KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) hastalığı nedir? Kimler KOAH adayıdır, nasıl tedavi edilir?

KOAH hastalığı nedir? KOAH hastalığı nasıl tedavi edilir? Soruları Aşk-ı Memnu dizinin efsane karakteri Recep Aktuğ’un hayatını kaybetmesinden sonra arttı. Biz de sizler için hastalık hakkında merak edilenleri derledik.

KOAH NEDİR?

KOAH zararlı gaz ve partiküllere ciddi şekilde maruz kalınması sonucu gelişen, hava yolları ve/veya alveollerdeki anormallikler sonucu ortaya çıkan kalıcı hava akımı kısıtlılığı ve solunumsal semptomlarla karakterize, önlenebilen ve tedavi edilebilen yaygın bir hastalıktır.

KOAH hastalığının en önemli özelliği hava akımı kısıtlılığıdır. Ortaya çıkan anormalliklerin kalıcı olmasının dışında, edilebilir olduğunu da söylemek gerekmektedir. Tanım içindeki yer alan en önemli bilgi ise KOAH hastalığının nedenlerinin bilinmesi ve önlenebilir bir hastalık olmasıdır.

KİMLER KOAH ADAYIDIR?

Dünyada ve Türkiye’de KOAH gelişiminde en büyük ve yaygın risk faktörü olarak sigara görünmektedir. KOAH’ın ortaya çıkış sebebi farklı olsa da sigara içmeyenlere göre içenlerde solunumsal şikayetler, solunum fonksiyonlarında yıllık bozulma hızı ve ölüm oranları daha yüksek olmaktadır.

Pasif içicilik olarak tanımlanan çevresel olarak sigara dumanına maruz kalmanın da önemli bir risk olduğu ortadır. Hamileliğinde sigara içen annelerin bebeklerinin akciğerlerinin anne rahminde gelişimi olumsuz etkilenmektedir.

Pipo, puro, nargile ve esrar (marihuana) içilmesi de KAOH da önemli risk faktörüdür.

İş yerinde maruz kalınan organik ve inorganik tozlar, duman ve kimyasal gazlar da KOAH gelişiminde rol oynamaktadırlar.

ABD’de yapılan ve 30-75 yaşları arasında 10.000 kişinin incelendiği bir çalışmada KOAH hastalarının yüzde 19,2’sinde etyolojik faktörün iş yerinde maruz kalınan zararlı gaz ve partiküller olduğu gösterilmiş olup bu oran hiç sigara içmemiş olanlarda yüzde 31,1 olarak verilmiştir.

Astım ve havayolları aşırı duyarlılığı da KOAH gelişiminde önemli bir risk faktörüdür. Yapılan bir çalışmada sigara faktörü istatistiksel olarak dışlandıktan sonra astım hastalarının astım olmayanlara göre 12 kat daha fazla KOAH hastası olma riski taşıdıkları gösterilmiştir. Hatta astımlı çocukların yaklaşık yüzde 11 kadarının erken yetişkinlik döneminde yapılan spirometrik solunum fonksiyon testleri KOAH düzeyinde çıkmaktadır.

Avrupa ülkelerinde yapılan bir çalışmada KOAH hastalarının yüzde 39 kadarında sorumlu risk faktörü olarak sigara bulunurken, yüzde 15 kadarında sorumlu risk faktörü olarak hava yolu aşırı duyarlılığı gösterilmiştir. Ayrıca iç mekânda pişirme sırasında kullanılan modern ve geleneksel yakıtlar özellikle kadınlar açısından KOAH gelişiminde bir risk faktörü olarak görülmektedir. Çocukluk çağında ağır ve sık akciğer enfeksiyonu geçirilmiş olması, kronik bronşit, tüberküloz hastalığı ve bozuk sosyo-ekonomik durumda KOAH gelişiminde risk faktörü olarak tanımlanmaktadır.

KOAH NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Solunum fonksiyonları 25-30 yaşlarından sonra tüm sağlıklı insanlarda belli bir hızda azalmaktadır. Bu azalma KOAH hastalarında daha hızlı olurken yaşanan alevlenmeler solunum fonksiyonlarının daha da hızlı bozulmasına neden olmaktadır.

KOAH tedavisinde İlaç tedavileri stabil hastalarda ve alevlenme yaşayan hastalarda farklılıklar göstermekle birlikte temel olarak şikayetlerin kontrol altına alınabilir. Hastalığın doğal seyrinde solunum fonksiyonlarının kötüleşme hızını azaltan tek yöntem başta sigarayı bırakmak olmak üzere zararlı gaz ve partikül maruziyetinin önlenmesi gerekmektedir. Enfeksiyonlar KOAH alevlenmelerinde önemli bir yer tutmakta olup grip aşısı ve pnömoni (zatürre) aşılarının alevlenmeleri önlemede yararlı olduğu gösterilmiştir.

İlaç tedavilerin yanında akciğer rehabilitasyon programlarının ve fiziksel olarak aktif yaşamanın KOAH hastalarında yaşam kalitesini iyileştirdiği görülmüştür. Hastalığın ilerleyen safhalarında önceleri belli zamanlarda ve giderek sürekli olarak oksijen desteği gerekebilmektedir.