödemeleri 1.000 TL’ye ne kadar yaklaşıyorsa, alabileceği ek kredi tutarı o kadar azalacaktır.

2- Çalışma şekliniz ve çalışmakta olduğunuz kurum

Devlet memuru veya özel sektör çalışanı olmanız bankaların kredi değerlendirmesini etkilemektedir. Temelde bu ayrımın yapılması, devlet memurlarının işten çıkarılmasının zor, gelirlerinin ise daha düzenli olmasından dolayıdır. Geliri daha düzenli olan kişilerin ise kredilerini ödenememe riskinin daha az olduğu değerlendiriliyor.

Özel sektör çalışanlarının çalışmakta oldukları kurumun sağlam bir yapıya sahip olup olmadığı da araştırılmaktadır. Bunun nedeni şirketin kapanması/iflas etmesi veya maaş ödemelerinin yapılamama durumunu kontrol etmektir.